مخالفت جهانی با آمریکا بر سر فلسطین
تصمیم ترامپ برای موافقت با شهرکسازیهای اسرائیل بار دیگر آمریکا را در مقابل جامعه جهانی قرار داده است
همراهی جهان عرب، کشورهای اسلامی، اروپا و قدرتهای شرقی در محکومیت تصمیم آمریکا! اگرچه چنین موقعیتی در نظم سیاسی جهان نادر بهنظر میرسد اما در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ چندین بار تکرار شده است؛ رئیسجمهوری که در تازهترین تصمیم جنجالی خود، میخواهد مخالفت آمریکا با شهرکسازیهای غیرقانونی رژیم صهیونیستی در سرزمینهای فلسطین را لغو کند. دولتهای پیشین آمریکا، بهویژه دولت اوباما به صراحت با شهرکسازیهای غیرقانونی اسرائیل مخالفت کرده و آن را مانعی بر سر راه صلح عنوان میکردند. حالا اما پمپئو، وزیر خارجه آمریکا میگوید تصمیمهای پیشین بهطور دقیق مورد بررسی قرار نگرفته و دولت ترامپ قصد دارد موضع خود را در این پرونده تغییر دهد.
واکنش منفی متحدان عرب آمریکا
نخستین کشور عربی که به تندی نسبت به تصمیم آمریکا واکنش نشان داد، مصر بود. وزارت خارجه این کشور با صدور بیانیهای اعلام کرد شهرکسازیهای اسرائیل در کرانه غربی براساس تمام قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل محکوم بوده و تصمیم آمریکا بیاعتبار است. واکنش صریح مصر نسبت به تصمیم آمریکا بااهمیت است؛ چراکه این کشور نقش مهمی در طرح واشنگتن برای پایان بحران فلسطین ایفا میکند؛ طرحی که به معامله قرن مشهور بوده و البته تاکنون به جایی نرسیده است. اردن نیز از دیگر کشورهای عربی است که واکنش منفی نسبت به سخنان وزیر خارجه آمریکا داشته است. ایمن الصفدی، وزیر خارجه این کشور در صفحه توییتر خود نوشت: تصمیم آمریکا نقض قطعنامههای شورای امنیت و همچنین راهحل 2دولتی (صلح فلسطین و اسرائیل) است. وی همچنین هشدار داد: تغییر سیاستهای دولت آمریکا در قبال مسئله فلسطین رویکردی خطرناک است که هرگز منجر به افزایش ثبات در منطقه نخواهد شد. اردن برخلاف مصر ازجمله کشورهای متحد آمریکاست که در دوران ترامپ با این کشور دچار تنش شده و موقعیت منطقهای خود را در خطر میبیند. طرح معامله قرن درصورت اجرایی شدن، تبعات جمعیتی، اقتصادی و امنیتی بسیار خطرناکی برای این پادشاهی عربی بهدنبال خواهد داشت.
از سوی دیگر عربستان سعودی نیز از زبان نماینده دائم خود در مجمع عمومی سازمان ملل با تصمیم آمریکا مخالفت کرد. عبدالله المعلمی گفت: آمریکا نمیتواند با نقض حقوق شهروندان فلسطین انتظار صلح در این سرزمین را داشته باشد. همچنین دیگر کشورهای جهان عرب، ازجمله قطر، عمان و الجزایر نیز هر یک در مواضعی جداگانه علیه تصمیم دولت ترامپ موضعگیری داشتهاند. اگرچه اتحادیه عرب تاکنون در این زمینه نشستی برگزار نکرده اما احمد ابوالغیظ، دبیر این اتحادیه نیز در مصاحبه با شبکه العربیه مخالفت صریح خود با سخنان وزیر خارجه آمریکا را اعلام کرده است.
موضع یکپارچه غرب؛ از اروپا تا آمریکا
همزمان با کشورهای عربی، اتحادیه اروپا نیز روز گذشته مخالفت علنی خود با تغییر سیاست آمریکا نسبت به شهرکسازیهای رژیم صهیونیستی را اعلام کرد. فدریکا موگرینی، نماینده عالی این اتحادیه در امور سیاست خارجی، گفت: تصمیم آمریکا تأسفآور است و به مانعی جدید بر سر راه پایان نزاع در سرزمینهای اشغالی تبدیل خواهد شد. او افزود: سیاست اتحادیه اروپا همچنان حمایت از راه حل 2دولتی است و بر این اساس، هرگونه شهرکسازی اسرائیل را مغایر قانون دانسته و محکوم میکند.
این واکنشها محدود به دشمنان یا دوستان آمریکا باقی نمانده و در داخل این کشور نیز ادامه داشته است. در این زمینه برنی سندرز، عضو مجلس سنا و یکی از نامزدهای اصلی انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در توییتر خود نوشت: تمام اقدامات اسرائیل در جهت شهرکسازی غیرقانونی و مغایر با قوانین بینالمللی و همچنین قطعنامههای شورای امنیت است. این سیاستمدار دمکرات در یکی از تجمعات انتخاباتی خود نیز گفته است: بار دیگر ترامپ آمریکا را در جهان منزوی کرده و دیپلماسی را برای راضی نگه داشتن پایگاه افراطی خود، زیر پا گذاشته است.
به گزارش رویترز، قرار است شورای امنیت امروز در نشستی فوری تصمیم جدید دولت آمریکا و تبعات آن را برای فلسطین و خاورمیانه بررسی کند؛ آن هم در شرایطی که بخش اعظم جامعه جهانی از اروپا گرفته تا روسیه و کشورهای عربی با این تصمیم مخالفت کردهاند.
شهرکسازیهای اسرائیل علاوه بر اشغالگری آشکار سرزمینهای فلسطینیان، براساس توافق چهارم ژنو غیرقانونی به شمار میرود. همچنین طی سالهای گذشته قطعنامههای متعددی از سوی شورای امنیت سازمان ملل در مخالفت با ساختوساز این شهرکها توسط اسرائیل به تصویب رسیده؛ قطعنامههایی که البته هیچ کارکردی در منع رژیم صهیونیستی از ساختوساز بیشتر نداشته است. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه در آخرین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل با اشاره به این موضوع، گفته بود: چرا کارکرد قطعنامههای شما دوگانه است؟ چرا این قطعنامهها علیه اسرائیل هیچوقت به مرحله اجرا نمیرسد؟
با وجود این اما فضای غالب بر جامعه جهانی و رسانهها همواره علیه اقدامات اسرائیل بوده است؛ فضایی که اگرچه تأثیری بر معادلات سیاسی نداشته اما نتایج اجتماعی قابلتوجهی ازجمله کمپین جهانی تحریم کالاهای اسرائیلی را بهدنبال داشته است.