عواقب مخلوط کردن برنج محلی

 حدود یک دهه از تجارت متقلبانه تخلیط برنج درجه یک ایرانی (طارم محلی) با خارجی و حتی برنج درجه 2 و 3 محلی در استان‌های شمالی کشور از جمله مازندران می‌گذرد. با وجود ارائه انواع و اقسام راهکارها، همچنان این تجارت متقلبانه به دلایل منفعت بالا ادامه دارد.به گزارش ایرنا، منفعت بالای این نوع تجارت در کنار نبود توازن در برخورد قانونی با منفعت‌طلبان در این بخش باعث شده هر سال در آستانه ورود برنج محلی به بازار فروش، کار این افراد که بنا به گفته مسئولان نظارتی و حتی بازرگانی سرنخ آن در دست تجارنماهای غیربومی است، رونق بیشتری بگیرد، همچنین دایره منافع حدود ۳۰۰ هزار کشاورز درگیر کاشت، داشت و برداشت این محصول راهبری مازندران تنگ‌تر شود.


نظر کارشناسان

کارشناسان حوزه بازرگانی در مازندران مهم‌ترین راهکار برای کاهش تخلیط برنج ایرانی را تشدید برخورد قانونی با این پدیده می‌دانند.به گفته آنها در شرایط فعلی میزان جرائم پیش‌بینی‌شده در قانون تعزیرات برای برخورد با این محصول راهبردی با میزان سودی که از این راه به جیب تاجران متقلب می‌رود، همخوانی ندارد. علاوه بر آن تخلیط برنج ایرانی نیز به جای توقیف به نفع دولت، با قیمت کارشناسی فروخته می‌شود و سود این تجارت نیز این بار به صورت رسمی به جیب متخلفان می‌رود.

برند‌سازی محصول برنج، الحاق بارکد شناسایی، راه‌اندازی نمایندگی‌های فروش مستقیم در مراکز استان و مناطق پرمشتری از دیگر راهکارهای پیشنهادی از سوی کارشناسان بازرگانی برای کاهش تخلیط برنج اعلام شده است.براساس آمار، سالانه در مازندران حدود یک میلیون تن برنج تولید می‌شود که با احتساب میانگین هر کیلوگرم ۱۰۰ هزار ریال، ارزش اقتصادی این محصول به حدود ۱۰۰ هزار میلیارد ریال می‌رسد.رئیس کمیسیون بازرگانی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی مازندران یکی از دلایل تداوم تخلیط برنج محلی در این استان با وجود برخورد قانونی با متخلفان را ناشی از ناهمخوانی جرائم متخلفان با سودی می‌داند که با این تجارت، به جیب تاجران متقلب می‌رود.

«اسماعیل یزدان پناه» گفت: تعزیرات حکومتی علاوه بر جریمه متخلف باید تمام برنج تخلیطی را به نفع دولت توقیف کند. پس از آن، این محصول را به قیمت کارشناسی به فروش برساند و تمام دریافتی بابت این فروش نیز به خزانه دولت واریز شود.وی بیان کرد: در شرایط فعلی طبق قانون تعزیرات حکومتی پس از جریمه فرد متخلف، جنس مورد تقلب (برنج تخلیطی) را به نرخ کارشناسی در بازار به فروش می‌رساند و هزینه آن نیز بار دیگر به جیب متخلف می‌رود. این رویه پاسخگو نیست و متخلفان با تغییر شیوه به کارشان ادامه می‌دهند.


شالیکوبی‌ها دخالتی در تخلیط برنج ندارند

نایب رئیس اتحادیه شالیکوبی‌داران مازندران که حدود هزار واحد را تحت پوشش خود دارد، معتقد است؛ شالیکوبی‌ها به دلیل دخالت نداشتن در حوزه بسته‌بندی، هیچ دخل و تصرفی در تخلیط برنج ندارند، چراکه سودی از این محل نصیب شالیکوبی‌ها نمی‌شود که بخواهند برنج را تخلیط کنند.«محمدباقر ابراهیمی» گفت: این واحدهای صنعتی که ۷۰درصد مکانیزه و مدرن شده‌اند، فعالیتشان کارمزدی و برای سفید کردن شالی کشاورزان است و دخالت چندانی در خرید و فروش این محصول راهبردی به خصوص در بسته‌بندی و عرضه ندارند که بخواهند در زمینه تخلیط اقدامی کنند.

وی اضافه کرد: طی بازرسی‌های ما در سال‌های اخیر که به صورت دوره‌ای و با حضور برخی دستگاه‌های مرتبط انجام شد، تاکنون هیچ موردی از تخلف شالیکوبی‌ها در حوزه تخلیط برنج نداشتیم و گزارشی از سوی شالیکوبی‌ها به اتحادیه داده نشده است.ابراهیمی اظهار کرد: هم‌اکنون تعداد زیادی انبار و سورتینگ برنج در مناطق روستایی دوردست استان وجود دارد که کار بسته‌بندی و عرضه برنج را انجام می‌دهد، بدون این‌که هیچ نظارتی بر عملکردشان از سوی دستگاه‌های مرتبط وجود داشته باشد.وی اضافه کرد: علاوه بر آن اکثر این واحدها فاقد مجوز فعالیت بسته‌بندی و عرضه برنج هستند، ولی این کار را در سطح وسیعی انجام می‌دهند، بدون این‌که نظارتی بر کارشان وجود داشته باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهند که تخلیط برنج در این انبارها صورت می‌گیرد.


 تغییر شیوه تجار متقلب 

مدیر کل تعزیرات حکومتی مازندران که دستگاه زیرمجموعه‌اش به تازگی انبار ۳۰ تنی تخلیط برنج را کشف کرده است، گفت: تخلیط برنج با وجود تشدید برخوردها همچنان در استان‌های شمالی از جمله مازندران وجود دارد. عمده این تخلف از سوی غیر بومی‌ها انجام می‌شود که می‌تواند اعتبار این محصول راهبردی استان را زیر سوال ببرد.«یدالله ملکی» اظهار کرد: در سال‌های اخیر شیوه این تجار متقلب تغییر کرده است به طوری که از شهرهای بزرگ به شهرهای کوچک دوردست و روستاها کوچ کرده‌اند و با اجاره انبارهای غیر استاندارد که حتی برخی از آنها محل نگهداری دام نیز هست، برنج درجه یک ایرانی (طارم محلی) را با محصولات درجه 2 و 3 مخلوط می‌کنند و به نام درجه یک در بازارهای خارج از استان به فروش می‌رسانند.

وی اضافه کرد: همچنین برخی گزارش‌ها حاکی است که در سال‌های اخیر متخلفان با خرید شکسته ( نیم دانه) برنج درجه یک آن را با شکسته برنج درجه دو و سه قاطی می‌کنند و به عنوان نیم دانه و یا همان شکسته برنج درجه یک در بازارهای خارج از استان و حتی در داخل به فروش می‌رسانند.به گفته این مسئول، به دلیل این‌که نوع استفاده برنج شکسته به نسبت برنج سالم درجه یک متفاوت است، شناسایی کیفیت آن نیز برای مصرف‌کننده دشوار خواهد شد.


تشدید برخورد با برنج‌فروشان متقلب 

مدیر کل تعزیرات حکومتی مازندران بیان کرد: قضات تعزیرات حکومتی با برنج‌فروشان متقلب به شدت برخورد می‌کنند و مجازات حداکثری برای این افراد در نظر خواهند گرفت.ملکی افزود: به این قضات توصیه شده حتی در صورت پرداخت جرائم نقدی از سوی این متقلبان، هیچ تخفیفی برای سایر جرائم غیر نقدی قائل نشوند؛ این در حالی است که در تعزیرات گاهی برای برخی جرائم که متهم، پرونده اولش باشد، وی از برخی تخفیف‌ها برخوردار می‌شود. در این پرونده‌ها چنین تخفیفی اعمال نخواهد شد و متخلف باید مجازات را تحمل کند.