باور به ادبیاتی که ما را متحد می‌کند

ترجمه: محمدناصر احدی

از قرار معلوم هنگامی که اولگا توکارچوک، به‌عنوان برنده نوبل ادبیات سال 2018انتخاب شده، در شهری کوچک و دورافتاده که اهالی‌اش از طرفداران قدیمی و پرشور آثار این نویسنده هستند، حضور داشته و او نمی‌خواسته قرارش را با آنها کنسل کند. توکارچوک درباره دریافت جایزه نوبل چنین اظهارنظر کرده است: «پیش از هر چیز متوجه شدم که جایزه نوبل را در عجیب ‌و غریب‌ترین شرایط برده‌ام؛ در بزرگراه، جایی «در میان»، در مکانی بی‌نام. نمی‌توانم به استعاره بهتری برای تعریف جهانی که امروز در آن زندگی می‌کنیم، بیندیشم. این روزها ما نویسنده‌ها مجبوریم با چالش‌های نامحتمل مواجه شویم و با این حال ادبیات هنری است که به آرامی پیش می‌رود؛ روند طولانی نوشتن، جلب همراهی جهان با این عمل را مشکل می‌کند. اغلب متحیرم که آیا به‌طور کلی هنوز می‌توان جهان را توصیف کرد یا آیا هم‌اکنون در مواجهه با شکل بیش از پیش سیال آن ـ که شامل از هم پاشیدن نقاط معین و ناپدید شدن ارزش‌ها می‌شود ـ بسیار درمانده‌ایم. من به ادبیاتی باور دارم که مردم را متحد می‌کند و به ما نشان می‌دهد که چقدر زیاد شبیه یکدیگریم؛ ادبیاتی که ما را از این واقعیت آگاه می‌سازد که همگی ما با رشته‌هایی نامرئی به یکدیگر متصلیم. ادبیاتی که داستان جهان را که گویی کلیتی زنده و متحد بوده بازگو می‌کند، جهانی که به‌طور پیوسته در برابر چشم ما در حال گسترده شدن است، جهانی که ما به‌طور همزمان جزو کوچک اما قوی آن هستیم. به پیتر هانتکه به‌خاطر جایزه نوبلش تبریک می‌گویم. بسیار خوشحالم که هر دوی ما از یک گوشه جهان می‌آییم.»
 از سوی دیگر، در ادامه واکنش‌های منفی به اهدای جایزه نوبل به پیتر هانتکه، نویسنده اتریشی، گروهی از مسلمانان بوسنی و هرزگوین موسوم به گروه مادران سربرنیتسا خواهان پس گرفتن جایزه نوبل از وی شدند. اهدای جایزه نوبل به هانتکه حرف و حدیث‌های بسیاری را به‌دنبال داشته و واکنش‌های منفی بسیاری را برانگیخته است.