گزارش
وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به سؤال همشهری درباره شکاف اجتماعی و نسلی شکل‌گرفته درکشور
تغییرات نسل اگر درست مدیریت نشود یأس ایجاد می‌کند
فهیمه طباطبایی ـ خبرنگار
دیروز، نهم آذر‌ماه98، نشست خبری وزیر آموزش و پرورش به مناسبت 90روز مسـئولیت محسن حاجی‌میرزایی در این وزارتخانه برگزار شد، خبرنگاران سؤال‌های متعددی از وضعیت بودجه آموزش و پرورش در سال آینده گرفته تا آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان، حال بد مدارس دولتی، تعطیلی زنگ ورزش به واسطه آلودگی هوا و موضع آقای وزیر درباره مدارس غیردولتی وابسته به مسئولان و مدیران کشور و... پرسیدند و وزیر آموزش و پرورش هم به برخی از آنها با جزئیات پاسخ داد و از کنار برخی با کلی‌گویی عبور کرد. وزیر آموزش و پرورش در اواسط نشست در واکنش به سؤال‌هایی که به زعم خودش تکراری و همیشگی بود، گفت که «متأسفانه شما خبرنگاران و من دچار یک فریب سیستماتیک شدیم. شما سؤال‌های تکراری می‌پرسید و من هم جواب‌های تکراری به آنها می‌دهم.»
در این میان خبرنگار روزنامه همشهری و روزنامه اعتماد، سؤال خود را به حوادث هفته گذشته و حضور دانش‌آموزان در اعتراضات خیابانی اختصاص دادند. خبرنگار اعتماد از حاجی میرزایی پرسید: «حوادث آبان‌ماه را هرگونه تفسیر کنیم حقایقی دارد؛ مثل اینکه تعدادی جانشان را از دست دادند و تعدادی دستگیر شدند. با توجه به اطلاعاتی که از اسامی و سن این افراد در حال انتشار است، به‌نظر می‌رسد که تعدادی دانش‌آموز در بازداشت باشند. وزارت علوم برای دانشجویان بازداشتی در حال رایزنی‌هایی است اما آیا وزارت آموزش و پرورش اصلا دنبال این موضوع هست که وضعیت این دانش‌آموزان را در شهرهای مختلف پیگیری کند؟»
حاجی میرزایی اینگونه پاسخ داد: «از همان روزهای آغاز این اجتماعات، یکی از مراقبت‌هایی که در وزارت آموزش و پرورش به عمل آمد، کسب اطلاع از همه استان‌ها برای این بود که ببینیم دانش‌آموزی دچار حادثه شده یا دستگیر شده، در همه استان‌ها به ما اعلام کردند دانش‌آموزی که در این حوادث دستگیر شده باشد، نداریم و قطعا اگر باشد جزو پیگیری‌های ما خواهند بود.»
بعد از این پاسخ‌های وزیر، خبرنگار همشهری درباره حوادث اخیر از حاجی میرزایی پرسید: «حوادث هفته گذشته، حوادث دی‌ماه سال96 و برخی اتفاقات دیگر مانند حمایت حداکثری از یک خواننده رپ ایرانی (تتلو) که در خارج از کشور زندگی می‌کند و هنجارشکنی‌های فراوانی دارد، نشان داد که بخش مهمی از دانش‌آموزان یا همان نوجوانان دهه 70 و 80 نسبت به شرایط موجود اجتماعی و فرهنگی اعتراض دارند و به روش‌های مختلف، زاویه شدید فکری خود را با جریان حاکم فرهنگی، آموزشی و حتی اقتصادی کشور نشان می‌دهند. اما ما می‌بینیم که آموزش و پرورش به این شکاف‌های نسلی و اجتماعی متعدد بی‌اعتناست و هیچ‌وقت تلاش نمی‌کند تا صدای این نوجوانان و جوانان را بشنود. آیا درنظر ندارید که این شکاف‌ها را ارزیابی کنید و در بخش‌هایی مانند معاونت پرورشی که در برنامه‌های قدیمی دهه60 باقی مانده، تغییر رویه بدهید و برنامه‌هایی را متناسب با خواسته این گروه سنی تدارک ببینید؟»
وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این سؤال گفت: «اگر بخواهم دقیق‌تر و عمیق‌تر به سؤال شما بپردازم، باید بگویم اتفاقا ما معتقدیم که جامعه ما مانند همه جوامع دیگر، در معرض تغییرات سنگین و پر شتاب است و تمام مناسبات، درون جامعه را دچار دگرگونی کرده و این تغییرات روح، توان و جسم نسل جدید را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و ما تصور می‌کنیم که یکی از ماموریت‌های مهم آموزش و پرورش تجهیز جوانان و نوجوانان به توانمندی‌هایی است که توانایی هضم و مواجهه مؤثر و فعال با این تغییرات را داشته باشند. این تغییرات اگر به درستی مدیریت نشود، یاس و ناامیدی و سرخوردگی ایجاد می‌شود. من اصل واقعیت را نه با گزاره‌های شما بلکه با گزاره‌های خودم می‌پذیرم. اصل اینکه تغییرات، نسل ما را در معرض مخاطرات جدی قرار داده و ما نیازمندیم به این افراد توجه کنیم، قطعی است و باید درباره آن کار کنیم.» بعد از پایان نشست، علیرضا کاظمی، معاون فرهنگی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش خواهان توضیحاتی درباره عملکرد این معاونت شد. او گفت که در شکاف فرهنگی دهه70 و 80 با جامعه، معاونت پرورشی مقصر نیست. «تربیت وظیفه تمام معلمان و خانواده‌هاست. ما نقش کمی داریم چراکه کار فرهنگی به‌عهده ماست. نمی‌توانید بگویید که شکاف را ما ایجاد کردیم. شکاف از جای دیگری است. ما به وظایف‌مان به درستی عمل کردیم.»
معلمان از قانون خدمات کشوری خارج شوند
حاجی میرزایی در ابتدای نشست خبری، توضیحاتی درباره آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان، توافقنامه وزارت آموزش و پرورش با وزارت راه، مسکن و شهرسازی و استخدام‌های جدید نیروهای حق‌التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی داد که از آن به عنوان کارنامه عملکرد 90روزه اش یاد کرد. «آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان، یک نوع پرداخت پاداش به‌کار کیفی برتر است؛ یعنی معلمانی که بهتر کار می‌کنند باید از حقوق بهتری برخوردار شوند. برای اجرای این آیین‌نامه 2 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته‌ایم که بتوانیم فاصله‌های دریافتی معلمان را با سایر کارکنان تا حدی ترمیم کنیم. البته این حرکت تدریجی است و ما حتی معتقدیم که معلمان باید از قانون خدمات کشوری خارج شوند و متناسب با انتظارات وسیعی که از معلمان داریم، آیین‌نامه جدیدی را بنویسیم.»
امکان خرید مسکن برای 170هزار فرهنگی
وزیر آموزش و پرورش درباره تفاهمنامه این وزارتخانه با وزارت راه و شهرسازی هم گفت: «طبق این تفاهمنامه، 170هزار فرهنگی می‌توانند خانه‌دار شوند. همان‌طور که می‌دانید قیمت زمین بسیار گران است و به همین دلیل قرار شد در نقاطی که آموزش و پرورش زمین دارد، آنها را در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار دهد تا آنها برای فرهنگیان خانه بسازند و خود آنها هم اگر زمینی دارند برای این طرح استفاده کنند. تفاهمنامه ما 3 ساله است و همه فرهنگیانی که خانه ندارند و از یارانه‌های دولتی مانند وام مسکن استفاده نکرده‌اند، می‌توانند در این زمینه ثبت نام کنند. فرهنگیان زن مجرد بالای 35سال نیز در اولویت قرار دارند و تاکید می‌کنم که بازنشسته‌ها هم مشمول این قانون می‌شوند. همچنین قرار شد در مسکن مهر و ساختمان‌های مسکونی دیگری هم که وزارت شهرسازی متولی آن است، اولویت واگذاری را به همکاران فرهنگی ما بدهند. در نوسازی بافت‌های فرسوده نیز قرار شد تسهیلاتی به فرهنگیان داده شود.»
استخدامی‌های جدید کدامند؟
حاجی میرزایی در بخش دیگری از صحبت‌هایش از تهیه شیوه‌نامه استخدام معلمان حق‌التدریسی و مربیان پیش دبستانی خبر داد. «استخدام حق‌التدریسان و مربیان پیش دبستانی قبل از سال 91بعد از گذراندن دوره یکساله در دانشگاه فرهنگیان ممکن خواهد شد. البته سقف استخدام‌ها را سازمان امور استخدامی کل کشور تعیین خواهد کرد. همچنین آموزشیاران نهضت قبل از سال 92نیز باید در یک آزمون شرکت کنند و اگر نمره بالای 50درصد را بگیرند، بعد از یک دوره یکساله در دانشگاه فرهنگیان استخدام خواهند شد.»
او سپس آمار دقیقی از کمبود معلم در سال تحصیلی جاری داد و گفت: «واقعیت این است که امسال 108هزار معلم کم داشتیم که بخشی را با معلمان حق التدریسی، بخشی را با به‌کارگیری یک سوم وقت بازنشستگان و بخشی را با تعویق بازنشستگی معلمان و...حل کردیم. حالا اینکه آیا این روش‌ها معتبر است یا نه؟ نیازمند بررسی و تامل بیشتری است. قطعا این روش‌ها مورد قبول ما نیست، ولی مجبور به انجام آن بودیم. من همان ابتدا هم این وضعیت آشفته را به هیئت دولت گزارش دادم، ولی نهایت کاری که می‌توانستیم انجام دهیم این بود.» مخاطب این بخش از سخنان وزیر آموزش و پرورش، نمایندگان مجلسی هستند که این روزها قصد استیضاح وی را دارند.
آقای وزیر و آقازاده‌های مدرسه‌دار
نظر وزیر آموزش و پرورش نسبت به مدرسه‌داری مسئولان کشور و فرزندان آنها نیز از اتفاقات مهم این نشست خبری بود؛ چرا که این اولین باری بود که وزیر جدید آموزش و پرورش موضع خود را با این مدارس و مدیران آن مشخص می‌کرد. «نحوه تاسیس مدارس غیردولتی در قانون آمده و هرکسی مجوز بگیرد، می‌تواند مدرسه دایر کند، می‌خواهد مسئول باشد، می‌خواهد نباشد. با قانون تعارض. منافع، موضوع را کنترل می‌کنیم. به هرحال این کار غیرقانونی نیست. قانون حمایت می‌کند پس ما هم حمایت می‌کنیم، اما اگر موسس مدرسه‌ای تخلف کند با او برخورد می‌کنیم. حدود شهریه‌ها مشخص است. مدارس متعددی در شورای نظارت بررسی می‌شوند و مسلط بر این موضوع هستیم. ضمن اینکه این مدارس 11درصد از کل مدارس ما را تشکیل می دهند و 89درصد دیگر دولتی هستند.»
حال آموزش و پرورش خوب نیست
حاجی میرزایی در آخر این‌طور صحبت‌های خود را تمام کرد که «حال آموزش و پرورش خوب نیست. قبل از آمدنم به آموزش و پرورش می‌دانستم که وضعیت خوب نیست، ولی بعدا فهمیدم که اصلا حال این وزارتخانه خوب نیست. مثلا بودجه آموزش و پرورش درتمام سال‌های گذشته افزایش پیدا کرده، ولی این بودجه توانایی کیفیت بخشی را ندارد. ما برای سال 99،پیشنهاد 73میلیاردی بودجه را دادیم، اما در نهایت 54میلیارد آن پذیرفته‌شد.»
