رنگ پریدگی استانداردهای جدید خودرویی

علی ابراهیمی_خبرنگار

اگر شما هم از کیفیت، قیمت یا خدمات پس از فروش برخی خودروهای تولید داخل روی پلت‌فرم‌های قدیمی دل‌آزرده هستید و انتظار توقف تولید این خودروها با اجرای استانداردهای 85گانه از ابتدای دی‌ماه امسال و جایگزینی آن با خودروهای جدید دارای استانداردهای ایمنی و عملکردی بهتر را دارید، مطلع باشید که به‌نظر نمی‌رسد حتی اجرای استانداردهای اجباری نیز راهگشای مشکلات کیفیت و امنیت یا بهبود شرایط بازار خودروهای تولید و مونتاژ داخلی باشد. آخرین خبرها در حالی از توقف تولید برخی خودروهای بی‌کیفیت مانند پژو405 بنزینی و انواع پراید تا خرداد‌ماه سال آینده به‌دلیل اجرای این استانداردها و نبود امکان صرفه اقتصادی یا تغییر پلت‌فرم اینگونه خودروها برای پاس کردن استانداردهای جدید حکایت دارد که یک مقام مسئول در گفت‌وگو با همشهری، پشت پرده چانه‌زنی‌ها و کم‌و‌کیف اجرای استانداردهای 22گانه جدید خودرویی را فاش کرد. با این روند فقط احتمال اجرای 6استاندارد اجباری جدید برای خودروهای سواری و 6 استاندارد دیگر برای خودروهای سنگین وجود دارد و مسئله اصلی چگونگی توجیه عقب‌نشینی دستگاه‌های متولی اجرای این استانداردها از زمان‌بندی اعلام شده قبلی است.

با اضافه‌شدن 22 استاندارد اجباری جدید خودرویی به استانداردهای 63گانه قبلی در مرحله سوم، تعداد استانداردهای اجباری تولید و عرضه خودرو‌های سواری و سنگین در ایران به 85مورد افزایش یافت؛ استانداردهایی که ابتدای دی‌ماه امسال آخرین موعد اجرای آن اعلام شد اما زمزمه‌های چانه‌زنی خودروسازان برای تعویق، تعلیق یا استمحال  اجرای حداقلی این استانداردها از ابتدای امسال به گوش می‌رسد.

خداحافظی با خودروهای بی‌کیفیت
اسفند‌ماه سال 1395 بود که سازمان ملی استاندارد ایران از افزایش تعداد استانداردهای خودرویی از 55 به 85 مورد خبر داد. براساس زمان‌بندی صورت‌گرفته باید تا ابتدای دی‌ماه سال96 تعداد 61 استاندارد و سپس تا ابتدای تیر‌ماه سال 1397دو مورد به 61 استاندارد قبلی اضافه شده و در نهایت با اضافه شدن 22مورد استاندارد خودرویی دیگر تا دی‌ماه سال1397، تعداد استانداردهای اجباری خودروهای سواری به 85 مورد افزایش یافت. با اجرای مرحله نخست استانداردهای خودرویی در 4دی‌ماه 96سازمان ملی استاندارد ایران در موعد مشخص اسامی 25خودروی سواری و سنگین جاده‌ای که باید خط تولید آنها متوقف شود را منتشر و اعلام کرد که از تولید و واردات خودروهای غیراستاندارد مانند MVM 315سدان، MVM 550، تیگو 5، سایپا 131و سایپا 132دوگانه‌سوز، سایپا 141بنزینی و دوگانه‌سوز، آریو 1500سی‌سی، پژو پارس با موتور XUM، وانت تک‌کابین و دو کابین مزدا بنزینی و دوگانه‌سوز، کارا 1700(بنزینی و دوگانه‌سوز)، آسا B 50F، لیفان 620، لیفان X50، لیفان X60، جک J5 و هیوندای i10 جلوگیری شود علاوه بر آن مقرر شد تا تولید خودروهای سنگین کشنده نیمه‌تریلر آکسور مدل 1843LS، کامیون فاقد اتاق بار دانگ‌فنگ مدل K1051S، کشنده نیمه‌تریلر اسکانیا مدل R440LA، کشنده نیمه‌تریلر اسکانیا مدل R460LA، کشنده نیمه‌تریلر FAW مدل J6-CA 4250، کشنده نیمه‌تریلر FAW مدل J6-CA4180 و اتوبوس بین‌شهری درسا با موتور اسکانیا dc 13107 از ابتدای آذرماه 97متوقف شود. در مرحله سوم اجرای این استانداردها (22 استاندارد جدید تا دی‌ماه 98) نیز مقرر شده تا خط تولید پژو405بنزینی و پرایدها تا خرداد‌ماه سال 99 متوقف شود.

پرشدن 8 استاندارد جدید خودرویی
یک مقام مسئول در گفت و گو با همشهری اعلام کرد، در جلساتی که بین سازمان ملی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، وزارت صنعت، معدن و تجارت و خودروسازان برگزار شده، مسئولان سازمان استاندارد اذعان کرده‌اند که امکان اجرای 4 استاندارد جدید خودرویی در خودروهای سواری شامل استانداردهای کنترل پایداری، پایش فشار تایر، نشانگر تغییر دنده و حفاظت از عابر‌پیاده در شرایط کنونی و با توجه به مشکلات تامین قطعه از شرکت‌های خارجی نیاز به تغییرکلی در نسل خودروهای تولید داخل وجود ندارد. در خودروهای سنگین تولید و مونتاژ داخل نیز شرایط برای اجرای 4 استاندارد کنترل پایداری(مشترک با خودروهای سواری)، هشدار انحراف از مسیر(به‌دلیل نبود جاده‌های استاندارد) ترمز پیشرفته اتوماتیک (به‌دلیل عدم‌تطابق با سیستم رانندگی موجود در کشور) و استحکام کابین فراهم نیست و به این ترتیب اجرای 8استاندارد جدید مرحله سوم از مجموع 22 استاندارد (4استاندارد مشترک بین خودروهای سواری و سنگین) تا ابتدای دی‌ماه امسال وجود نداشته و تنها امکان 14 استاندارد خودروهای سواری و سنگین برای اجرا باقی می‌ماند.

تعلیق 8استاندارد دیگر 
به گفته این مقام مسئول، بر اساس نتایج به‌دست آمده از جلسات مذکور، مقرر شده تا پیشنهادهایی به شورای‌عالی استاندارد برای تعلیق اجرای 8استاندارد دیگر از مجموع 14 استاندارد باقیمانده جدید خودروهای سواری و سنگین ارائه شود که 2استاندارد در هر 2 مدل خودروی سواری و سنگین مشترک است (برخی از استانداردها مانند استاندارد اجباری حفاظت عابر‌پیاده در خودروهای سواری که برای خودروهای سنگین اجباری نیست یا ترمز پیشرفته اجباری برای خودروهای سنگین که برای خودروهای سواری اجبار نیست). بدان معنا که از 14 استاندارد اجباری جدید مذکور برای هر کدام از 2 گروه خودروهای سواری و سنگین، امکان اجرای 4 استاندارد فوق بنابر اذعان سازمان استاندارد وجود ندارد که با این روند احتمالا در 2گروه خودروهای سواری و سنگین جمعا 10 استاندارد برای اجرا باقی می‌ماند، اما این پایان ماجرای آب‌رفتن استانداردهای اجباری جدید خودرویی نیست؛ چرا که از 10 استاندارد باقیمانده نیز اجرای 2 استاندارد نمایشگر فشار باد تایر به کیفیت و استاندارد بودن تایرهای تولیدی در کشور بازمی‌گردد و خودروسازان در انتظار تولید تایرهای استاندارد توسط شرکت‌های تولید‌کننده هستند و از 8 استاندارد اجباری جدید باقیمانده نیز امکان اجرای استاندارد چراغ روشنایی جلو و پشت روز (دی‌لایت) به‌دلیل ضرورت تغییر اساسی در سیستم جلوبندی خودروهای کنونی و استاندارد حفاظت از عابر‌پیاده وجود ندارد که با این روند جمعا 6استاندارد جدید خودرویی با زمان‌بندی اعلام شده توسط شورای‌عالی استاندارد قابلیت اجرا در خودروهای سواری و سنگین را خواهد داشت.


زمان‌بندی اجرای 6 استاندارد باقیمانده 
به گفته این مقام مسئول، براساس نتایج جلسات مشترک خودروسازان، سازمان ملی استاندارد و وزارت صنعت زمان‌بندی اجرای 6 استاندارد باقیمانده خودروهای سواری و سنگین نیز مشخص شده اما اجرایی شدن آن نیازمند تصویب در شورای‌عالی استاندارد است. بر این اساس در نظر است تا اجرای 6 استاندارد اجباری جدید خودرویی باقیمانده نیز مطابق با برنامه زمان‌بندی مصوب شورای‌عالی استاندارد انجام شود که مطابق این زمان‌بندی، اجرای 6استاندارد اجباری دارای قابلیت اجرای باقیمانده در خودروهای سواری از ابتدای دی‌ماه سال98 آغاز می‌شود و حداکثر تا شهریور‌ماه 99 به طول می‌انجامد. همچنین اجرای 6 استاندارد جدید خودرویی در خودروهای سنگین از ابتدای دی‌ماه 98 آغاز می‌شود و تا ابتدای دی‌ماه سال 1400طول می‌کشد اما بازهم امکان اجرای برخی از این 6استاندارد باقیمانده در بعضی کامیون‌ها وجود ندارد.

 راه عقب نشینی تاکتیکی استاندارد 
در مصوبه قبلی شورای‌عالی استاندارد برای اجرای استانداردهای جدید و افزایش تعداد استانداردهای خودرو به 85 استاندارد اجباری، بندی وجود دارد که در آن اعلام شده زمان‌بندی اجرای این استانداردها باید با همکاری وزارت صمت، سازمان استاندارد و خودروسازان تدوین شود اما سازمان ملی استاندارد به‌دلیل پرهیز از نتایج منفی عقب‌نشینی از اجرای این استانداردهای خودرویی، ارائه برنامه زمان‌بندی این استانداردها را به شورای‌عالی استاندارد کشانده تا از فشار افکار عمومی و آثار منفی تعلیق یا تعویق اغلب استانداردهای جدید خودرویی مصون بماند. با انجام این کار عملا پیامدهای تصمیم‌گیری نهایی در مورد تعلیق یا تأخیر در اجرای 6استاندارد باقیمانده جدید خودرویی به شورای‌عالی استاندارد منتقل می‌شود.

نبض بازار
 اجرای 6 استاندارد اجباری قابل‌اجرای باقیمانده در خودروهای سواری از ابتدای دی‌ماه سال 98 آغاز می‌شودو حداکثر تا شهریور‌ماه 99به طول می‌انجامد. همچنین اجرای 6استاندارد جدید خودرویی در خودروهای سنگین از ابتدای دی‌ماه 98 آغاز و تا ابتدای دی‌ماه سال 1400طول می‌کشد. با وجود این بازهم امکان اجرای برخی از این 6 استاندارد باقیمانده در بعضی کامیون‌ها وجود ندارد