ثبت جهانی اورامانات؛ یک گام به پیش
مدیر پایگاه منظر فرهنگی‌تاریخی اورامانات: تکمیل پرونده ثبت جهانی به اعتبار مالی ویژه از سوی مدیریت کلان استان‌های کرمانشاه و کردستان نیاز دارد
فرحناز چراغی| کرمانشاه- خبرنگار:
بالاخره پس از ۳ سال مطالعه و انجام برخی فعالیت‌های تعمیری و مرمتی پیش‌نویس ثبت جهانی اورامانات در قالب 10 فصل به یونسکو ارسال شد. مدیر پایگاه منظر فرهنگی‌تاریخی اورامانات به همشهری می‌گوید: در این پیش‌نویس براساس فرمت‌های سازمان جهانی یونسکو، ویژگی‌های اورامان در 10 فصل معرفی شده است. این 10 فصل از سوی دفتر ثبت جهانی تهران ترجمه و برای سازمان جهانی یونسکو ارسال شده است.
«پیام طالب‌نیا» با بیان این‌که تا بهمن ماه فرصت تکمیل پرونده اورامانات را داریم، می‌افزاید: این پرونده‌ای که اکنون ارسال شده ضمانت اجرایی ندارد و ما در این سه، چهار ماه باید اطلاعات و پیوست‌های تکمیلی پرونده ثبت جهانی اورامانات را ارسال کنیم تا مورد پذیرش کارشناسان یونسکو قرار گیرد. در واقع پرونده نهایی ثبت جهانی یونسکو بهمن ماه تکمیل و باید ارسال شود. پیوست‌های تکمیلی این پرونده شامل نقشه‌های هوایی به عنوان مهم‌ترین آیتم پرونده
محسوب می‌شود.
یکی دیگر از مواردی که باید تکمیل شود، بحث مدیریت منطقه است که چگونگی این موضوع پرسش کارشناسان یونسکو در بازدیدی بود که از منطقه داشتند.
طالب‌نیا با تاکید بر این‌که تکمیل این پرونده به اعتبار مالی ویژه از سوی مدیریت کلان 2 استان کرمانشاه و کردستان نیاز دارد، می‌افزاید: اعتبار باید از منابع استانی تامین شود. تاکنون تمام هزینه‌ها که بالای میلیارد تومان بوده، از سوی سازمان یراث فرهنگی تخصیص یافته است.
وی درباره 10 فصلی که برای سازمان جهانی یونسکو ارسال شده این‌گونه توضیح می‌دهد: در این فصول موقعیت جغرافیایی منطقه، ویژگی‌های منحصر به فرد آن، جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، مدیریت، حفاظت و مرمت و... آمده است.
توسعه پایدار اقتصادی در منطقه
مدیر پایگاه منظر فرهنگی‌تاریخی اورامانات ایجاد توسعه پایدار اقتصادی در منطقه را مهم‌ترین نتیجه جهانی شدن اورامانات می‌داند و می‌گوید: وقتی اورامانات در سایت جهانی یونسکو به عنوان یک اثر منحصر به فرد به دنیا معرفی شود، توجه جهانیان به منطقه جلب می‌شود. با این اتفاق توجه گردشگر به اورامانات بیشتر می‌شود و رونق اقتصادی را در پی خواهد داشت. وی ادامه می‌دهد: یونسکو بعد از ثبت جهانی در قبال اثر تعهداتی برای حفظ اصالت و فرهنگ منطقه پیدا می‌کند و در این زمینه آموزش‌ها و کلاس‌های آموزشی برگزار می‌شود.
طالب‌نیا می‌افزاید: ثبت جهانی اورامانات معاهده دوطرفه است. ایران در قبال حفاظت متعهد می‌شود و سازمان جهانی نیز در شرایط ویژه تعهداتی برای حفظ این اثر دارد. به عنوان مثال چون بم ثبت جهانی شده بود، بعد از زلزله سازمان ثبت جهانی برای مرمت سریع منطقه خودروهای ویژه‌ای را که ژاپن طراحی کرده و مختص این بافت بود، برای نجات بافت تاریخی بم فرستاد. بنابراین ثبت جهانی یک اثر تعهد جهانی برای حفاظت و حراست می‌آورد. سازمان جهانی کمک‌های سخت‌افزاری ویژه‌ای در منطقه دارد.
این مسئول ادامه می‌دهد: با ثبت جهانی منطقه مدیریت آن جهانی می‌شود. یعنی منطقه از مدیریت محلی، استانی و کشوری خارج می‌شود. ساماندهی، توسعه گردشگری و توسعه صنایع‌دستی و گردشگری به توسعه منطقه منجر می‌شود. حدود 160 کشور پای معاهده ثبت جهانی اورامان را امضا می‌کنند؛ یعنی آن 160 کشور که صاحب آن اثر هستند هنگام جنگ، زلزله، سیل و دیگر حوادث موظفند از آن منطقه حفاظت کنند.
مدیر پایگاه منظر فرهنگی‌تاریخی اورامانات اضافه می‌کند: گردشگران جهانی برای حضور در مناطق گردشگری جهان اولین سایتی که به آن رجوع می‌کنند، سایت یونسکو است. وقتی اورامان در آن سایت قرار بگیرد و معرفی شود می‌تواند یک تحول عظیم از جهات مختلف در منطقه ایجاد کند.
وی درباره تکمیل پرونده اورامانات نیز در ادامه می‌گوید: پرونده پس از تکمیل در بهمن ماه دوباره ارسال می‌شود، در صورت تایید ارزیاب‌های سازمان جهانی یونسکو برای ارزیابی و راستی‌آزمایی به ایران می‌آیند. در صورت تایید در جلسه که مرداد یا شهریور سال آینده تشکیل می‌شود، موضوع مطرح و به رای گذاشته می‌شود.
طالب‌نیا می‌افزاید: این پروسه تا ثبت نهایی یک سال دیگر زمان می‌برد و به‌جرات می‌توان گفت که به احتمال زیاد پرونده ثبت جهانی اورامانات رای مثبت خواهد گرفت.
وی درباره کارهای مرمتی و زیرساختی انجام شده نیز می‌گوید: در کرمانشاه ۶ ماهی است که کار به صورت جدی شروع شده است. البته کارهایی از قبل مانند مرمت و ایجاد راه‌های دسترسی صورت گرفته بود. قرار است با تلاش و قول‌های مدیرکل میراث فرهنگی کرمانشاه و معاون سازمان میراث فرهنگی کشور با همکاری بنیاد مسکن در کرمانشاه کارها و طرح‌های بزرگ‌تری انجام شود و یک اتفاق خاص و ویژه در منطقه بیفتد.
این مسئول در ادامه می‌افزاید: در کردستان نیز ۳ سال است کار شروع شده. پروژه‌های متعددی را تعریف کرده‌ایم و کارهای تعمیری انجام شده است اما این‌که بگوییم کاری در حد یک پروژه عظیم در منطقه انجام شده، در واقع این‌چنین نیست. تنها کارهای خردی در حد تعمیر و مرمت راه‌ها، اصلاح سقف‌ها، مساجد و... انجام شده است که ده، دوازده اثر باستانی نیز جزو آنها بوده است.
وی تاکید می‌کند: ساماندهی منطقه اورامانات یک مدیریت عظیم و اعتبار چند دستگاهی می‌خواهد. تا امروز برای مطالعه و برخی کارها از اعتبارات ملی بهره گرفته‌ایم. میراث فرهنگی به‌تنهایی نمی‌تواند کارها را پیش ببرد.
کردستان عراق جزو برنامه‌های ما نیست
مدیر پایگاه منظر فرهنگی‌تاریخی اورامانات با بیان این‌که تمام منظر تاریخی‌فرهنگی اورامانات در 2 استان کرمانشاه و کردستان در پرونده قرار می‌گیرد، می‌افزاید: کردستان عراق جزو برنامه‌های ما نیست. طالب‌نیا در ادامه اضافه می‌کند: تاکید می‌کنم که پیش‌نویس ارسال شده، ضمانت اجرایی ندارد.
باید پرونده تکمیلی تا بهمن فرستاده شود و این موضوع همت و تلاش مدیریت 2 استان را نیز در جذب اعتبارات می‌طلبد. در اینجا لازم می‌بینم از استاندار کرمانشاه، مدیرکل میراث فرهنگی و آقای نادری نماینده مردم منطقه پاوه و اورامانات نهایت قدردانی را به پاس تمام تلاش‌ها و پیگیری‌هایی که در بحث پرونده ثبت جهانی داشته باشم. ثبت جهانی اورامان گامی برای توسعه منطقه است، می‌گوید: بیش از ۸۰ تا ۱۰۰ کارشناس در حوزه‌های مختلف در بخش مطالعاتی پرونده تا امروز کار کرده‌اند. در این میان بین ۶۰۰ تا ۶۵۰ اثر باستانی مربوط به دوران پارینه‌سنگی تا اواخر دوران اسلامی در این منطقه تاریخی شناسایی شده است.
رونق اقتصادی غرب کشور با توسعه گردشگری
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کرمانشاه می‌گوید: قابلیت‌ها و ظرفیت‌های منحصر به فرد و دیدنی منطقه از بعد طبیعی، تاریخی و فرهنگی طی سال‌های اخیر بیش از پیش توسط مردم با فرهنگ منطقه
ان‌جی‌او‌ها و... معرفی و باعث جذب گردشگران بسیاری از نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور به منطقه شده است.
این ظرفیت‌ها جرقه ثبت ملی و درنهایت جهانی را ایجاد کرد و میراث فرهنگی بر آن شد با انجام مطالعاتی پیش‌نویس را به سازمان ثبت جهانی آثار در یونسکو ارسال کند. «علیرضا برشاهی» در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: این مطالعات در قالب موضوعاتی چون مردم‌شناسی، باستان‌شناسی، علوم طبیعی، معماری، اسناد تاریخی و هوارنشینی انجام شده است. وی ادامه می‌دهد: غرب کشور ظرفیت گردشگری بسیار خوب و بالایی دارد. سهم گردشگری کرمانشاه در اقتصاد استان ۸ درصد است که با توجه به قابلیت‌های گردشگری استان قابل قبول نیست. گردشگری راهی به‌مراتب آسان‌تر و سریع‌تر برای توسعه است، توسعه گردشگری استان می‌تواند توسعه پایدار اقتصادی در استان و منطقه ایجاد کند و باعث اشتغال‌آفرینی خوبی در منطقه شود.
بالاخره پس از ۳ سال مطالعه و انجام برخی فعالیت‌های تعمیری و مرمتی پیش‌نویس ثبت جهانی اورامانات در قالب 10 فصل به یونسکو ارسال شد. مدیر پایگاه منظر فرهنگی‌تاریخی اورامانات به همشهری می‌گوید: در این پیش‌نویس براساس فرمت‌های سازمان جهانی یونسکو، ویژگی‌های اورامان در 10 فصل معرفی شده است. این 10 فصل از سوی دفتر ثبت جهانی تهران ترجمه و برای سازمان جهانی یونسکو ارسال شده است.
«پیام طالب‌نیا» با بیان این‌که تا بهمن ماه فرصت تکمیل پرونده اورامانات را داریم، می‌افزاید: این پرونده‌ای که اکنون ارسال شده ضمانت اجرایی ندارد و ما در این سه، چهار ماه باید اطلاعات و پیوست‌های تکمیلی پرونده ثبت جهانی اورامانات را ارسال کنیم تا مورد پذیرش کارشناسان یونسکو قرار گیرد. در واقع پرونده نهایی ثبت جهانی یونسکو بهمن ماه تکمیل و باید ارسال شود. پیوست‌های تکمیلی این پرونده شامل نقشه‌های هوایی به عنوان مهم‌ترین آیتم پرونده
محسوب می‌شود.
یکی دیگر از مواردی که باید تکمیل شود، بحث مدیریت منطقه است که چگونگی این موضوع پرسش کارشناسان یونسکو در بازدیدی بود که از منطقه داشتند.
طالب‌نیا با تاکید بر این‌که تکمیل این پرونده به اعتبار مالی ویژه از سوی مدیریت کلان 2 استان کرمانشاه و کردستان نیاز دارد، می‌افزاید: اعتبار باید از منابع استانی تامین شود. تاکنون تمام هزینه‌ها که بالای میلیارد تومان بوده، از سوی سازمان یراث فرهنگی تخصیص یافته است.
وی درباره 10 فصلی که برای سازمان جهانی یونسکو ارسال شده این‌گونه توضیح می‌دهد: در این فصول موقعیت جغرافیایی منطقه، ویژگی‌های منحصر به فرد آن، جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، مدیریت، حفاظت و مرمت و... آمده است.
توسعه پایدار اقتصادی در منطقه
مدیر پایگاه منظر فرهنگی‌تاریخی اورامانات ایجاد توسعه پایدار اقتصادی در منطقه را مهم‌ترین نتیجه جهانی شدن اورامانات می‌داند و می‌گوید: وقتی اورامانات در سایت جهانی یونسکو به عنوان یک اثر منحصر به فرد به دنیا معرفی شود، توجه جهانیان به منطقه جلب می‌شود. با این اتفاق توجه گردشگر به اورامانات بیشتر می‌شود و رونق اقتصادی را در پی خواهد داشت. وی ادامه می‌دهد: یونسکو بعد از ثبت جهانی در قبال اثر تعهداتی برای حفظ اصالت و فرهنگ منطقه پیدا می‌کند و در این زمینه آموزش‌ها و کلاس‌های آموزشی برگزار می‌شود.
طالب‌نیا می‌افزاید: ثبت جهانی اورامانات معاهده دوطرفه است. ایران در قبال حفاظت متعهد می‌شود و سازمان جهانی نیز در شرایط ویژه تعهداتی برای حفظ این اثر دارد. به عنوان مثال چون بم ثبت جهانی شده بود، بعد از زلزله سازمان ثبت جهانی برای مرمت سریع منطقه خودروهای ویژه‌ای را که ژاپن طراحی کرده و مختص این بافت بود، برای نجات بافت تاریخی بم فرستاد. بنابراین ثبت جهانی یک اثر تعهد جهانی برای حفاظت و حراست می‌آورد. سازمان جهانی کمک‌های سخت‌افزاری ویژه‌ای در منطقه دارد.
این مسئول ادامه می‌دهد: با ثبت جهانی منطقه مدیریت آن جهانی می‌شود. یعنی منطقه از مدیریت محلی، استانی و کشوری خارج می‌شود. ساماندهی، توسعه گردشگری و توسعه صنایع‌دستی و گردشگری به توسعه منطقه منجر می‌شود. حدود 160 کشور پای معاهده ثبت جهانی اورامان را امضا می‌کنند؛ یعنی آن 160 کشور که صاحب آن اثر هستند هنگام جنگ، زلزله، سیل و دیگر حوادث موظفند از آن منطقه حفاظت کنند.
مدیر پایگاه منظر فرهنگی‌تاریخی اورامانات اضافه می‌کند: گردشگران جهانی برای حضور در مناطق گردشگری جهان اولین سایتی که به آن رجوع می‌کنند، سایت یونسکو است. وقتی اورامان در آن سایت قرار بگیرد و معرفی شود می‌تواند یک تحول عظیم از جهات مختلف در منطقه ایجاد کند.
وی درباره تکمیل پرونده اورامانات نیز در ادامه می‌گوید: پرونده پس از تکمیل در بهمن ماه دوباره ارسال می‌شود، در صورت تایید ارزیاب‌های سازمان جهانی یونسکو برای ارزیابی و راستی‌آزمایی به ایران می‌آیند. در صورت تایید در جلسه که مرداد یا شهریور سال آینده تشکیل می‌شود، موضوع مطرح و به رای گذاشته می‌شود.
طالب‌نیا می‌افزاید: این پروسه تا ثبت نهایی یک سال دیگر زمان می‌برد و به‌جرات می‌توان گفت که به احتمال زیاد پرونده ثبت جهانی اورامانات رای مثبت خواهد گرفت.
وی درباره کارهای مرمتی و زیرساختی انجام شده نیز می‌گوید: در کرمانشاه ۶ ماهی است که کار به صورت جدی شروع شده است. البته کارهایی از قبل مانند مرمت و ایجاد راه‌های دسترسی صورت گرفته بود. قرار است با تلاش و قول‌های مدیرکل میراث فرهنگی کرمانشاه و معاون سازمان میراث فرهنگی کشور با همکاری بنیاد مسکن در کرمانشاه کارها و طرح‌های بزرگ‌تری انجام شود و یک اتفاق خاص و ویژه در منطقه بیفتد.
این مسئول در ادامه می‌افزاید: در کردستان نیز ۳ سال است کار شروع شده. پروژه‌های متعددی را تعریف کرده‌ایم و کارهای تعمیری انجام شده است اما این‌که بگوییم کاری در حد یک پروژه عظیم در منطقه انجام شده، در واقع این‌چنین نیست. تنها کارهای خردی در حد تعمیر و مرمت راه‌ها، اصلاح سقف‌ها، مساجد و... انجام شده است که ده، دوازده اثر باستانی نیز جزو آنها بوده است.
وی تاکید می‌کند: ساماندهی منطقه اورامانات یک مدیریت عظیم و اعتبار چند دستگاهی می‌خواهد. تا امروز برای مطالعه و برخی کارها از اعتبارات ملی بهره گرفته‌ایم. میراث فرهنگی به‌تنهایی نمی‌تواند کارها را پیش ببرد.
کردستان عراق جزو برنامه‌های ما نیست
مدیر پایگاه منظر فرهنگی‌تاریخی اورامانات با بیان این‌که تمام منظر تاریخی‌فرهنگی اورامانات در 2 استان کرمانشاه و کردستان در پرونده قرار می‌گیرد، می‌افزاید: کردستان عراق جزو برنامه‌های ما نیست. طالب‌نیا در ادامه اضافه می‌کند: تاکید می‌کنم که پیش‌نویس ارسال شده، ضمانت اجرایی ندارد.
باید پرونده تکمیلی تا بهمن فرستاده شود و این موضوع همت و تلاش مدیریت 2 استان را نیز در جذب اعتبارات می‌طلبد. در اینجا لازم می‌بینم از استاندار کرمانشاه، مدیرکل میراث فرهنگی و آقای نادری نماینده مردم منطقه پاوه و اورامانات نهایت قدردانی را به پاس تمام تلاش‌ها و پیگیری‌هایی که در بحث پرونده ثبت جهانی داشته باشم. ثبت جهانی اورامان گامی برای توسعه منطقه است، می‌گوید: بیش از ۸۰ تا ۱۰۰ کارشناس در حوزه‌های مختلف در بخش مطالعاتی پرونده تا امروز کار کرده‌اند. در این میان بین ۶۰۰ تا ۶۵۰ اثر باستانی مربوط به دوران پارینه‌سنگی تا اواخر دوران اسلامی در این منطقه تاریخی شناسایی شده است.
رونق اقتصادی غرب کشور با توسعه گردشگری
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کرمانشاه می‌گوید: قابلیت‌ها و ظرفیت‌های منحصر به فرد و دیدنی منطقه از بعد طبیعی، تاریخی و فرهنگی طی سال‌های اخیر بیش از پیش توسط مردم با فرهنگ منطقه
ان‌جی‌او‌ها و... معرفی و باعث جذب گردشگران بسیاری از نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور به منطقه شده است.
این ظرفیت‌ها جرقه ثبت ملی و درنهایت جهانی را ایجاد کرد و میراث فرهنگی بر آن شد با انجام مطالعاتی پیش‌نویس را به سازمان ثبت جهانی آثار در یونسکو ارسال کند. «علیرضا برشاهی» در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: این مطالعات در قالب موضوعاتی چون مردم‌شناسی، باستان‌شناسی، علوم طبیعی، معماری، اسناد تاریخی و هوارنشینی انجام شده است. وی ادامه می‌دهد: غرب کشور ظرفیت گردشگری بسیار خوب و بالایی دارد. سهم گردشگری کرمانشاه در اقتصاد استان ۸ درصد است که با توجه به قابلیت‌های گردشگری استان قابل قبول نیست. گردشگری راهی به‌مراتب آسان‌تر و سریع‌تر برای توسعه است، توسعه گردشگری استان می‌تواند توسعه پایدار اقتصادی در استان و منطقه ایجاد کند و باعث اشتغال‌آفرینی خوبی در منطقه شود.
