همدان پیشگام در فراوری لبنیات

فاطمه کاظمی| همدان ـ خبرنگار: 

سال‌هاست سعی و تلاش مسئولان استان جلوگیری از خروج محصولات تولیدی در حوزه کشاورزی به صورت خام بوده است. راه‌اندازی واحدهای فراوری در قالب صنایع کوچک به منظور اشتغال‌زایی و بهره‌برداری هرچه بیشتر از محصولات تولیدی استان یکی از موانع اصلی خروج محصولات تولیدی استان به صورت خام است که با روند قابل قبولی در همدان پیش می‌رود. 

راه‌اندازی واحدهای فراوری در بخش لبنیات و همچنین تولید ترشی و شوری‌ از برنامه‌های اساسی سازمان جهاد کشاورزی استان است و مسئولان این سازمان تصمیم دارند این روند را ادامه دهند. طبق آمار رسمی، استان همدان از نظر تولید فراورده‌های لبنی صنعتی رتبه سوم و در تولید پنیر رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است. استان همدان همچنین به عنوان قطب اصلی ترشی و شوری در کشور مطرح است و در حال حاضر 80 واحد در این زمینه فعالیت می‌کنند. 


تغییر سیاست‌های جهاد کشاورزی

سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان به همشهری می‌گوید: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، کشور ما به‌رغم داشتن توانمندی‌های بالا از واردکنندگان عمده فراورده‌های لبنی در جهان بوده است. معدود واحدهای تولید فراورده‌های لبنی، مواد اولیه مورد نیاز خود را عمدتاً به صورت شیر خشک از خارج وارد می‌کردند مثلا در سال 1356 به میزان 30 هزار تن شیر وارد کشور شد. علاوه بر شیر خشک، سالانه مقادیر قابل توجهی پنیر از کشورهای مختلف وارد کشور می‌شده است. 

حسن محمدی ادامه می‌دهد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی جهت‌گیری سیاست‌های کلان نظام در قطع وابستگی و حصول خودکفایی در محصولات اساسی به ‌ویژه تولیدات دامی قرار گرفت. اتخاذ راهکارهای مناسب تشویقی توسط وزارت جهاد کشاورزی وقت و استمرار آن به همت وزارت جهاد کشاورزی در سال‌های بعد در کنار وجود ظرفیت دامی موجود تولید انبوه شیر در استان، زمینه ایجاد و گسترش صنایع کوچک تبدیلی فراورده‌های لبنی را به خصوص در کانون‌های تولید استان فراهم کرد. 


اولین مجوز

سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان بیان می‌کند: اولین مجوز راه‌اندازی صنایع کوچک تبدیلی فراورده‌های لبنی توسط کمیته صنایع روستایی وقت در سال 1365 صادر شد و اولین واحد در سال 1367 با تولید سالانه 120 تن پنیر به صورت آب‌نمکی با سرمایه‌گذاری 30 میلیون ریال به بهره‌برداری رسید. 

وی می‌افزاید: با اعمال سیاست‌های حمایتی و پیگیری مجدانه در جذب سرمایه‌های کوچک سالانه از نظر کمی و کیفی به تعداد واحدها و کیفیت محصولات تولیدی افزود شد. به نحوی که از سال 75 عملاً واردات پنیر به کشور قطع شد. 


28 واحد تولید فراورده‌های لبنی

سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان می‌گوید: در حال حاضر 28 واحد تولید فراورده‌های لبنی با مجوز سازمان جهاد کشاورزی و با صرف سرمایه‌ای بالغ بر 2100 میلیارد ریال به بهره‌برداری رسیده‌اند. میزان جذب شیر آنها 452 هزار و 752 تن و تولید آنها 296 هزار و 378 تن محصولات لبنی است. 

وی خاطرنشان می‌کند: استان همدان از نظر تولید فراورده‌های لبنی صنعتی رتبه سوم و در تولید پنیر ( UFدر واحدهای دارای مجوز از جهاد کشاورزی) رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است. 


ترشی و شوری

سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان می‌گوید: هزاران سال است که ما و نیاکانمان در جست‌وجوی روش‌هایی برای نگهداری از غذاها هستیم تا در مواقع نیاز از آنها استفاده کنیم. ترشی و شوری علاوه بر نگهداری از مواد غذایی به عنوان یک روش، مزه و بافت مواد غذایی را نیز به نحو خوشمزه و جالبی تغییر می‌دهند. فرهنگ‌های مختلف تحت شرایط مورد نیاز از انواع ترشی و شوری لذت می‌برند و هر فرهنگی با توجه به ذائقه‌شان یک نوع شور و ترشی سنتی دارند. 

حسن محمدی اظهار می‌کند: استان همدان نیز از دیرباز مستندات بسیاری در این زمینه داشته است. مردمان خوش‌سلیقه و خوش‌ذوق همدانی به دلیل اقلیم کوهستانی و سرد استان، انواع سبزی و صیفی‌ را در سرکه و نمک نگهداری می‌کنند. استان همدان به عنوان قطب اصلی ترشی و شوری در کشور مطرح است. شهرستان بهار، ملایر، همدان و کبودراهنگ به ترتیب بیشترین واحدهای ترشی و شوری را در استان دارند

. مقایسه آماری در 10 سال گذشته نشان می‌دهد که میزان رشد واحدهای ترشی و شوری از 35 واحد در سال 88 به 80 واحد در سال 98 رسیده است. در سال 88 میزان تولید 14 هزار و 590 تن بوده و در سال 98 این رقم به 38 هزار و 310 تن رسیده است. از سال 90 تاکنون نیز 80 مجوز واحد ترشی و شوری در قالب مشاغل خانگی با ظرفیت فراوری 11 هزار و 370 تن تایید شده است.