مجلس
آرای پنهان عیان می‌شوند
مجلس به یک فوریت طرحی رأی داد که براساس آن آرای شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت‌نظام و شوراهای عالی انقلاب فرهنگی و فضای مجازی شفاف می‌شوند
فرزانه آئینی ـ خبر‌نگار
مجلس دیروز با 75درصد آرا به فوریت طرح «شفافیت آرای نظام تقنینی» رأی موافق داد و نخستین گام جدی‌اش، رأی برای علنی شدن آرای نهادهای تصمیم‌گیر، آن هم بدون استثنا و قید و شرط بود.
درصورت تصویب نهایی این طرح تمامی شوراها، مجامع و نهادهای مؤثر در فرایند قانونگذاری و همچنین نهادهای تصمیم‌گیرنده که دارای صلاحیت سیاستگذاری یا وضع قانون و مقررات هستند ازجمله مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای نگهبان، شوراهای عالی انقلاب فرهنگی و فضای مجازی، شوراهای شهر و روستا و خبرگان رهبری موظف به علنی‌سازی رأی اعضا و انتشار آن مذاکرات در درگاه اینترنتی خود هستند. آنطور که در تبصره ماده واحده این طرح آمده است: در مورد مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی، این اقدام پس از رفع مراحل طبقه‌بندی قابل انجام است.
طرح مذکور که با ۱۶۸رأی موافق، ۳۳رأی مخالف و ۴رأی ممتنع از مجموع ۲۲۴نماینده حاضر در مجلس تصویب شد برای بررسی جزئیات به کمیسیون قضایی و حقوقی به‌عنوان کمیسیون تخصصی ارجاع شده است و بعد از بررسی در این کمیسیون، مجدد به صحن علنی ارجاع می‌شود.
رأی بالای مجلس به طرح مذکور، آن هم در شرایطی که مجلس رویگردانی‌اش را از علنی شدن آرایش نشان داده بود، حائز اهمیت است؛ چنانچه به گفته محمود صادقی، نماینده تهران و رئیس فراکسیون شفافیت مجلس نمایندگان به مرجعیت و دایره وسیع این طرح رأی دادند. او به همشهری، گفت: رأی منفی مجلس به «علنی شدن رأی نمایندگان» که پیش از این 2 بار در صحن علنی مطرح شده بود به این دلیل بود که این شفافیت از میان تمامی نهادهای تصمیم‌گیر فقط متوجه مجلس می‌شود و همه تمرکزها را به مجلس حواله می‌داد اما طرح شفافیت آرای نظام تقنینی این استثنا را از دوش مجلس برداشت.
صادقی گفت: رأی مجلس حامل این پیام بود که اگر شفافیت خوب است باید برای همه نهادها و بدون استثنا باشد تا شائبه و مشکلی متوجه یک نهاد یا نهادهای خاص نشود.
جلال میرزایی، عضو فراکسیون امید نیز در تحلیل رأی مجلس به شفافیت آرا به‌رغم 2بار رویگردانی نمایندگان از طرح‌های علنی شدن آرایشان، گفت: رأی 75درصدی مجلس به این طرح نشان‌دهنده اراده مجلس و موافقت نمایندگان با شفافیت بدون تبعیض است.
او با بیان اینکه هرچند سرنوشت این طرح مشخص نیست اما رأی به این طرح قابل تامل است، در گفت‌وگو با همشهری، ادامه داد: در مورد اینکه آیا سرانجام آرای نهادهای تقنینی در کشور ما علنی می‌شود یا نه؟ سایر نهادها باید تصمیم بگیرند و به‌ویژه باید دید که شورای نگهبان چه برخوردی با این طرح خواهد داشت؟ او افزود: ظاهرا این طرح نباید مغایر با قانون تشخیص داده شود. البته باید منتظر ماند تا جزئیات طرح در مجلس بررسی شود.
طرح شفافیت آرای نمایندگان نخستین‌بار از سوی محمدجواد فتحی، نماینده تهران در هشتم آذر سال96 تدوین و به هیأت‌رئیسه ارائه شد اما اعلام وصول آن مکررا به تعویق افتاد، تا اینکه 6 ماه بعد در مرداد‌ماه97 حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده شاهین‌شهر طرحی شبیه با ایده فتحی را با نام طرح شفافیت آرای نمایندگان با ۲۹امضا تهیه کرده و به هیأت‌رئیسه مجلس تحویل داد؛ طرحی که در نهایت با توافق فراکسیون امید و فراکسیون ولایی به‌صورت مشترک و با 68امضا از سوی هیأت‌رئیسه مجلس ارائه شد.
یک فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان در نشست 14شهریور97 بهارستان به رأی گذاشته شد اما یک‌فوریت آن با ۵۹رأی موافق، ۱۰۸رأی مخالف و 5رأی ممتنع از مجموع ۱۹۴نماینده حاضر مجلس رد شد. دومین طرح مربوط به شفافیت آرای نمایندگان نیز در آبان‌ماه سال گذشته مطرح شد که تاکنون در دستور کار بهارستان قرار نگرفته است.
آنچه سبب شد که طرح شفافیت آرای نظام تقنینی مورد تأیید مجلس قرار بگیرد، گذشته از جامعیت آن حساسیت اذهان عمومی به غائله شفافیت بود که در دهه اول محرم از سوی جمعی از تندروهای اصولگرا برای به چالش کشیدن مجلس دهم به جریان افتاد؛ غائله‌ای که سخنان تند علیرضا پناهیان، روحانی منتقد جناح اصلاحات در نقد مجلس استارت زننده آن بود و در شبکه‌های مجازی و دیگر رسانه‌ها با سرعت قابل‌توجهی بازتولید شد.
طرحی با امضای روسای 3فراکسیون سیاسی مجلس
کلیات طرح مذکور که توسط جمعی از امیدی‌های مجلس کلید خورده بود در نشست دیروز مجلس توسط محمدعلی وکیلی، نماینده تهران تشریح شد.
او با تأکید بر اینکه شفافیت‌طلبی امروز تبدیل به یک مطالبه ملی شده است، گفت: شفافیت روی دیگر سکه پاسخگویی است. هر جریانی و هر سیستمی که به پاسخگویی قدرت معتقد باشد و مشروعیت قدرت و میزان مشروعیت قدرت را در میزان پاسخگویی به ملت بداند، حتما و لزوما به شفافیت به‌خصوص شفافیت مذاکرات، آرا و چگونگی رفتار حکمرانان معتقد خواهد بود.
وکیلی ادامه داد: خوشبختانه این طرح با امضای روسای 3 فراکسیون آقایان محمدرضا عارف، حمیدرضا حاجی‌بابایی و کاظم جلالی و اکثریت حاضرین در مجلس از جریانات مختلف امضا شد. همکاران عزیز انتظار عمومی این است که امروز با رأی‌تان نشان دهید که حرف یاوه‌گویان درخصوص اینکه در مجلس ۱۵۰امضا می‌شود، ولی ۵۰رأی داده می‌شود، حرفی بیهوده است.
قرار نبود حفاظ شیشه‌ای ایجاد کنیم
احد آزادی‌خواه، عضو فراکسیون ولایی اما در موافقت با این طرح به اظهارات پناهیان، روحانی منتقد دولت که سخنانش در مورد رویگردانی نمایندگان از شفافیت جنجال‌ساز شده بود، اشاره کرد و گفت: اتفاقی را که در دهه اول محرم توسط یکی از خطبای عزیز و انقلابی کشورمان در انتقاد از عملکرد مجلس در رابطه با رأی به شفافیت آرا رخ داد به‌عنوان یکی از وکلای ملت اقدامی بجا می‌دانم. من در توییتی که انجام دادم تشکر کردم و گفتم نباید حفاظ شیشه‌ای ایجاد کنیم. همین رفتار همکاران
مسئله‌ای است که می‌شود خوب قضاوت کرد. همکار عزیزی که 2دقیقه انتقاد همکار دیگرش را برنتابد، جای سؤال دارد.
علیرضا پناهیان در سخنرانی‌اش در شب هفتم محرم با انتقاد از اینکه برخی نمایندگان به بهانه تفتیش عقاید از موافقت با شفافیت آرا امتناع می‌کنند، گفته بود: آی مجلس شورای اسلامی، آدم باش. غلط می‌کنید براساس عقاید رأی می‌دهید. غلط می‌کنید شفافیت آرا را تفتیش عقاید می‌دانید. چی رو از ملت دارید پنهان می‌کنید؟
استمرار چالش دیکتاتور
روند بررسی طرح «شفافیت آرای نظام تقنینی» که به امضای روسای 3 فراکسیون سیاسی مجلس - امید، مستقلین و ولایی - رسید بدون حاشیه نبود و باز هم همان طیفی که همواره صدایشان در مجلس بلند است بر سر در دستور کار قرار گرفتن این طرح هیاهو به پا کردند. هرچند طیف پایداری در خارج از مجلس و از طریق روحانیون نزدیک به‌خود غوغای شفافیت را به پا کرد اما در نشست دیروز بهارستان مجتبی ذوالنوری، نماینده قم که خود مدعی ارائه طرح شفافیت در بهار سال گذشته بود بنای مخالفت با فوریت طرح شفافیت راگذاشت و تکاپویش برای ارائه تذکر به رئیس جلسه منجر به بی‌نظمی و تنش در مجلس شد. ذوالنوری اصرار به ارائه تذکر اصل 75 داشت و با مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس روبه‌رو شد که «فوریت چه تذکری دارد؟ وارد نیست.» او سپس از نمایندگان خواست که آرای خود را درباره این یک‌فوریت مطرح کنند اما فریادها در صحن مجلس پایان نیافت؛ آنقدر که حتی ذوالنوری بر سر پزشکیان فریاد زد که شما دیکتاتور هستید. ذوالنوری حتی از در پایان رأی‌گیری به جایگاه هیأت‌رئیسه رفت و دقایقی با مسعود پزشکیان بحث کرد. در همین حین احد آزادی‌خواه که به سمت هیأت‌رئیسه رفته بود فریادزنان به پزشکیان گفت که وقت من را گرفتید و نگذاشتید که حرف بزنم، که پزشکیان به او گفت وقت را نگاه کن بعد تذکر بده، تخلف را شما می‌کنید که اضافه حرف می‌زنید، بنشین سرجایت.
