عبور بلوار فردوسی از 320 درخت

فاطمه امامی| قم ـ خبرنگار

 پروژه بلوار فردوسی به عنوان محوری ترافیکی در قم که در 4 منطقه شهری جبهه کار دارد، تقریبا 5 سال است که در شهرداری به فاز اجرایی وارد شده است و پیگیری می‌شود. فاز نخست این طرح در سال 94 در منطقه 4 شهری افتتاح شده و دستور کار امسال شهرداری بهره‌برداری از فاز سوم در منطقه 5 است. 

مسأله قرارگیری یک باغ در مسیر این پروژه موضوعی است که به تازگی به گوش متولیان فضای سبز رسیده است. 

معاون شهرسازی و معماری شهردار قم می‌گوید: ساخت بلوار فردوسی در بحث طرح تفصیلی شهر برای ایجاد یک رینگ ترافیکی شهری است. این رینگ شهری به طول 24 کیلومتر از میدان 72 تن آغاز می‌شود و بعد از گذر از میدان امام خمینی (ره) به بلوار کشاورز و میدان نوبت و یادگار امام (ره) می‌رسد و پس از آن به میدان ارتش، خیابان صدوق، بلوار فردوسی و بلوار جمهوری می‌رود. 

فاز سوم بلوار فردوسی حدفاصل خیابان جمهوری تا ریل راه‌آهن از قطعات ضروری این رینگ شهری است که در نهایت به میدان پلیس و خیابان دل‌آذر و میدان شهید محلاتی می‌رسد. 
«غلامرضا جان‌قربان» بیان می‌کند: تکمیل این رینگ شهری در سال‌های گذشته از سیاست‌های مهم شهرداری قم بوده است. در این منطقه اراضی مزروعی، بایر، خانه‌ها و کاربری‌های دیگر وجود داشته‌اند و تنها جایی که این رینگ شهری به باغ اصابت کرده همین نقطه است. 

وی با اشاره به اجرای تقاطع غیرهمسطح بلوار فردوسی و بلوار پیامبر اعظم (ص) می‌افزاید: در سمت دیگر هم اراضی مهدیه است و مسیر بلوار فردوسی از ریل عبور می‌کند و این 2 تقاطع باید به هم متصل شوند. به همین دلیل چاره‌ای جز عبور از این باغ نداشتیم. 
معاون شهرسازی و معماری شهردار قم ادامه می‌دهد: عبور معبر از باغ در این نقطه اجباری بوده و امکان این‌که بتواند جابه‌جایی اتفاق بیفتد و باغ درگیر تملک نشود وجود نداشته است. در واقع مشاور نتوانسته است جایگزینی طراحی کند که این موضوع اتفاق نیفتد. 

جان‌قربان در پاسخ به درخواست‌های مطرح‌شده برای تغییر طرح می‌گوید: هر تصمیمی برای تغییر طرح موجب می‌شود طرح از نظر هندسی و ترافیکی با مشکل مواجه شود. 
وی خاطرنشان می‌کند: در مرحله‌ای از این طرح، معبر وارد خانه مردم شده و توسط شهرداری تملک شده است اما اطلاعات بر این گواهی می‌دهند که طرح به دلیل برخی ساختمان‌های گران‌قیمت تغییر داده شده و قوس پیدا کرده است. 

معاون شهرسازی و معماری شهردار قم با تأکید بر دغدغه شهرداری در زمینه حفظ باغ‌ها می‌افزاید: در این مورد هم به اندازه‌ای که با مالک توافق شده و باغ از بین برود، کاربری سبز در نزدیکی طرح ایجاد خواهد شد و الباقی باغ هم سبز خواهد ماند. 
جان‌قربان توضیح می‌دهد: بخش اندکی از باغ وارد این طرح خواهد شد و چندان هم درختان کارآمدی ندارد، اما از کمیسیون ماده 7 خبر می‌رسد که این باغ 5 هزار متری 610 درخت دارد که 320 اصله داخل طرح است. از طرفی نگاهی به عکس‌ها نشان می‌دهد باغ کاملا سرزنده است و درختان و اکوسیستم خوبی دارد که نمی‌توان به بهانه خشک بودن آن را نابود کرد. از طرفی وقتی دوسوم باغ از بین برود طبق تجربه انگیزه‌ای برای حفظ باقی آن وجود نخواهد داشت. 


حمایت قانون از حفظ باغ‌ها

معاون شهرسازی و معماری شهردار قم افزود: اگر پیش از طراحی این معبر این مسائل دیده شده بود، در کنار ملاحظات اقتصادی و ترافیکی و... می‌توانستیم جایگزینی برای این اراضی در نظر بگیریم، اما حالا که زیرگذر بلوار پیامبر اعظم (ص) به سمت محور فردوسی 30درصد پیشرفت فیزیکی دارد. 
وی اضافه کرد: جالب اینجاست که طبق قرارداد این طرح باید تا پایان سال گذشته به اتمام می‌رسید، اما هنوز به پیشرفت فیزیکی 50 درصد هم نرسیده است که متولیان مسأله تملک و تأسیسات را دلیل آن ذکر می‌کنند. گفته می‌شود مالک باغ یادشده هم هنوز با شهرداری توافق نکرده است و شهرداری بنا دارد از طریق اعمال ماده 9 این طرح را اجرا کند. 

وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداری‌ها موظفند برای حفظ باغ‌ها به ‌ویژه در شهرهایی که سرانه فضای سبز آنها کمتر از استاندارد است در مطالعات طرح جامع شهرها حتی‌الامکان باغ‌ها را در کاربری فضای سبز پیش‌بینی کنند. 
ماده 13 آیین‌نامه اصلاح قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها شاید در نهایت بزرگ‌ترین شاهد برای اشتباهی است که در این زمینه رخ داده است. باید این اشتباه را جبران کرد، چراکه کارنامه شهر قم در 20 سال گذشته در حراست از فضای سبز تعریفی ندارد و این قطعات کوچک باقیمانده را باید با چنگ و دندان حفظ کرد.


رویکرد جدی به فضای سبز در طرح‌های جدید

معاون خدمات شهری شهردار قم باید در کمیسیون ماده 7 درباره قطع شدن یا جابه‌جایی این درختان و از بین رفتن باغ تصمیم‌گیری کند. «سیدامیر سامع» در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری از مطرح شدن این پرونده در کمیسیون اظهار بی‌اطلاعی می‌کند، اما می‌گوید دغدغه حفظ باغ‌ها برایش دغدغه‌ای جدی است. وی با تأکید بر این‌که کمیسیون ماده 7 به راحتی اجازه از بین رفتن یک باغ را صادر نخواهد کرد، می‌گوید: در جلسات کمیسیون‌‌ها و جلساتی که مشاور طرح را می‌آورند، شاخص حفظ فضای سبز و ایمنی برای ما موضوعی جدی است و عقیده داریم همان‌طور که مسائل ترافیکی و اقتصادی در اجرای طرح‌ها دیده می‌شود مسأله فضای سبز و ایمنی هم باید جدی گرفته شود و هم‌تراز به آن نگاه کرد.

 در واقع طراح وقتی می‌خواهد یک مسیر را طراحی کند سناریوهای مختلف پیش رو دارد و در این سناریوها برای اجرای طرح عمرانی قطعا باید مسأله فضای سبز دیده شود. معاون خدمات شهری شهردار قم در عین حال به طرح‌های جدید شهرداری اشاره می‌کند که رویکرد فضای سبز در آن جدی بوده و حتی اگر درختی در جریان این طرح‌ها از بین رفته، ایجاد فضای سبز در حاشیه طرح آن را جبران کرده است. سامع بیان می‌کند: گاهی به اجبار مجبور می‌شویم تعدادی درخت را جابه‌جا کنیم، اما مطمئنیم به جای آن خواهیم کاشت. از طرفی اگر امکان جابه‌جایی طرح وجود داشته باشد، قطعا باید این اتفاق بیفتد. از شهرداری خبر می‌رسد که کمیسیون ماده 7 در وهله اول با اجرای این طرح مخالفت کرده است. طرح به کمیته فنی شهرداری فرستاده شده است و احتمالا دوباره برای صدور مجوز جابه‌جایی درختان به کمیسیون ماده 7 بازمی‌گردد.