5بازنده بزرگ قطع اینترنت

بعد از قطع 7روزه اینترنت اکنون مشخص شده این رویداد در وهله اول بر فعالیت اقتصادی کسب و کار‌های نوپا و بعد ازآن روی تجارت بین‌المللی، مبادلات ارزی، خدمات مسافرتی و همچنین تراکنش درگاه‌های پرداخت اینترنتی اثر زیانباری داشته است. با این حال تاکنون برآورد دقیقی از رقم این زیان‌ها ارائه نشده و دولت هم در این‌باره سکوت کرده است.

به گزارش همشهری، از دید اقتصاددانان به‌طور قطع بخشی از تولید ناخالص داخلی کشورها در دنیای مدرن، ناشی از کارکرد کسب‌وکارهای وابسته به اینترنت است. در ایران نیز وجود72میلیون کاربر اینترنت از یک طرف بخش زیادی از کسب وکارهای سنتی را مجبور کرده برای اینکه از گردونه رقابت عقب نمانند از این ابزار دنیای مدرن استفاده کنند و از طرف دیگر تعداد زیادی ازکسب وکار‌های نوپا، اساسا از همان ابتدا بر بستر اینترنت شکل گرفته‌اند. این موضوع نگرانی‌ها را به قطع اینترنت در میان کسب و کار‌های ایرانیان به‌شدت افزایش داده است.

کاهش تراکنش‌ها
 بررسی‌های اولیه ازآثار اقتصادی یک هفته قطعی اینترنت نشان می‌دهد، در یک هفته اخیر امکان ردیابی کالا‌های ایرانی روی کشتی به‌دلیل قطعی اینترنت وجود نداشت و این موضوع در کار صادرات و واردات و تجارت بین‌المللی اختلال ایجاد کرده بود. همزمان فعالیت صرافی‌ها و تعداد زیادی از آژانس‌های مسافرتی متوقف شد؛ ضمن اینکه درهمان روزهای اول، اطلاعاتی در مورد کاهش فعالیت رانندگان اسنپ و تپسی هم منتشر شد. تازه‌ترین گزارش‌ها نیز نشان می‌دهد قطعی اینترنت، حجم تراکنش‌های درگاه‌های پرداخت اینترنتی را هم در یک هفته گذشته به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش داده است. مصطفی امیری، مدیرعامل زرین پال با ذکر مستنداتی دراین‌باره می‌گوید: پیش از بروز مشکل قطعی اینترنت، شمار تراکنش‌های موفق از طریق درگاه‌های پرداخت بالای ۶۰ درصد بود، اما در یک هفته اخیر میزان تراکنش‌های موفق، به زیر ۳۰ درصد افت کرد. 
به گفته او، این شبکه پرداخت تا پیش از وقایع اخیر، روزانه به‌طور میانگین ۱۵۰ هزار تراکنش داشت، اما در روز دوم قطعی اینترنت (یکشنبه) به یکباره میزان تراکنش‌ها به 4 هزار تراکنش کاهش یافت و روز چهارشنبه به ۱۲ هزار تراکنش رسید. به گفته رضا اربابیان، مدیرعامل شیپور نیز قطعی اینترنت می‌تواند به اندازه ۲۰ سال رشد و توسعه در ایران را عقب بیندازد. حامد تاج‌الدین، بنیانگذار پلتفرم ‌آچاره نیز می‌گوید: با قطع اینترنت فروش ما تقریبا به یک سوم رسیده است.

کسب و کارهای خانگی
اما بخش اصلی نگرانی‌ها، به غیراز بروز مشکل در تراکنش‌ها و تجارت بین‌المللی، توقف کسب و کارهای خرد و اینترنت ‌پایه شخصی یا خانوادگی است. درگذشته دولت بارها با اجرای فیلترینگ شبکه‌های ارتباطی نظیر تلگرام، مشکلات ساختاری بسیاری را برای این کسب و کار به‌وجود آورده بود، اما در طول 7روز گذشته با قطع کامل اینترنت همه مجاری درآمد‌زایی برای این نوع کسب و کارها از بین رفت. به گفته فرهنگ فرزان از کارشناسان نرم افزارهای بانکی، 3 دسته از کسب و کارها در یک هفته اخیر دچار مشکل شده‌اند که نخستین آنها، کسب و کارهای خانگی هستند که عموما از طریق شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کردند.گروه دوم کسب و کارهایی هستند که دسترسی به اطلاعات تماس آنها از طریق اینترنت، فضای مجازی و موتورهای جست‌وجو مانند گوگل لطمه دید. گروه سوم هم کسب و کارهایی هستند که تکیه زیادی بر تبلیغات در فضای مجازی داشته‌اند.

اختلال در تجارت بین‌المللی
به جز کسب وکارهای خرد که اصلی‌ترین قربانیان قطعی اینترنت در یک هفته گذشته بودند، فعالان بخش صادرات و تجارت کالا از مبادی خارجی هم بعد از قطعی اینترنت با چالش‌های زیادی مواجه شدند. مسعود دانشمند از بازرگانان قدیمی ایران، می‌گوید: معمولا درطول روزحداقل 5بار با کشتی‌های حامل محموله‌های صادراتی یا وارداتی در ارتباط هستیم، اما در یک هفته گذشته امکان ردیابی بار را در بخش حمل‌ونقل دریایی یا جاده‌ای نداشتیم.
علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران هم توضیح می‌دهد: در حوزه صادرات؛ اطلاع از وضعیت بار، پیگیری وصول مطالبات، رصد بازار و ارتباط با مشتری همگی نیاز به اینترنت دارد. آقایان نباید فراموش کنند که ایران تحریم است و امکان سوئیفت نداریم؛ برعکس تجار تمام دنیا که با فشار دادن یک دکمه پول را به هر کجای دنیا ارسال می‌کنند، حداقل باید 8تا 9تماس بگیریم تا این اتفاق صورت بگیرد. علی شریعتی افزود:یک بازرگان ایرانی برای صادر کردن یک محموله، نسبت به بازرگانان دیگر کشورها، باید حداقل 5مرحله کار بیشتر انجام دهد. او می‌گوید: به‌طور کلی تجارت بین‌المللی برای یک تاجر ایرانی در شرایط فعلی سخت و پیچیده بوده و برای گذر از این شرایط به اینترنت نیاز است.
او با کنایه می‌گوید: وزرا و معاونان آنها در توییتر که فیلتر است حضور دارند اما شرکت‌های صادراتی که سربازان جنگ اقتصادی هستند بیش از یک هفته است که اینترنت نداشتند. از همین جا می‌توان فهمید که اولویت شرکت‌های صادراتی برای مسئولان چقدر است. به گفته او، شرایطی ایجاد شده که مدیران شرکت‌ها دست به دامن هکرها شده‌اند تا بتوانند یک ایمیل بزنند یا بفهمند بار آنها کجاست. شریعتی به شوخی می‌گوید: مشتری‌های عراقی ما پس از ساعت‌ها تلاش پیغام داده‌اند، شما زنده‌اید؟ 

بررسی‌ها نشان می‌دهد کسب و کار‌های خردو نوپا، تاجران، صرافان، آژانس‌های مسافرتی و شرکت‌های ارائه‌دهنده درگاه‌های پرداخت اصلی‌ترین زیان دیده‌های قطعی 7روزه اینترنت بودند