مهر طلاق در نبود مهارت زندگی

طلاق به عنوان یک پدیده اجتماعی در سال‌های اخیر در استان اردبیل روند رو به رشدی یافته است. در دهه‌های گذشته، با توجه به بافت سنتی و مذهبی اردبیل، به‌ندرت خبری از طلاق و جدایی بود، اما از حدود ۲ دهه اخیر این روند سرعت گرفته و اکنون به مرحله نگران‌کننده‌ای رسیده است. 

به گزارش ایرنا، بر اساس مطالعات انجام شده، در سال ۷۵ از هر ۲۵ ازدواج در استان اردبیل یک مورد به طلاق منجر می‌شد، اما این آمار هم‌اکنون به یک مورد طلاق در هر 4 ازدواج افزایش یافته است. استان اردبیل دارای رتبه دوم کشور در سن طلاق و رتبه نخست در پدیده طلاق با کمترین مدت زندگی مشترک است. بررسی روند افزایش طلاق در ۲۰ سال اخیر در استان اردبیل حکایت از آن دارد که ۴۰ درصد طلاق‌های انجام شده در این استان در سال اول زندگی مشترک و بیش از ۷۰ درصد آنها در 5 سال اول زندگی اتفاق می‌افتد و این زنگ خطری برای استان است.


عوامل افزایش طلاق 

اما این‌که چرا میزان و سرعت طلاق در استان اردبیل رو به فزونی است، دلایل متعددی دارد. مسئولان و کارشناسان بر مشکلات اقتصادی، نبود مهارت زندگی و تعامل و تفاهم بین زوج‌های جوان و نیز در برخی موارد کودک‌همسری بیشتر تاکید دارند. 

«بهزاد ستاری» مدیر کل بهزیستی استان اردبیل با بیان این‌که ۴۶ فقره علت برای طلاق در مراکز مشاوره این مرکز شناسایی شده است، گفت: مهم‌ترین این عوامل اعتیاد‌، عدم مسئولیت‌پذیری همسر‌، دخالت اطرافیان‌، پایین بودن آستانه تحمل، ضعف در مهارت‌های زناشویی‌، ضرب و شتم‌، بیکاری‌، ازدواج تحمیلی و عدم تامین نیازهای روانی و عاطفی است.«ناصر عتباتی» رئیس کل دادگستری استان اردبیل هم بیان کرد: ریشه اصلی مشکلات و آسیب‌های اجتماعی موجود در خانواده‌ها مشکلات معیشتی و اقتصادی است. 

وی افزود: در گذشته مسائل مالی در بروز اختلافات خانوادگی کمرنگ بود، اما امروز در اکثر اختلافات و بروز آسیب‌های اجتماعی، مسائل مالی و شرایط اقتصادی نامطلوب دخیل است. مطابق بررسی‌هایی که در مورد پرونده‌های موجود در دادگاه‌ها به ‌عمل آمده، اغلب مشکلات موجود با مسائل مالی و اقتصادی مرتبط است. باید توجه داشت که مشکلات فرهنگی در پی حل مسائل معیشتی و اقتصادی حل‌شدنی است.

«امیر جهانی» جامعه‌شناس و عضو هیات‌علمی دانشگاه محقق اردبیلی هم با اشاره به این‌که سن طلاق در استان برای مردان ۲۱ تا ۳۴ سال و برای بانوان ۱۷ تا ۲۹ سال است، بیان کرد: بیشترین فراوانی طلاق در استان مربوط به 5 سال اول زندگی مشترک است. به گفته وی، سن پایین زوج‌ها هنگام طلاق به‌ویژه در بانوان نشان‌دهنده زودرس بودن طلاق در استان است و حکایت از این دارد. عدم تفاهم، نداشتن مهارت‌های ارتباطی و سوءظن از مهم‌ترین دلایل طلاق در استان است.

«یوسف خدادادی» معاون پیشگیری از جرائم دادگستری استان اردبیل با بیان این‌که ضعف مهارت‌های رفتاری باعث افزایش خشونت می‌شود، گفت: چنانچه آموزش مهارت‌های رفتاری و اجتماعی به شکل صحیحی انجام شود برای کنترل طلاق، خشونت، اعتیاد و بسیاری از بزهکاری‌ها نیز گام‌های ارزنده‌ای برداشته خواهد شد.


آثار زیانبار طلاق عاطفی 

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان اردبیل طلاق عاطفی را یک پدیده ناهنجار اجتماعی در ارتباط با موضوع ازدواج دانست و گفت: طلاق عاطفی که در آن زوجین فقط از نظر قانونی همسر یکدیگر هستند اما هیچ‌گونه ارتباط عاطفی ندارند، به خاطر این‌که ثبت نمی‌شود، به چشم نمی‌آید اما پیامدهای زیانباری دارد.

خدادادی‌ افزود: به خاطر پیچیدگی شیوه زندگی و ورود ابزارهای ارتباطی مختلف به خانواده‌ها اکنون آموزش و افزایش آگاهی‌های جوانان و خانواده‌ها در زمینه ازدواج یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است، اما باید برنامه‌ها به شکل پخته‌تر و کارشناسی‌شده‌تر انجام شوند. به گفته این مسئول، شخصیت یک انسان را که طی ۲، 3 دهه شکل گرفته است، نمی‌توان با مشاوره‌ و آموزش‌ چندساعته دگرگون کرد.  وی با بیان این‌که وقوع حتی یک فقره طلاق برای جامعه زیاد است، اظهار کرد: آثار زیانبار این پدیده، علاوه بر خانواده‌های طرفین و اقوام، تمام جامعه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.


راهکار چیست؟

کارشناسان و مسئولان با هشدار درباره رشد فزاینده طلاق و شتاب آن در استان اردبیل بر ضرورت مقابله با این روند تاکید و به بررسی علمی و ریشه‌ای عوامل طلاق و سپس ارائه راه‌حل‌های علمی تاکید می‌کنند. خدادادی گفت: تحقیقات زیادی در استان درباره طلاق انجام گرفته است و باید راهکارهای ارائه شده در خصوص جلوگیری از طلاق را از این تحقیقات استخراج و اجرا کنیم.  معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان اردبیل تاکید کرد: کاهش نرخ طلاق به راهکارهای عملیاتی نیاز دارد. آموزش پیش از ازدواج از جمله ضروریات است و این مهم حتی در مدارس نیز باید مطرح شود.  

وی تقویت مشاوره‌های قبل از ازدواج‌، تولید برنامه‌های مشارکتی دستگاه‌های مرتبط و پخش آن از رسانه محلی و استفاده از ظرفیت بنیاد صیانت از خانواده حین اقدام برای طلاق را از جمله اقدامات لازم برای کاهش این آسیب ذکر کرد. این مسئول همچنین بالا رفتن مهارت زندگی را در میان خانواده‌ها و زوج‌ها در کاهش میزان خشونت‌، اعتیاد و طلاق موثر دانست و افزود: طرح استانداری اردبیل در ارتباط با مشاوره ازدواج با اجرای مناسب می‌تواند میزان وقوع ناهنجاری‌های آزاردهنده در موضوع ازدواج را در استان کاهش دهد.

استاندار اردبیل هم در این باره گفت: باید با تعریف چشم‌انداز برای کاهش طلاق برنامه‌ریزی لازم انجام بگیرد و با تقویت مراکز مشاوره قبل، حین و بعد از ازدواج زمینه بروز طلاق را به حداقل برسانیم. «اکبر بهنامجو‌« ادامه داد: تلاش برای کاهش طلاق وظیفه‌ای فرادستگاهی و لازم است از ظرفیت‌های اجتماعی، فرهنگی و صنفی در این زمینه بهره‌برداری شود.


نقش مراکز مشاوره در کاهش طلاق 

‌مدیر کل بهزیستی استان اردبیل با اشاره به نقش مراکز مشاوره در کاهش طلاق در استان گفت: ۲۰ درصد درخواست‌های طلاق‌ امسال با مراجعه زوج‌ها به مراکز مشاوره این اداره کل به سازش منجر شد. «بهزاد ستاری» افزود: در ۶ ماه اول امسال 2۹۳۸ مورد از افرادی که قصد طلاق داشتند به این مراکز مراجعه و از این تعداد ۵۹۴ فقره به سازش و از سرگیری دوباره زندگی مشترک منجر شد.

به گفته این مسئول، در این مدت 1۲۹۹ فقره طلاق در استان اردبیل به ثبت رسید که اگر مشاوره مراکز کاهش طلاق نبود، این تعداد به حدود 1۹۰۰ فقره می‌رسید. ستاری تاکید کرد: سامانه ثبت ملی طلاق آبان‌ماه امسال با همکاری دادگستری اردبیل در این استان به طور رسمی راه‌اندازی می‌شود که در آن، آمار و ارقام مربوط به این پدیده با مشخصات و جزئیات کامل ثبت خواهد شد.