انتخاب‌های هوشمندانه سحابی

عبدالله کوثری ـ مترجم

شادروان «مهدی سحابی» مترجمی توانمند بود. آشنایی با چند زبان را باید یکی از امتیازهای او دانست.
به انگلیسی، فرانسه و نیز ایتالیایی تسلط داشت و اطلاعات او درباره زبان فارسی که در ترجمه این آثار زبان مقصد حساب می‌شد، در سطح بالایی قرار داشت. سحابی، انسانی جهان‌دیده بود. همچنان که ادبیات دنیا را خوانده بود و با آن آشنایی داشت، بسیاری از سرزمین‌ها را هم در جریان سفر به آنها از نزدیک دیده بود و این در کار ترجمه به مددش می‌آمد و می‌توانست با شناختی که از این کشورها داشت در ترجمه آثار نویسندگان آنها موفق باشد.
سحابی را می‌توان در زمینه ترجمه بسیاری از آثار، آغازگر دانست. چه او نخستین مترجم بسیاری از آثار بود. قطعا سحابی در انتخاب آثار، تصادفی یا با اتکا به بخت و اقبال عمل نکرده است. انتخاب‌های او بی‌شک از روی احساس نیاز فرهنگی، علاقه و هوشمندی بوده است.
چندین کتاب از ترجمه‌های او از شاهکارهای ادبیاتند.
سحابی با ترجمه کتاب اینیاتسیو سیلونه، توصیف و تحلیل بسیار خوبی از دیکتاتورها ارائه داد.
«مکتب دیکتاتورها»، ترجمه درخشانی داشت که در کنار ارائه دیدگاه‌ها لذت خواندن متنی مربوط به ادبیات را نیز به مخاطب منتقل می‌کرد.
او چند کار درخشان از ادبیات فرانسه را دوباره به فارسی برگرداند، گرچه ممکن است نثر سحابی در همه جا یکسان به نظر نرسد، اما بی‌گمان فارسی را خوب می‌نوشت. با وجودی که ممکن است در مواردی نثر از مضمون عقب مانده باشد، اما قطعا ترجمه‌های او با لذت خواندن همراه است.
علاوه بر اینکه از تسلط او به فارسی اطمینان دارم  در دانش سحابی از زبان‌‌هایی که آثاری از آنها را ترجمه کرد، تردید ندارم.
کار بزرگ سحابی ترجمه کتاب 8 جلدی مارسل پروست با عنوان «در جست‌وجوی زمان از دست رفته»، موجب شناخت بیشتر شد.
وی در این ترجمه به پیروی گام‌به‌گام از سبک پروست پرداخت. این اثر ملازم زبان فرانسه بود و این در ترجمه آن به فارسی اشکال ایجاد می‌‌کرد. یکی از این اشکالات، جمله‌های بسیار بلند بود.
با این حال او این شجاعت را داشت و با اینکه مترجمان دیگر از این کار تن زدند، او اقدام به ترجمه این اثر کرد.





مهدی سحابی
1323
18آبان 1388