اعتراض جهان؛ پیشروی ترکیه
رهبران ترکیه بدون توجه به مواضع منفی کشورهای اروپایی و عربی از تداوم عملیات نظامی در سوریه تا «نابودی کامل تروریسم» سخن میگویند
عملیات نظامی ترکیه در خاک سوریه با وجود مخالفت بخش اعظم جامعه جهانی همچنان ادامه دارد؛ نیروهای ارتش ملی سوریه (معارضین مورد حمایت ترکیه) روز گذشته با پوشش هوایی و توپخانهای ترکها در شمال سوریه پیشروی کرده و شهر راسالعین را محاصره کردند؛ شهری که نیروهای آمریکایی در پی فرمان ترامپ از آن خارج شدند. همزمان با این پیشروی، تلاش کشورهای اروپایی به رهبری فرانسه برای محکومیت عملیات نظامی ترکیه در شورای امنیت نیز در پی وتوی روسیه و آمریکا شکست خورد. جالب آنکه رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه ساعاتی پیش از نشست شورای امنیت به تندی از عملکرد ارتش این کشور در سوریه دفاع کرده و بار دیگر کشورهای اروپایی را به گشودن دروازههای غربی ترکیه برای میلیونها پناهجو تهدید کرد. تمام اینها در حالی است که کشورهای روسیه و ایران طی روزهای گذشته تلاش کردهاند با اتخاذ موضعی میانه به کاهش تنشها در شمال سوریه کمک کنند؛ تنشهایی که بهنظر میرسد دستکم تا آغاز سال میلادی 2020ادامه داشته باشد.
از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا که این روزها بهشدت از سوی مخالفانش بهدلیل عدمحمایت از کردها تحت فشار است بار دیگر هشدارهای توییتری خود علیه ترکیه را تکرار کرد؛ هشدارهایی مبنی بر اینکه اگر عملیات نظامی ترکیه از خطوط قرمز آمریکا عبور کند عواقب گستردهای برای اقتصاد این کشور بهدنبال خواهد داشت. اگرچه سیاستمداران حامی کردها و حتی سایر مخالفان ترامپ اینگونه هشدارها را فاقد تأثیرگذاری و صرفا واکنشی رسانهای از سوی رئیسجمهور آمریکا ارزیابی میکنند. تمام اینها در حالی است که اردوغان در ماه آینده به دعوت ترامپ به واشنگتن سفر خواهد کرد؛ سفری که در شرایط کنونی منطقه پیام روشنی برای کردها به همراه دارد.
کمی دور از این معادلات استراتژیک در سطح سران اما ساکنان شهرها و روستاهای شمال سوریه روزهای بسیار سختی را پشت سر میگذارند. به گفته نمایندگی حقوق بشر سازمان ملل در سوریه، طی 3روز گذشته بیش از 60هزار غیرنظامی در اثر حملات هوایی و توپخانهای ارتش ترکیه ناچار به ترک خانههای خود و مهاجرت به شهرهای اطراف شدهاند؛ شهرهایی که مشخص نیست تا چه زمان از آتش درگیریهای نظامی ترکیه و کردها در امان باشد. دبیرکل سازمان ملل، روز پنجشنبه با صدور بیانیهای ضمن دعوت از همه طرفها به خویشتنداری از آنان خواست در مسیر ارسال کمکهای بهداشتی و انسانی به مناطق محاصره شده مانعی ایجاد نکرده و همکاری کنند. از سوی دیگر و به گفته منابع محلی تاکنون دهها نیروی نظامی سازمان قسد (نیروهای دمکراتیک سوریه) در اثر حملات ترکیه کشته و یا زخمی شدهاند اما در سوی مقابل تا این لحظه تنها یک سرباز ارتش ترکیه جان خود را از دست داده است. اگرچه باید توجه داشت عمده پیشرویهای زمینی توسط معارضین سوری مورد حمایت ترکیه و نه سربازهای ارتش این کشور رخ میدهد.
ترکیه تا کجا پیشروی میکند؟
مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه روز گذشته در پاسخ به سؤالات متعدد خبرنگاران بینالمللی مبنی بر واکنش ترکیه به فشارهای جامعه جهانی برای توقف عملیات چشمه صلح گفت: این عملیات بدون شک تا نابودی تمام تروریستها تا عمق 30 کیلومتری و امتداد 120کیلومتری مرزهای ترکیه ادامه دارد. هدف ما ایجاد منطقهای امن برای بازگشت شهروندان سوریه به این کشور است. اگرچه موضع وزیر خارجه ترکیه در اینباره بسیار روشن و قاطع است اما نگاهی به وضعیت میدانی شمال سوریه ادعاهای او را تا حدی زیر سؤال میبرد. چراکه علاوه بر کردها، نیروهای ارتش آمریکا، متحدان اروپایی این کشور (مخصوصا فرانسه) و حتی دولت سوریه نیز همچنان در بخشهای گستردهای از شهرهای شمالی سوریه حضور دارند و بر این اساس، بعید بهنظر میرسد عملیات نظامی ترکیه دایرهای وسیعتر از شهرهای راسالعین و تل ابیض را شامل شود؛ دقیقا همان 2 شهری که نیروهای آمریکایی آنجا را ترک کردهاند.
پیشروی پر سرعت ترکیه و متحدانش در محور راسالعین در حالی رخ میدهد که براساس گزارشها، نیروهای کرد دمکراتیک سوریه مقاومت چندانی از خود نشان داده و موضع خود در روستاهای میانی را پیش از وصول نیروهای مورد حمایت ترکیه ترک میکنند تا از محاصره توسط دشمن در امان باشند. انتشار این اخبار و تصاویر از نیروهایی که طی سالهای گذشته از آنها بهعنوان عامل اصلی شکست داعش در شمال سوریه یاد میشد ضربه بزرگی به جایگاه شبهنظامیان کردی نزد افکار عمومی وارد کرده است. فاتح حسون، از فرماندهان ارتش آزاد سوریه که در عملیات چشمه صلح حضور دارد با اشاره به این مسئله در صفحه توییتر خود نوشت: نیروهای کردی برخلاف تصور عمومی از مهارت و تجربه خوبی در نبردهای شهری برخوردار نیستند و پیروزیهای آنها علیه داعش نیز بدون حمایت همه جانبه آمریکا محال بود.
مگث
اردوغان علیه اروپا و کشورهای عربی
رئیسجمهور ترکیه روز پنجشنبه حملات بسیار تندی را علیه مخالفان عملیات نظامی این کشور در خاک سوریه در سطح اروپا و کشورهای عربی داشت؛ حملاتی که با ادبیات مردمی بیان شده و حتی به باور بسیاری توهین آمیز بود. او گفت:ای نظام مصر تو اصلا نباید در این زمینه حرف بزنی! تو قاتل دمکراسی در کشورت هستی. گفتهاند سیسی اینجا و آنجا حرفهایی میزند؛ عملیات چشمه صلح را محکوم میکند؛ تو چه این عملیات را محکوم کنی چه نکنی هیچ ارزشی ندارد و مهم نیست.ای عربستان سعودی، به تو هم میگویم اول بهکار خودت در یمن نگاه کن، ببین چقدر انسان را کشتی و به گرسنگی کشاندی. تو نباید از عملیات ما در سوریه حرف بزنی! به اروپاییها میگویم، اگر بخواهید این عملیات نظامی را بهعنوان اشغالگری توصیف کنید کار ما آسان است؛ درهای ترکیه را باز کرده و 3میلیون و 600هزار پناهجو را به سوی شما میفرستیم.