تخریب کتیبه‌های 2محوطه جهانی تخت‌جمشید و بیستون بر اثر فعالیت شرکت‌های پتروشیمی مرودشت و بیستون و تصاعد گازهایی با ترکیبات نیتروژن، درحالی رقم خورده که هنوز اقدام جدی برای ارزیابی مخاطرات زیست‌محیطی 2مجتمع پتروشیمی نزدیک به این دو محوطه جهانی ایران صورت نگرفته است.به گزارش ایلنا، پتروشیمی مرودشت پیش از ثبت جهانی تخت‌جمشید احداث شده بود و زمان ثبت این اثر نیز وجود داشت؛ هرچند که تلاش‌هایی در دولت هشتم با هدف جابه‌جایی پتروشیمی مرودشت صورت گرفت، اما این تلاش‌ها به سرانجام و نتیجه مطلوب نرسید. در سال‌های اخیر اما پتروشیمی مرودشت نه‌تنها روند بهسازی و نوسازی خود را ادامه داده که یک مجتمع دیگر با هدف توسعه اهداف پتروشیمی احداث شده است.
علی‌رضا جعفری زند، باستان‌شناس گفته است: شرکت پتروشیمی مرودشت تأثیر مستقیم و مخرب بر نقوش تخت‌جمشید و تخت‌رستم دارد؛ به‌طوری که پیش از انقلاب نیز این موضوع مطرح بود که آلاینده‌های ناشی از فعالیت شرکت می‌تواند به بناهای تاریخی منطقه صدمه وارد کند؛ به‌همین‌خاطر طرح انتقال پتروشیمی مطرح شد و پس از انقلاب طرح انتقال پتروشیمی به‌دلیل آلاینده‌های شیمیایی شتاب گرفت، اما متأسفانه این طرح به نتیجه نرسید.این باستان‌شناس با بیان اینکه درحال‌حاضر شاهد افزایش رشد گلسنگ‌ها در تخریب نقوش تخت‌جمشید هستیم، افزود: اخیرا که از محوطه جهانی تخت‌جمشید بازدید کردم، متوجه رشد گلسنگ‌ها بر آثار سنگی و نقوش آن شدم. هرچند که در رشد این گلسنگ‌ها، رطوبت نقش بسزایی دارد، اما آلاینده‌های شیمیایی رهاشده در هوا از سوی شرکت پتروشیمی و رطوبت حاصل از باران‌های اسیدی، بدترین و زیان‌آورترین آسیب را به سنگ‌نگاره‌ها وارد کرده است.
محمدسهرابی نیز که پیش‌تر درباره تهدید گلسنگ‌ها بر میراث ملی و جهانی ایران فعالیت کرده است، می‌گوید: درحال حاضر تأثیر مخرب گلسنگ‌های رشد‌کننده روی سطوح تاریخی در بیستون بسیار چشمگیرتر از سایر بناهای تاریخی دیگر حتی تخت‌جمشید است.سهرابی تأکید مي‌كند: شکی نیست که با افزایش ترکیبات نیتروژن‌دار ترکیب کلونی گلسنگ‌های نیتروژن‌دوست در سطوح سنگ‌های تاریخی زیادشده و بقای زیبایی بصری، مهم‌ترین آثار تاریخی ایران را با تهدیدی جدی مواجه می‌کند. بنابراین سهم صنعت پتروشیمی منطقه در تشدید فرسودگی زیستی ناشی از فعالیت گلسنگ‌ها در محوطه باستانی بیستون غیرقابل انکار است.صامت اجرایی، مدیر پایگاه میراث جهانی بیستون نیز با اشاره به تأثیر فعالیت پتروشیمی بر کتیبه ثبت جهانی‌شده بیستون گفت: سال1401 پایگاه میراث جهانی بیستون جلساتی با مدیرعامل پتروشیمی با هدف اجرای مطالعات آسیب‌شناسی و نجات‌بخشی کتیبه بیستون برگزار کرد و درخواست همکاری برای اجرای طرح مطالعاتی و آسیب‌شناسی داشت که متأسفانه پتروشیمی موافقت نکرد و زیر بار مطالعات آسیب‌شناسی و نجات‌بخشی نرفت.
تأثیر‌گازهای گلخانه‌ای برتخت‌جمشید و بیستون
در همینه زمینه :
