روزهای تلخ «قند بیستون»

خط تولید قند کله در کارخانه قند بیستون از چند سال پیش تعطیل شده و براساس برآورد مسئولان برای راه‌اندازی آن ۱۵ میلیارد تومان نیاز است و می‌تواند برای ۱۵۰ نفر اشتغال‌زایی کند. به گزارش همشهری، کارخانه قند بیستون ۴۸ سال قبل در شهر تاریخی بیستون در ۳۰ کیلومتری شرق شهر کرمانشاه ساخته شد و چندی است به دلیل مشکلات مالی و فرسودگی خط تولید، قند تولید نمی‌کند و تنها محصول تولیدی آن شکر است.

بخشی از نیروهای این واحد تولیدی به دلیل مشکلات تعدیل شده‌اند و قسمتی از کارخانه به محل زاد و ولد کبوترها تبدیل شده است. کارخانه‌ای که نماد شهر بیستون شده است و در روزهای اوجش تا 500 نفر هم در آن مشغول به کار می‌شدند، حال با مشکلات بسیاری مواجه شده است؛ از کاهش اقبال کشاورزان به تولید و کاشت چغندر تا واردات شکر. مجموعه این عوامل باعث شده کارخانه قند بیستون نتواند با ظرفیت کامل کار کندو به گفته مدیرعامل این واحد، وضعیت به گونه‌ای شده است که تولید نکردن در این واحد ضرر کمتری نسبت به تولید دارد. 


نام قند هست اما... 

مدیرعامل کارخانه قند بیستون استان در نشستی خبری گفت که این کارخانه فقط نام قند را یدک می‌کشد، اما امروز واحد تولید قند کله آن تعطیل است و تولید ندارد. «محسن علی‌حسینی» افزود: خط تولید قند کله به بازسازی و نوسازی نیاز دارد و برای این اقدام ۱۵ میلیارد تومان اعتبار لازم داریم که از مسئولان استان درخواست کرده‌ایم در قالب تسهیلات آن را به ما اختصاص دهند. 

وی با بیان این‌که از سال گذشته تاکنون این موضوع را بارها در قالب نامه‌نگاری، مصاحبه مطبوعاتی و حضور در جلسات به مسئولان استان اعلام کرده‌ایم، گفت: تاکنون نتیجه‌ای نگرفته‌ایم و امیدواریم از طریق رسانه‌ها به نتیجه برسیم.  علی‌حسینی توضیح داد که با راه‌اندازی خط تولید قند کله در کارخانه قند بیستون برای ۱۵۰ نفر دیگر اشتغال ایجاد می‌شود. 

مدیرعامل کارخانه قند بیستون همچنین گفت: در صورت حمایت و پرداخت تسهیلات در مدت 3 ماه می‌توانیم خط تولید قند کله این کارخانه را راه‌اندازی و تولید را شروع کنیم.  علی‌حسینی اظهار کرد: چندی است برای راه‌اندازی بخش بسته‌بندی تلاش می‌کنیم، اما به نتیجه نرسیده‌ایم. 

مدیرعامل کارخانه قند بیستون از همکاری نکردن برخی دستگاه‌ها مانند محیط‌زیست و... هم به‌شدت انتقاد کرد و در ادامه از آمادگی این کارخانه برای تامین شکر مورد نیاز کرمانشاه خبر داد و گفت: اگر متولی وجود داشته باشد ظرفیت تامین نیاز واقعی مصرف خانوارهای کرمانشاه را داریم.  وی افزود: البته این توزیع باید به شرطیباشد که به دست دلال نرسد و مصرف‌کننده واقعی از آن استفاده کند.


کارخانه را با 70 میلیارد تومان بدهی تحویل گرفتم
 
مدیرعامل کارخانه قند بیستون کرمانشاه در ادامه از برخی مشکلات به جا مانده از دوره‌های قبل در این واحد هم یاد کرد و گفت: بهار سال 97 کارخانه را با حدود 70 میلیارد تومان بدهی تحویل گرفتم که 45 میلیارد تومان آن مربوط به مطالبات کشاورزان بود. وی یادآور شد: اکنون همه مطالبات کشاورزان پرداخت شده و جز بدهی مختصری به بانک کشاورزی به هیچ بانک دیگری بدهکار نیستیم.  علی‌حسینی عنوان کرد: به علاوه تلاش می‌کنیم از اوایل آبان‌ماه پرداخت پول کشاورزان را به یک هفته برسانیم. این در حالی است که در گذشته این روند پرداخت 6 ماه تا یک سال طول می‌کشید.  مدیرعامل کارخانه قند بیستون از همکاری نکردن مسئولان استان نیز گلایه کرد و گفت: مسئولان باید برای کارهای کارخانه از ما پیگیرتر باشند، اما به امور این واحد بی‌تفاوت هستند.


به دلیل کمبود چغندر تعداد کارگران را کاهش دادیم
 
مدیرعامل کارخانه قند بیستون استان در ادامه این نشست خبری، تولید چغندر قند در کرمانشاه در سال گذشته را نزدیک به ۶۵۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: به دلایل مختلف از جمله سیل و تمایل نداشتن کشاورزان به کشت، تولید این محصول امسال به نصف کاهش یافته و این موضوع بر میزان تولید و فعالیت کارخانه قند بیستون نیز تاثیر گذاشته است.  علی‌حسینی گفت: به گفته مسئولان استان تولید چغندر بهاره امسال به نصف رسیده و حتی در استان‌های همجوار نیز چغندری یافت نمی‌شود. 

وی با بیان این‌که در کل کشور استان‌های غربی و به‌ویژه کرمانشاه و لرستان محل اصلی تولید چغندر هستند، گفت: با کاهش تولید در این 2 استان هیچ چغندری حتی در اطراف کرمانشاه هم پیدا نمی‌شود که وارد کارخانه کنیم. 
علی‌حسینی با بیان این‌که سال گذشته ۲۶۰ هزار در کشت بهاره و ۸۸ هزار تن در کشت پاییزه چغندر قند خریداری و با آن شکر تولید کردیم، افزود: امسال سهمیه کارخانه قند بیستون تنها ۱۳۰ هزار تن چغندر قند است که این کاهش میزان سهمیه، میزان تولید را نیزکاهش می‌دهد. 

مدیرعامل کارخانه قند بیستون استان با بیان این‌که در هر دوره حداکثر تا ۵۰۰ نفر اشتغال‌زایی داریم، گفت: امسال به دلیل کاهش تولید چغندر قند مجبور شدیم ۸۰ نفر از نیروها را کم کنیم. علی‌حسینی از مسئولان خواست با برنامه‌‌ریزی دقیق و اصولی در کشاورزان برای تولید محصولات مهمی مانند چغندر قند ایجاد انگیزه کنند.

وی با بیان این‌که نداشتن انگیزه در میان چغندرکاران در سال گذشته موجب شد آنها به تولید گوجه‌فرنگی روی بیاورند، افزود: از سوی دیگر تب تندی که در کشت گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و پیاز ایجاد شد، کشاورزان را به سمت تولید این محصولات برد و دیگر کمتر سراغ کشت چغندر می‌روند. سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی و شورای اقتصاد برای تعیین نرخ خرید تضمینی چغندر قند باعث شد که کشاورزان در سال زراعی گذشته به جای کشت این محصول اقدام به کشت گوجه‌فرنگی و سایر صیفی‌ها کنند که این امر سبب شد تا در سال جاری با کمبود چغندر قند و تولید بیش‌ از اندازه گوجه‌فرنگی روبه‌رو باشیم. 

مدیرعامل کارخانه قند بیستون عنوان کرد: در برخی موارد هم کشاورزان چغندر خود را به ما نمی‌دهند و به خاطر بی‌اعتمادی که از دوره‌های قبل ایجاد شده حاضرند آن را به دورترین کارخانه‌های قند کشور حتی در طبس بدهند، اما به ما نفروشند. وی ادامه داد: این در حالی است که ما نزدیک به 4 هزار قرارداد با کشاورزان داریم، اما به آن پایبند نیستند و حتی نزدیک به 700 تا 800 میلیون تومان هم بابت بذر و... از این کشاورزان طلب داریم. 


واردات شکر به ضرر تولیدکنندگان

مدیرعامل کارخانه قند بیستون تاکید کرد: از یک‌سو با کاهش تولید چغندر مواجهیم و از سوی دیگر واردات شکر به داخل کشور مزید بر مشکلات ما شده است. علی‌حسینی از واردات یک میلیون تن شکر خام از هند طی نیمه اول امسال خبر داد و گفت: در حالی در نیمه اول امسال یک میلیون تن شکر وارد کشور شده که کل نیاز سالانه کشور ایران به شکر بین 8/1 تا 2 میلیون تن است. از سوی دیگر اگر نصف یارانه‌ واردات شکر با ارز 4۲۰۰ تومان به تولید این محصول اختصاص می‌یافت برای کنترل قیمت نیازی به واردات بیش از یک میلیون تن شکر نداشته‌ایم.  او به طلب حدود ۱۳ میلیارد تومانی کارخانه قند بیستون از دولت به عنوان یارانه اشاره کرد و گفت: مسئولان 3 سال است از پرداخت این طلب شانه خالی می‌کنند، اما پول شکر وارداتی را نقد می‌پردازند.

علی‌حسینی افزود: وقتی پیگیر طلب خود هستیم به ما اعلام می‌کنند از بانک یا جای دیگری وام بگیریم یا جایی بدهی ایجاد کنیم که بتوانیم مطالباتی را که از دولت داریم با بدهی ایجاد شده تهاتر کنیم. این پیشنهاد اصلا جالب نیست.  مدیرعامل کارخانه قند بیستون ادامه داد: این در حالی است که معاون اول رئیس‌جمهوری دستور صریح داده پرداخت مطالبات استان‌های سیل‌زده در اولویت باشد. وی از هزینه‌های سربار و اضافه این کارخانه هم یاد کرد و ادامه داد: نایلون 500 تومانی که برای شکر می‌خریدیم به 3500 تومان رسیده و هزینه ریکاوری کارخانه نیز از 700 تا 800 میلیون تومان به حدود 4 میلیارد تومان افزایش یافته است. 

مدیرعامل کارخانه قند بیستون گفت: اگر به اداره گاز یا مالیات هم بدهی داشته باشیم گازمان را قطع می‌کنند و حساب‌هایمان را نیز به دلیل بدهی مالیاتی می‌بندند. علی‌حسینی عنوان کرد: به دلیل همه این مشکلات مجبور شدیم حدود 70 تا 80 نفر از نیروهای کارخانه را تعدیل کنیم. وی تصریح کرد: این در حالی است که در زمان اوج خرید چغندر بهاره گاهی 470 تا 480 نفر نیرو در کارخانه قند بیستون مشغول به کار بودند.


تاریخچه ای  از کارخانه   
 
کارخانه قند بیستون در سال ۱۳۴۰ توسط متخصصان آلمانی ساخته شده و اکثر وسایل مورد استفاده برای صنعت قندسازی و ماشین‌آلات و دستگاه‌های کارخانه متعلق به شرکت سالز گیتر آلمان است. تاریخ مونتاژ و اولین بهره‌برداری کارخانه قند بیستون سال ۱۳۴۲ است که ظرفیت اسمی اولیه آن هزار تن چغندر در شبانه‌روز بوده و ظرفیت اسمی کنونی آن ۲ هزار تن چغندر در شبانه‌روز که قابل توسعه به بیش از 3 هزار تن در شبانه روز است. 

همچنین از مجموع اراضی کشاورزی استان، سالانه حدود ۱۱ هزار هکتار به کشت چغندر قند اختصاص داده می‌شود که در این سطح، حدود ۹۰ هزار تن محصول برداشت می‌شود. در استان کرمانشاه ۲ کارخانه قند بیستون و اسلام‌آباد غرب فعال است. براساس اعلام مسئولان استان، مجوز ساخت ۲ کارخانه قند جدید در کنگاور و صحنه نیز صادر شده است.