گپ
تجربه‌های آقای آتش نشان
منوچهر رحمتی: مردم به اشتباه برای قطع برق و مصدومیت‌ها با آتش‌نشانی تماس می‌گیرند
آتش‌نشانان خاطرات تلخ و شیرین بسیاری دارند به عبارت دیگر می‌توان حافظه آتش‌نشانان را صندوقچه‌ای پر از حوادث اتفاق‌افتاده دانست که با شادی مردم شاد و با غم آنان اندوهگین شده‌اند.
به گزارش ایسنا، آتش‌نشانان داستان‌های فراوانی دارند که بسیاری از آنها سرشار از ایثار و ازخودگذشتگی است. منوچهر رحمتی با 14 سال سابقه خدمت در آتش‌نشانی زنجان یکی از این فداکاران است که در این گفت‌و‌گو از خاطرات و تجربه‌های خود می‌گوید.
وظایف یک آتش‌نشان فقط به خاموش کردن آتش ختم نمی‌شود. در مورد گستره فعالیت‌هایتان بگویید.
ما فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای داریم برخی از این کارها را شاید مردم ندانند و اطلاعات کامل و جامعی درباره آنها نداشته باشند. به همین دلیل تا حدودی دچار مشکل میشوند و زمان بروز حادثه نمی‌دانند با کجا تماس بگیرند و چه کاری انجام دهند و خودشان اقدام می‌کنند و باعث میشوند که حوادث بدتر و سنگین‌تر شوند.
مثلا چه کارهایی؟
انواع آتش‌ها وجود دارد؛ حریق‌های مسکونی، تجاری، انواع حریق‌های خودرو و حتی سطل‌های زباله که شاید پیش پا افتاده به نظر برسد، ولی چون در شهر است مربوط به آتش‌نشانی می‌شود. در فضای سبز و پارک‌ها اگر 2 خودرو با هم تصادف کنند و نشتی گاز یا بنزین داشته باشند، آتش‌نشانی برای پیشگیری حتما باید آنجا حضور داشته باشد یا اگر خودرویی تصادف کرده باشد و چند نفر داخل خودرو مانده باشند، آتش‌نشانی وارد عمل می‌شود و افرادی را که محبوس شده‌اند از محل خارج می‌کند. مورد دیگری که در طول روز به ما گزارش داده می‌شود حادثه‌های مربوط به آسانسور است. نجات کسانی که داخل آسانسور حبس میشوند برعهده آتش‌نشان‌هاست.
علاوه بر موارد یادشده، حادثه چاه یا فضای معلق کوهستان نیز به آتش‌نشانان مرتبط می‌شود. در این حادثه‌ها معمولا با تلفات جانی و حوادث دلخراشی مواجه می‌شویم مثلا کسانی که در چاه می‌افتند یا مقنیانی که خاک روی سرشان آوار شده و در چاه حبس میشوند. همچنین آتش‌نشانان با کمک امدادگران هلال‌احمر کوهنوردان یا مبتدیانی را که در کوهستان گیر می‌افتند نجات می‌دهند.
یکی از شایع‌ترین حوادثی که در کل کشور اتفاق می‌افتد وجود حیواناتی مثل مار، سگ، گربه و زنبور (لانه زنبور) و... در منازل مسکونی است. آتش‌نشان‌ها افراد را نجات می‌دهند و بدون آن‌که به حیوانات صدمه‌ای بزنند آنها را به دام می‌اندازند و سپس در جایی امن رها می‌کنند. همچنین نجات کسانی که در خانه یا خودرو محبوس میشوند برعهده آتش‌نشانان است. مثلا زمانی که پدر و مادرها از خانه بیرون می‌روند و فراموش می‌کنند کلید را با خودشان ببرند و بچه کوچک یا پیرزن و پیرمرد در خانه حبس میشوند و نمی‌توانند در را باز کنند، بچه‌های آتش‌نشانی موظفند به محل بروند و در را برای آنها باز کنند. در این مواقع اگر آن فرد بیمار باشد با اورژانس هماهنگ می‌کنند و اگر فرد محبوس‌شده بچه باشد، تحویل پدر و مادرشان می‌دهند. موضوع دیگری که اکثرا برای خانم‌ها یا بچه‌ها اتفاق می‌افتد، گیر کردن حلقه یا انگشتر در انگشتشان است. در این مواقع عضو ورم می‌کند و انگشتر از انگشتشان خارج نمی‌شود. در این مواقع بچه‌های آتش‌نشان به کمک آنها می‌روند.
در چه مواردی مردم با آتش‌نشانی تماس می‌گیرند و درخواست کمک می‌کنند ولی در خواستشان به آتش‌نشانی مربوط نمی‌شود؟
متاسفانه به علت آگاهی نداشتن، مردم در مواجهه با بعضی حوادث با ما تماس می‌گیرند که به ما مربوط نمی‌شود مثلا ترکیدگی لوله آب یا در مواقع قطع برق. در مورد نشتی گاز نیز با ما تماس می‌گیرند که البته از وظایف ماست که اقدامات پیشگیرانه را انجام دهیم، ولی در ابتدا باید با اداره گاز هماهنگ کنند ولی متاسفانه به دلیل ناآگاهی مردم ابتدا با ما تماس می‌گیرند و ما نیروهایمان را اعزام می‌کنیم و سپس با 194 تماس می‌گیریم. از دیگر مواردی که خیلی با ما تماس گرفته می‌شود برای مصدومیت‌هایی است که مربوط به 115 است و ربطی به آتش‌نشانی ندارد. بیشترین تماس‌های اشتباهی که امسال داشتیم مربوط به مشکل قطعی برق بوده است.
گاهی وقتی از کنار ایستگاه آتش‌نشانی رد می‌شویم شاهد والیبال یا فوتبال بازی کردن آتش‌نشانان هستیم، آیا این بازی‌ها نیز جزو وظایف آتش‌نشان است؟
می‌شود گفت که نوعی وظیفه است. از آنجایی که آتش‌نشانان باید همیشه آماده باشند، باید تمرین و ورزش را به صورت مستمر انجام دهند. مثلا در یک حادثه ساده آسانسور اگر آتش‌نشان قرار باشد به کمک برود، با نبود برق باید 4 یا 5 طبقه بالا برود و برگردد، بنابراین باید آمادگی کافی داشته باشد. همچنین در حریق‌های بسیار سنگین 3 تا 7 ساعت در مدت عملیات باید ایستاده باشند و با وجود فشار سنگینی که آب بر بدنشان وارد می‌کند باید آب را بر آتش بپاشند و نیروی بسیاری باید داشته باشند تا شیلنگ‌ها را مهار کنند و از دستشان رها نشود، به همین علت مجبورند که ورزش کنند.
آیا در سازمان آتش‌نشانی و خدمات شهری زنجان، آتش‌نشان خانم فعالیت می‌کند؟
در برخی از شهرهای بزرگ کشور آتش‌نشان خانم فعالیت دارد متاسفانه در زنجان خانم آتش‌نشان نداریم، ولی خانمی داوطلبانه با این سازمان همکاری می‌کند. امیدواریم که مجوز جذب آتش‌نشان خانم برای زنجان نیز صادر شود.
عجیب‌ترین و تلخ‌ترین خاطره در دوران فعالیتتان را بگویید؟
یکی از عجیب‌ترین اتفاقاتی که در طول این سال‌ها افتاده است تماسی مبنی بر گیر کردن کودکی در خانه بود. وقتی به محل ماموریت رسیدیم، مادر کودک را بی‌قرار در پشت در خانه دیدیم که می‌گفت کودکش پشت در مانده است و کلید در را ندارد. پس از چند ساعت با باز کردن در متوجه شدیم که کودک خردسال در خانه نیست به همین دلیل با پلیس تماس گرفتیم و با آمدن پلیس به محل راهرو آپارتمان شلوغ شد و همسایه‌ها به بیرون آمدند. در این حین یک خانم میانسال که همسایه دیوار به دیوار مادر و کودک گمشده بود، درباره این‌که چرا آتش‌نشان و پلیس به آپارتمان آمده سوال کرد و وقتی به او توضیح دادیم که کودک خانم همسایه در داخل خانه نیست ناگهان تعجب کرد و گفت که خانم همسایه قبل از بیرون رفتن کودک خود را به او سپرده است و سپس کودک را صدا کرد تا کنار مادرش برود. علاوه بر تعجب همکاران آتش‌نشان و پلیس، تعجب مادر از این‌که محل کودک خود را فراموش کرده است دیدنی بود.
از اولین ماموریت خود تا آخرین عملیاتی که تاکنون داشتم بیشتر ماموریت‌ها اغلب تلخ و ناراحت‌کننده بود، ولی حادثه‌ای سبب شد که برای لحظه‌ای غم عمیقی را در قلبم احساس کنم. با اعلام حادثه سقوط خانمی در چاله آسانسور در یک آپارتمان، در محل حاضر شدیم. این خانم جوان به دلیل سهل‌انگاری و نقص فنی آسانسور پیش از بالا آمدن آسانسور در آن را باز کرده و به داخل چاله سقوط کرده و متاسفانه فوت کرده بود. آن خانم جوان دختر یکی از همکاران آتش‌نشان بود و پس از اطلاع از این موضوع هیچ‌یک از همکاران توان تماس با پدر آن دختر را نداشتند. سردرگمی و ناراحتی عجیبی بین همکاران به وجود آمده بود.
با توجه به فشار روانی کار شما آیا از روان‌شناس بهره می‌برید؟
خیر، ولی نیروهای قدیمی در مورد نحوه برخورد با حوادث ناگوار با آتش‌نشانان جوان صحبت و آنان را راهنمایی می‌کنند، ولی قطعا حوادث تلخ در ذهن این افراد تاثیر عمیقی دارد.
در حال حاضر آتش‌نشانان چه مشکلی دارند؟
در حال حاضر قدیمی بودن ماشین‌آلات به دغدغه‌ای برای آتش‌نشانان تبدیل شده است، البته امسال لباس‌های بسیار خوبی خریداری شده ولی قدیمی بودن برخی ماشین‌آلات سبب می‌شود که انجام عملیات در بافت فرسوده شهر که کوچه و خیابان‌های کوچکی دارد مشکل شود. خودرو نمی‌تواند به این محل‌ها نزدیک شود به همین دلیل آتش‌نشانی زنجان نیازمند ماشین‌های پیشرو جدید است. همچنین به دلیل وجود شهرک‌هایی مانند پونک که آپارتمان‌های بلند زیادی دارد، وجود نردبان 52 متری نیاز است ولی بلندترین نردبان موجود 32 متر است. خیران می‌توانند در این حوزه وارد عمل شوند و در خریداری تجهیزات آتش‌نشانی کمک کنند، چراکه این کمک علاوه بر آتش‌نشانی منافعی برای همه مردم شهر دارد و در مواقع خطر می‌تواند جان بسیاری از همشهریان را نجات دهد.
شیفت‌های کاری آتش‌نشانان
منوچهر رحمتی، آتش‌نشان باسابقه زنجان، درباره شیفت‌های کاری آتش‌نشانان می‌گوید: ما 24 ساعت سر کار هستیم و 48 ساعت استراحت می‌کنیم، البته از این 48 ساعت، 24 ساعت بعدی آن‌کال هستیم یعنی هر موقع که با ما تماس گرفته شود باید سر کار حاضر شویم.
ساعت 7 صبح کار شروع می‌شود و 24 ساعت بعد پایان می‌یابد ولی معمولا آتش‌نشانان از نیم‌ساعت قبل در محل ایستگاه حاضر میشوند به دلیل این‌که همه تجهیزات و لوازمی که نیاز است در عملیات استفاده شود باید به صورت روزانه چک شود تا وسیله‌ای در عملیات کم نباشد و همه موتورها و ست‌های نجات و کفکش و... که با برق یا بنزین کار می‌کنند باید حتما روشن و چک شوند.
آتش‌نشان در ابتدای شیفت باید همه این وسایل را تحویل بگیرد و آب ماشین را نیز چک کند. رانندگان باید سیستم مکانیکی را که آب بیرون می‌دهد چک کنند و ماشین را تمیز کنند و همه تجهیزات را تمیز تحویل بگیرند.
