بنزین در سبد خانوار

احمد میرخدایی- روزنامه‌نگار

نمی‌خواهم بنزین را برای محرومان گران کنم؛ ولی شرایط برای کسی که ۴ برابر مصرف می‌کند، فرق دارد. این تازه‌ترین اظهارنظر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور درباره وضعیت بازار بنزین در ایران است. او می‌گوید: الان قرار است 4میلیارد دلار بنزین وارد کنیم؛ برای اینکه با قیمت 1500تومان به ازای هر لیتر بدهیم تا یک عده مصرف کنند. به گزارش همشهری، در یک سال گذشته بارها رئیس‌جمهور نسبت به ناترازی بنزین انتقاد کرده، ولی همواره وزیر نفت هرگونه افزایش قیمت این حامل انرژی را تکذیب کرده است. برآوردهای کارشناسی نشان می‌دهد که با ادامه روند فعلی سیاستگذاری بنزینی در پایان سال 1408یعنی 4سال دیگر میزان کسری روزانه بنزین به 50میلیون لیتر خواهد رسید و دولت برای تأمین واردات نیاز به دست‌کم 12میلیارد دلار خواهد داشت.

برنامه احتمالی دولت چیست؟
پس از افزایش نرخ بنزین در آبان سال 1398که باعث بروز ناآرامی‌هایی شد، روند اصلاح قیمت متوقف شد و اکنون دولت پزشکیان بر سر دو راهی سختی قرار گرفته است. براساس پیشنهادهای روی میز، ظاهرا تصمیم بر این است که فرآیند اصلاح قیمت بنزین در 3گام صورت گیرد و دیگر از شوک درمانی خبری نخواهد بود.اعداد‌این طرح‌پیشنهادی‌است.

گام یک  
اصلاح مصرف بدون تغییر قیمت
در این مرحله حمل‌ونقل عمومی توسعه می‌یابد، موتورسیکلت‌ها و خودروهای فرسوده از رده خارج شده و خودروهای عمومی بنزینی گازسوز و برقی می‌شود. افزایش موتورسیکلت‌های برقی هم در اولویت قرار می‌گیرد و منابع ناشی از کاهش مصرف بنزین، صرف واردات خودروهای نو و کارکرده خارجی کم‌مصرف خواهد شد.

گام دوم 
تغییر الگوی سهمیه‌بندی
در این مرحله سهمیه 60لیتری خودروهای شخصی با قیمت فعلی تا سقف 2خودرو برای هر خانوار و 25لیتری برای موتورسیکلت‌ها حفظ می‌شود اما امکان استفاده همزمان از بنزین سهمیه‌ای خودرو و موتورسیکلت حذف می‌شود. به خانوارهای فاقد خودرو و موتورسیکلت، سهمیه بنزین داده خواهد شد و قیمت بنزین مازاد بر سهمیه هم به‌صورت تدریجی اصلاح می‌شود.

گام سوم 
 حذف سهمیه  بنزین خودرو به نفع مردم
در مرحله سوم، سهمیه بنزین خودروها و موتورسیکلت‌ها از سال دوم اجرای طرح، هر سال کمتر  و به جای آن سهمیه به خانوارها داده می‌شود و سهمیه خودرو سالانه 15لیتر و موتورسیکلت‌ها 5لیتر کاهش می‌یابد. در سمت دیگر ماجرا به هر خانوار 2نفره ماهانه 25لیتر، خانوار 3تا 4نفره ماهانه 50لیتر و خانوار بالای 5نفر ماهانه 75لیتر بنزین اختصاص خواهد یافت.