منابع حاصل از افزایش قیمت بنزین صرف احیای زیرساخت‌ها شود

سید محمد فخار _ خبرنگار

در پی قطعی شدن طرح مدیریت مصرف سوخت، حالا نوبت آن است که مشخص شود منابع حاصل از آن قرار است کجا هزینه شود؟ رئیس‌جمهور در این‌باره اعلام کرده که «افزایش نرخ بنزین به نفع مردم است»  اما اختصاص یارانه مستقیم این روزها در شرایطی مطرح می‌شود که احیای برخی زیرساخت‌ها می‌تواند سودی چند برابر برای شهروندان داشته باشد.

نامه هاشمی به جهانگیری
افزایش قیمت بنزین ناشی از کاهش ارزش پول، افزایش قاچاق بنزین و مصرف بی‌رویه بوده است. محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران دیروز در این‌باره گفت: البته گران شدن بنزین پیامدهایی نیز برای مدیریت شهری دارد که یکی از آنها افزایش تقاضای استفاده از حمل‌ونقل عمومی به‌خصوص مترو و اتوبوس در ساعت پیک تردد است که باید نسبت به توسعه حمل‌ونقل عمومی اقدام کنیم. هاشمی تصریح کرد: با تقویت سیستم حمل‌ونقل عمومی می‌توانیم بسیاری از مشکلات را حل کنیم؛ به همین منظور روز شنبه کمیسیون حمل‌ونقل و عمران شورای شهر با امضای رئیس شورا، نامه‌ای به اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور ارسال کرده و طی این نامه درخواست شده کارگروه ویژه برای تامین ناوگان اتوبوسرانی و مترو شهر تهران تشکیل شود؛ همچنین در ارتباط با این موضوع جلسه‌ای با رئیس‌جمهور فردا برگزار خواهد کرد.

قانونی برای حمایت از مردم
بنزین یکی از حامل‌های انرژی است که در ارتباط با اختصاص پول آن به حمل‌ونقل عمومی، قانونی جامع وجود دارد. براساس قانون هدفمندی یارانه‌ها (مصوب1387) باید بخشی از درآمدهای بنزین صرف توسعه حمل‌ونقل عمومی شود که متأسفانه این مهم در دوره‌های قبل رخ نداده است. در همه کشورها، حمل‌ونقل عمومی یک زیرساخت اساسی برای کاهش هزینه‌های سربار ازجمله ترافیک و آلودگی هواست. در کشور ما نیز با تکیه بر این مهم قوانین حمایتی وضع شده تا دولت به جای یارانه سوخت یا هزینه‌های گزاف سلامت، به حمایت از حمل‌ونقل عمومی بپردازد. مثلا قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت پیش‌بینی کرد سالانه 10هزارمیلیارد تومان شامل 6هزارمیلیارد تومان برای برون‌شهری و 4هزارمیلیارد تومان برای درون‌شهری از سوی دولت اختصاص یابد، اما این ارقام توسط هیچ‌یک از 3دولت مشمول قانون پرداخت نشد و علت اصلی نیز فقدان منابع مالی بود. در شرایط فعلی اما با افزایش 30تا 50هزارتومانی درآمد ناشی از فروش بنزین به مردم، می‌توان هم به قانون فوق عمل کرد و هم سرمایه‌گذاری چندبرابری برای بهبود معیشت مردم کرد؛ به‌ویژه آنکه مترو و اتوبوس بیشترین وسیله تردد اقشار ضعیف است و دولت نیز هدف از افزایش قیمت بنزین را حمایت از اقشار ضعیف عنوان کرده است.

لزوم تزریق درآمد به حمل‌ونقل عمومی 
اختصاص بخشی از درآمدهای دولت به حمل‌ونقل عمومی در پی افزایش قیمت بنزین الزامی است. محمد علیخانی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران در این‌باره معتقد است: شهرداری باید در زمینه هرگونه تغییر قیمت حمل ونقل عمومی لایحه‌ای بیاورد اما به‌نظر نمی‌رسد که این کار را انجام دهد و احتمالا همراه با بودجه و در پایان سال نسبت به این لایحه اقدام می‌کند. اما حالا که تصمیم بر سهمیه‌بندی صورت گرفته، بهترین راه این است که بخشی از درآمدهای دولت از این محل، صرف حمل‌ونقل عمومی شود. به گفته رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران، دولت می‌تواند با تزریق بودجه، حمل‌ونقلی ارزان، آسان و قابل‌دسترس به مردم بدهد و از این راه به مردم کمک کند. همانطور که موادغذایی و ارزاق، ضروری است، داشتن یک حمل‌ونقل مناسب نیز حق مردم است و از آنجایی که تا پیش از این مسئولین و سیاستگذاران می‌گفتند پول نداریم، اما حالا این درآمدها حاصل شده و می‌توانند آن را در قالب کمک به حمل‌ونقل عمومی به‌خصوص رانندگان تاکسی هزینه کنند.

یک شباهت عجیب
تابستان 1394بود که دولت در قالب بسته حمایت از خودروسازان، 2.5هزار میلیارد تومان منابع خود را به وام شهروندان اختصاص داد. در همان روزها بود که هم کارشناسان اعلام کردند دادن وام مستقیم به مردم نه‌تنها مفید نیست که تورم‌زاست و دولت باید به جای این اقدام، بسته حمایت از حمل‌ونقل عمومی را طراحی کند تا عواید آن دایره بزرگ‌تری را در بر بگیرد و فاقد افزونه‌های تورمی نیز باشد. حالا قرار است کمک مستقیم به مردم با رقمی 16برابر بسته حمایت از خودروساز انجام شود. کاش این رقم برای بهبود زیرساخت‌ها هزینه شود.

درآمد حاصل از افزایش نرخ بنزین صرف توسعه حمل‌ونقل عمومی شود
عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه افزایش نرخ بنزین در کشور یک ضرورت اقتصادی است، گفت: «درآمد حاصل از افزایش نرخ بنزین باید صرف توسعه حمل‌ونقل عمومی شود.» ناهید خداکرمی در این رابطه به فارس گفت: «‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌این مسئله یک ضرورت اقتصادی به شمار می‌رود؛ چون قیمت بنزین تاکنون واقعی نبوده است. درصورتی که درآمد حاصل از افزایش نرخ بنزین صرف نوسازی ناوگان حمل‌ونقل و توسعه آن شود، بسیار مؤثر خواهد بود، ولی قرار دادن آن در اختیار خانواده‌ها در قالب پول نقد، زیبنده نیست و باید راهکارهای دیگری را برای تقویت شرایط اقتصادی خانواده‌ها درنظر داشت.» او ادامه داد: «جوانان بسیاری در کشور به‌دنبال شغل هستند و گسترش صنایع می‌تواند در کمک به آنها بسیار مؤثر باشد و به‌نظرم دولت باید تمهیداتی در این راستا بیندیشد.» خداکرمی با اشاره به اینکه در حال حاضر نگرانی در مورد چگونگی گسترش چتر حمایتی برای اقشار آسیب‌پذیر داریم، تأکید کرد: «اگر به جای دولت بودم، قیمت بنزین را 5000تومان در نظر می‌گرفتم؛ چراکه هنوز هم این قیمت واقعی نیست، ولی در کنار این موضوع باید چتر تامین اجتماعی و موضوع حقوق و دستمزد نیز نسبت به تورم رشد کند.»