تصاحب اتوبوسی مریخ

ایلان ماسک، چهره و کارآفرین مشهور و ماجراجوی جهان، در سال‌های گذشته بارها تأکید کرده که هدف نهایی‌اش از تاسیس یک شرکت فضایی تسخیر مریخ است. اما به تازگی او در یک مراسم ویژه از خیز جدیدی برای رسیدن به این هدف خبر داده که خیلی‌ها را در جهان هیجان‌زده کرده است.  پس از مدت‌ها پیش‌بردن یک پروژه تقریبا محرمانه، سرانجام مدیرعامل اسپیس‌ایکس اعلام کرده که فضاپیمای غول‌پیکر استارشیپ که هدف اصلی‌اش‌ رسیدن اتوبوسی آدم‌ها به مریخ است تا 6‌ماه دیگر به مدار زمین پرتاب می‌شود. بر این اساس نمونه اولیه استارشیپ در ماه‌های آینده به‌صورت کنترل‌شده تا ارتفاع ۶۵ هزار پایی پرتاب خواهد شد و درصورت موفقیت در مرحله بعد فضاپیما راهی مدار زمین می‌شود. این فضاپیما قرار است بتواند ۱۰۰ نفر یا معادل ۱۵۰‌تن بار را با خود به سیارات دیگر ببرد.

در جست‌وجوی یک رؤیا
به گزارش همشهری، بحث جالب ماسک این است که انسان باید زندگی را در سیاره‌ای دیگر ادامه دهد تا بقایش برای مدتی طولانی بیمه شود.
او در اعلام برنامه‌های جدید شرکت فضایی خود گفت: بین «محدود بودن به زمین» یا «گونه‌ای» که فضا را خواهد ساخت، باید یکی را انتخاب کنید. او در ادامه پرسید: کدام آینده را انتخاب می‌کنید؟
 ماسک اعلام کرده که امیدوار است مردم با این ایده موافق باشند که انسان باید برای زندگی در سیارات دیگر منظومه شمسی آماده شود.
 براساس اعلام مسئولان اسپیس‌ایکس، استارشیپ ابتدا برای آزمایش به ارتفاع 20کیلومتری پرتاب می‌شود و پس از حدود یک تا 2‌ماه پس از آن فرود می‌آید.
استارشیپ آخرین نام از بالاترین مرحله آن چیزی است که ماسک آن را F.B.R نامیده بود. B حرف اول Big به‌ معنای بزرگ و R حرف اول Rocket به ‌معنای موشک است، اما ماسک هرگز معنی F را اعلام نکرد.

از فالکون تا استارشیپ 
اسپیس‌ایکس تاکنون 2نوع راکت را پرتاب کرده است؛ فالکون 9 و فالکون هوی(سنگین) که اساسا یک فالکون 9 است به همراه 2فالکون 9 که در اطرافش نصب شده‌اند. اما فالکون‌های کنونی برای فرستادن انسان به مریخ خیلی کوچک هستند.
پیش از این با فالکون هوی اسپیس‌ایکس ارسال محموله‌های سنگین را تجربه کرده است. در پرتاب این موشک یک خودروی رودستر تسلا به فضا فرستاده شد. فالکون هوی می‌تواند محموله‌هایی به وزن ۶۴‌تن معادل با ۵ اتوبوس دوطبقه را به مدار پایینی زمین انتقال دهد. ارسال محموله‌های بسیار سنگین به فضا یکی از مهم‌ترین مشکلات رسیدن به مریخ است. برای رفتن به سیاره سرخ باید فضانوردها بسیاری از تجهیزات را همراه خود داشته باشند.
ماسک و اسپیس‌ایکس حالا یک راکت بزرگ‌تر را تجسم کرده‌اند. ماسک برای مدتی حمل‌کننده ساکنان مریخ را درنظر داشت اما وقتی سرانجام طرحی را در کنگره بین‌المللی فضانوردی در گوادالاجارای مکزیک در سال2016 آشکار کرد، آن را «سامانه حمل‌ونقل بین قاره‌ای» نامید. قطر این فضاپیما 12متر است که ظرفیت حمل 100نفر را به مریخ دارد؛ مثل یک اتوبوس اما به مقصد سیاره سرخ!
یک سال بعد ماسک در استرالیا گفت که این موشک کاهش اندازه‌ای در حد یک‌چهارم خواهد داشت و قطر آن به 9متر خواهد رسید. این همان F.B.R بود. در دومین مرحله مشخص شد که طرح اسپیس‌ایکس، فضاپیمای براقی است که با یک تکه به زمین برمی‌گردد و به‌صورت عمودی فرود می‌آید. نوامبر گذشته بود که سرانجام در مرحله نهایی اسپیس‌ایکس نام استارشیپ را اعلام کرد. F.B.R مرحله اول حالا به‌عنوان «تقویت‌کننده ابرسنگین» شناخته می‌شد.


واقعا کار می‌کند؟
استارشیپ با «تقویت‌کننده ابرسنگین» در اصل موشکی است به همان قدرت ساترن که فضانوردان آپولو، ناسا را 50سال پیش به ‌ماه برد، با این تفاوت که استارشیپ قابل استفاده مجدد است. در واقع مانند موشک‌های فالکون ایلان - ماسک - می‌خواهد با قابلیت «امکان استفاده مجدد» هزینه سفر به سیارات دیگر را کاهش دهد.
در ماموریت آپولو همه‌‌چیز ازجمله فضانوردان در کپسول کوچکی در بالای فضاپیما جا داشتند و به‌تدریج در طول مسیر بخش‌های مختلف جدا می‌شدند؛ حتی خود کپسول هم یک‌بار مصرف بود. متخصصان می‌گویند استارشیپ درون قلمرویی از احتمالات، ممکن است؛ بدون نیاز به جهش‌های تکنولوژیک دور از ذهن. درواقع، استارشیپ ایده‌هایی را به‌کار می‌گیرد که چنددهه پیش مطالعه شده، اما هرگز ساخته نشده‌اند. شاید بزرگ‌ترین نوآوری این باشد که اسپیس‌ایکس و ماسک رویکرد تحقیق و توسعه سریع سیلیکون ولی را که ساختن سریع و جبران سریع شکست‌هاست به‌کار گرفته‌اند. 2تیم رقیب در اسپیس‌ایکس نمونه‌های اولیه استارشیپ را می‌سازند؛ یکی در فلوریدا در نزدیکی کیپ کاناورال و دیگری در بوکاچیکا در تگزاس.

چرا استارشیپ می‌درخشد؟
درحالی‌که اغلب موشک‌های امروزی ظاهری کاربردی‌تر دارند، نمونه اسپیس‌ایکس چیزی شبیه فیلم‌های علمی- تخیلی دهه 1950 است.
دلیل این موضوع این است که برای ساختن نمونه‌های اولیه، معمولا شرکت‌های فضایی زحمت توجه زیاد به زیبایی‌شناسی را نمی‌کشند، اما در انتخاب مواد و رعایت ویژگی‌های مهندسی و فنی در آن، نهایت دقت را به خرج می‌دهند.
ماسک در اصل درنظر داشت که از فیبر کربن استفاده کند، اما نظرش را به استفاده از فولاد ضدزنگ تغییر داد. فولاد سنگین‌تر از فیبر کربنی و آلومینیوم است که موادی مرسوم برای استفاده در راکت‌ها هستند. فولاد‌اما ارزان‌تر است(ماسک می‌گوید 2درصد ارزان‌تر از فیبر کربن) و دمای ذوب بالاتری دارد که می‌تواند مقاومت بهتری در زمان بازگشت و ورود به جو زمین در مقابل حرارت داشته باشد.


در انتظار یک موشک قدرتمند
در آگوست، اسپیس‌ایکس یک نمونه اولیه ساده را آزمایش کرد که «استارهاپر» نامیده می‌شد. این نمونه تک‌موتوره بود و ماسک آن را با یک برج آب پرنده مقایسه کرده بود. این نمونه تا ارتفاع 152متر بالا رفت، در اطراف خود پرواز کرد و سپس در نقطه‌ای دیگر فرود آمد. این پرواز 57ثانیه طول کشید؛ پروازی که کوتاه‌تر از پرواز جولای با طول زمان 65ثانیه بود.

استارشیپ چه زمانی پرتاب می‌شود؟
براساس برنامه اعلام شده، مقدمه پرتاب اصلی استارشیپ چند پرتاب آزمایشی است. درحالی‌که پیش از این گفته شده بود استارشیپ در سال 2021پرتاب می‌شود، ماسک اعلام کرده که تصورش این است که ماموریت استارشیپ به فضا سال دیگر انجام خواهد شد. یک میلیاردر ژاپنی به نام یوساکو موزاوا قرار است در سال 2023 با استارشیپ سفر به‌ ماه را تجربه کند. از سال1972تاکنون که نیل آرمسترانگ با آپولو11به‌ماه سفر کرد، تاکنون هیچ‌کس اقدام به چنین کاری نکرده است.

اسپیس‌ایکس چگونه با استارشیپ پولسازی می‌کند؟
درحالی‌که متخصصان به موضوعات تکنولوژیک استارشیپ توجه می‌کنند این سؤال را هم مطرح می‌کنند که چگونه این فضاپیما می‌تواند کسب درآمد کند. در واقع بدون داشتن برنامه تجاری حرف‌زدن از استارشیپ یک رؤیاپردازی خام است. ایلان ماسک اعلام کرده که استارشیپ می‌تواند محموله‌های سنگین ماهواره‌ها را به مدار زمین ببرد. اما ماهواره‌ها در مدارهای مختلفی قرار می‌گیرند و هماهنگی میان شرکت‌ها یا کشورها برای ارسال همزمان ماهواره‌ها کار راحتی نیست.
مقام‌های اسپیس‌ایکس می‌گویند که استارشیپ می‌تواند مردم را از نقطه‌ای به نقطه دیگر، بسیار سریع‌تر از هواپیما منتقل کند. به‌عنوان مثال، از نیویورک تا توکیو کمتر از یک ساعت طول خواهد کشید، اما این سؤال همچنان باقی است که چند نفر می‌توانند هزینه یک سفر سریع‌تر را پرداخت کنند؟



ایده احمقانه یا واقعیت آینده؟
بشر سال‌هاست که رؤیای سفر به مریخ را دارد؛ ایده‌ای که شاید همین حالا هم به‌نظر برخی مضحک به‌نظر برسد. مثلا یکی از نخستین فضانوردانی که به دور‌ماه چرخید به‌تازگی در گفت‌وگو با رادیو ۵ بی‌بی‌سی نقشه سفر انسان به مریخ را احمقانه دانسته است. بیل آندرس، خلبان ماژول‌ماه فضاپیمای آپولو ۸ و نخستین انسانی که از مدار زمین خارج‌شده، گفت: فرستادن انسان به مریخ تقریبا مسخره است.
در مقابل دانشمندان دیگری هستند که رفتن به مریخ را محتمل و حتی ضروری می‌دانند. آنها می‌گویند خیلی از ایده‌هایی که برای بشر اکنون محقق شده سال‌ها پیش به‌نظر برخی مسخره و احمقانه به‌نظر می‌رسیده است. به عقیده این گروه همه رؤیاهای بشر را زمانی گروهی مسخره کرده‌اند اما انسان با وضعیت کنونی زمین چاره‌ای جز تسخیر سیارات دیگر منظومه شمسی ندارد.