روایت عبور از تله تحریم
همشهری سیاست‌ها و برنامه‌های دولت برای خنثی‌سازی تحریم‌ها علیه اقتصاد و صنعت نفت ایران را بررسی می‌کند
تصمیم‌سازان اقتصاد ایران برای خنثی‌سازی اثر تحریم‌ها چه برنامه‌ای دارند؟ چگونه می‌توان جای خالی سرمایه‌گذاران خارجی را تحت فشار تحریم‌ها پر کرد؟ آیا می‌توان به روشن‌ماندن چراغ صنعت نفت ایران امید بست؟ به‌نظر می‌رسد اینها دیگر دغدغه فعالان اقتصاد در سطوح خرد نیست؛ چنان که دیروز مقام‌های بلندپایه دولت افکار و ایده‌های خود را برای عبور از تله تحریم‌ها، با صدای بلند و از پشت بلندگو مطرح کردند. تا آنجا که معاون اول‌رئیس‌جمهور در مراسم روز ملی استاندارد مدعی عبور از گردنه سخت تحریم شد و البته اذعان کرد اگر تحریم نبودیم، رقم صادرات ایران امسال به 80میلیارد دلار می‌رسید. اسحاق جهانگیری جهش بورس را نمادی از آینده اقتصاد ایران خواند و با اشاره به برخی آمارهای رسمی گفت: شرایط به سمت بهترشدن پیش می‌رود. این روایت معاون اول حسن روحانی در شرایطی بیان می‌شود که وزیر نفت هم از افزایش تاب‌آوری صنعت نفت ایران در برابر ضربات کشنده تحریم‌ها خبر داد.
کالبدشکافی سخنان زنگنه
به گزارش همشهری، پس از قطعی‌شدن خروج شرکت‌های توتال فرانسه و سی‌ان‌پی‌سی چین از بزرگ‌ترین قرارداد سرمایه‌گذاری پس از برجام در صنعت نفت ایران و جایگزینی شرکت ایرانی پتروپارس برای توسعه فاز 11پارس‌جنوبی، حال اصلی‌ترین دغدغه دولت این است که آیا بخش خصوصی داخلی توان جایگزینی را دارد؟ شرط وزارت نفت برای حضور و نقش‌آفرینی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی چیست؟ دیروز پنجمین کنگره نفت و نیروی ایران در تهران جایی بود که همه می‌خواستند بدانند آیا اظهارات بیژن زنگنه به‌معنای پهن کردن فرش قرمز جلوی پای سرمایه‌گذاران است.
کالبدشکافی اظهارات زنگنه تصویری واضح‌تر از گذشته ارائه می‌کند؛ جایی که او از کافی نبودن منابع صندوق توسعه ملی برای اجرای پروژه‌های نفت و گاز خبر داد و گفت: بخش خصوصی ایران باید سرمایه حداقلی را تامین کند. پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا انتظارات زنگنه قابل‌تحقق است؟ آیا بخش خصوصی ایران از سرمایه لازم برخوردار است و اگر اینگونه است، بازده آن، چه میزان خواهد بود که بخواهد اولویت نخست را به سرمایه‌گذاری در صنعت نفت اختصاص دهد؟ سکاندار صنعت نفت ایران به سند چشم‌اندازی اشاره کرد که 15سال پیش برای 20سال آینده یعنی افق 1404تدوین شد. او گفت: آن اهداف کلان، واقع‌گرایانه و در دسترس بود و اکنون هم همان اهداف را دنبال می‌کند، اما روشن است که تحریم صنعت نفت ایران مانع بزرگی بر سر راه ایجاد کرده تا آنجا که زنگنه از تحریم‌ها به‌عنوان «ضربات کشنده» یاد کرد که به صنعت نفت ایران ضربه می‌زند و هدف آن کاستن از جایگاه ایران در جهان نفت و انرژی است.
پول بیاورید، دولت پول ندارد
اولویت وزارت نفت برای حضور بخش خصوصی کدام است؟ وزیر نفت می‌گوید: فعالیت‌های پیمانکاری، سرمایه‌گذاری در زنجیره تولید پایین‌دستی و صنایع جانبی، ساخت تجهیزات نفتی، بهینه‌سازی مصرف انرژی، اکتشاف و استخراج نفت، بازرگانی و تجارت نفت و فرآورده‌های آن ازجمله درهای باز برای ورود بخش خصوصی است. مشکل اصلی سخنان زنگنه این است که سرمایه‌گذاری در مقیاس‌های بزرگ مشکل اساسی بخش خصوصی است. او خیال فعالان بخش خصوصی را راحت کرد و گفت که روی پول صندوق توسعه ملی حساب نکنند زیرا دیگر جواب نمی‌دهد؛ به فکر آوردن پول دولت هم نباشند که عملی نیست؛ پس بخش خصوصی باید خودش پول بیاورد.
باز هم یادی از بابک زنجانی
هرچند وزیر نفت از سیاست درهای باز برای حضور بخش خصوصی در بخش تجارت نفت و فرآورده‌های آن خبر داد، اما بر احتیاط با هدف صیانت از حقوق مردم خبر داد و 3 شرط اعلام و تأکید کرد: شرط لازم حضور بخش خصوصی در صنعت نفت توانمندی و ساختار مدیریتی، توانمندی فناوری، تعامل، همچنین سرمایه‌گذاری و توانمندی تجهیز منابع مالی از بازار پول و سرمایه است. او با بیان اینکه اگر بتوانیم از 2شرط ساختار مدیریتی و توانمندی فناوری چشم‌پوشی کنیم، تامین سرمایه در مقیاس بزرگ نیاز اصلی بخش خصوصی در بالادست و بازرگانی صنعت نفت است. زنگنه کمتر زمانی است که درباره حضور بخش خصوصی در صنعت نفت سخن نگفته و خطر فساد را از یاد برده باشد. ترجیع‌بند صحبت‌های همیشگی او اشاره به بابک زنجانی، متهم بزرگ نفتی در دولت گذشته است. او دیروز هم به خطر فساد در تجارت نفت و فرآورده‌ها با ابزار بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: فردی که می‌خواهد نفت بخرد باید منابع کافی در اختیار داشته باشد زیرا ما بابک زنجانی‌سنج در صنعت نفت نداریم.
او گفت: حداقل پول مورد نیاز برای یک محموله نفتی ۴۰ تا ۵۰ میلیون دلار است پس اگر کسی می‌خواهد محموله‌های ما را برای صادرات تحویل بگیرد باید به میزان نفتی که می‌برد منابع داشته باشد.
خروج دوستانه از فاز 11
وزیر نفت در ادامه روایت خود از تله تحریم‌ها علیه صنعت نفت ایران به ابترماندن سرمایه‌گذاری در فاز11پارس‌جنوبی با مشارکت توتال فرانسه و سی‌ان‌پی‌سی چین اشاره کرد. 2شرکت خارجی حالا از همکاری با ایران کنار کشیده‌اند. زنگنه خروج شرکت‌های فرانسوی و چینی را دوستانه خواند و گفت: شرایط تحریم جلوی کار را گرفت و به همین دلیل آنها از پروژه کنار کشیدند. با این حال زنگنه از اتمام همه بخش‌های دریایی 27فاز پارس‌جنوبی تا پایان امسال خبر داد و گفت: با به اتمام رسیدن همه بخش‌های دریایی پارس‌جنوبی عملیات اجرایی طرح توسعه فاز ۱۱ این میدان مشترک امسال آغاز خواهد شد.
حساب ویژه روی پول مردم
نخستین سیاست مالی وزارت نفت برای جلب سرمایه‌های در دست مردم، انتشار اوراق قرضه نفتی است که به گفته مسعود کرباسیان، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با این کار می‌توان نقدینگی خرد را برای اجرای طرح‌های نفتی مورد استفاده قرار داد. او تأکیدکرد: با اقدام سازمان بورس، این اوراق قابل‌مبادله هستند و در انواع مختلف مانند اوراق منفعت، اوراق سلف و یا صندوق پروژه منتشر خواهد شد. معاون وزیر نفت گفت: هنوز مشخص نیست این اوراق یک جا منتشر می‌شوند و یا با هر مرحله از پیشرفت پروژه بخشی از اوراق به فروش خواهد رسید.
معاون اول رئیس‌جمهور: از گردنه سخت تحریم‌ها عبور کرده‌ایم
اسحاق جهانگیری: اگر تحریم نبودیم، رقم صادرات ایران امسال به 80میلیارد دلار می‌رسید
جهانگیری: جهش بورس نمادی از آینده اقتصاد ایران است؛ شرایط به سمت بهترشدن پیش می‌رود
بیژن زنگنه: ضربات تحریم کشنده بود؛ اما همچنان زنده‌ایم و مقاومت می‌کنیم
وزیر نفت: دستگاه بابک زنجانی‌سنج ندارم، پس در شرایط تحریم باید در فروش فرآورده‌های نفتی احتیاط کنیم
با توجه به تحریم‌ها پول صندوق توسعه ملی برای توسعه صنعت نفت کافی نیست
توتال فرانسه و سی‌ان‌پی‌سی چین، از پارس‌جنوبی دوستانه کنار کشیدند
مسعود کرباسیان، مدیرعامل شرکت ملی نفت: در آینده نزدیک، اوراق مشارکت نفتی برای تامین مالی صنعت نفت در شرایط تحریم، عرضه می‌شود
سرمایه‌گذاری با تفکرات کمونیستی
شاه‌بیت پنجمین کنگره نفت و نیرو را شاید بتوان اظهارنظر محمدرضا باهنر در این نشست دانست. چهره اصولگرا و البته دارای رویکرد به نسبت تکنوکرات که از یک مانع جدی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران و شاید کل اقتصاد کشور پرده برداشت و آشکارا اعتراف کرد که همه جناح‌های سیاسی ایران دارای رسوبات تفکرات کمونیستی هستند. او حتی از نبود حصاری برای تضمین سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران خبر داد و مثال آورد: شبانه‌روز 5.5میلیون بشکه نفت و گاز آتش می‌زنیم و همه می‌گویند این موضوع ارتباطی با آنها ندارد، دولت و مجلس آن را گردن نمی‌گیرند و قوه قضاییه هم می‌گوید کار هر کدامتان که باشد دستگیرتان می‌کنیم. باهنر که این روزها نقش مشاور علی لاریجانی، رئیس مجلس را بر عهده دارد، از سهم نفت در اقتصاد ایران گفت و افزود: ما در نفت فقط خام‌فروشی می‌کنیم و برای فروش 3میلیون بشکه نفت هر کاری انجام می‌دهیم. او حتی گزارش‌هایی از میزان فروش محصولات پتروشیمی را زیر سؤال برد و گفت که این آمارها را قبول ندارد زیرا به گفته او بسیاری از آنها نزدیک به خام‌فروشی است. وی با تأکید بر اینکه متأسفانه برای سرمایه‌های خرد در کشور هیچ فکری نمی‌شود، گفت: چه راستی‌ها، چه چپی‌ها، چه اصولگراها و چه اصلاح‌طلبان هنوز رسوبات تفکرات کمونیستی دارند و در دولت و حکومت هم، چنین تفکری وجود دارد و این تفکرات اجازه برخی از اتفاقات اقتصادی را نمی‌دهد و نگران این هستند که امپراطوری برخی‌ها گسترش یابد.
