روزگار آتش‌نشان‌های مشهد

بهناز رحیمیان | خراسان رضوی - خبرنگار:


در هفته ایمنی و آتش‌نشانی، طبق آمار 97 درصد مزاحمت تلفنی و تماس‌‌‌‌‌های غیر مرتبط با سامانه 125 مشهد طی یک سال انجام شده که جای تعجب و تاسف دارد. مسئولان می‌گویند در سال‌‌‌‌‌های اخیر برخوردهای قضایی و جریمه‌‌‌‌‌ها نتوانسته این آمار را کاهش دهد، از این رو به نظر می‌‌‌‌‌رسد فرهنگ‌‌‌‌‌سازی از پایه و نیز بررسی‌‌‌‌‌های روانکاوانه در خصوص علل بروز این رفتارهای غیر انسانی بتواند راه‌حلی برای ریشه‌کن شدن این معضل اجتماعی ارائه دهد. در هفته ایمنی و آتش‌نشانی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد گزارشی از عملکرد این سازمان از مهر 97 تا مهر 98 ارائه کرد. 


46 ایستگاه آتش‌‌‌‌‌نشانی در مشهد

به گفته مدیرعامل سازمان آتش‌‌‌‌‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد اکنون 46 ایستگاه و 3 پایگاه در محدوده این شهر فعال هستند. ساخت 5 ایستگاه نیز در حال اجراست که طی امسال و سال آینده به بهره‌‌‌‌‌برداری میرسد. همچنین 2 ایستگاه در حال توسعه و ساخت 3 ایستگاه در دست بررسی و مطالعه است. آتشپاد دوم «امیر عزیزی» بیان می‌کند: بر اساس استاندارد به ازای هر 50 هزار نفر یک ایستگاه آتش‌نشانی تعریف شده است که امیدواریم در سال 1404 با 66 ایستگاه به استاندارد لازم برسیم. 

وی با اشاره به این‌که ناوگان و تجهیزات سازمان آتش‌نشانی مشهد مجهز به 281 دستگاه خودرو عملیاتی و پشتیبانی است، می‌‌‌‌‌افزاید: با توجه به بلندمرتبه‌‌‌‌‌سازی در مشهد به زودی از بلندترین پلتفرم‌‌‌‌‌های کشور به ارتفاع 72 متر رونمایی می‌‌‌‌‌شود. همچنین خودرو ویژه حریق صنعتی خریداری شده است و 160 میلیارد تومان اعتبار برای تهیه 35 دستگاه ماشین‌آلات و تجهیزات انفرادی تخصیص یافته است. به گفته این مسئول، تعداد 807 شیر هیدرانت در شهر فعال است و طی 6 ماه اخیر نیز 100 عدد شیر خریداری شده که 80 عدد آن نصب شده، همچنین بسته اقتصادی برای خرید هزار شیر هیدرانت دیگر تایید شده است. عزیزی تعداد نیروهای این سازمان را 1293 نفر اعلام می‌کند و می‌‌‌‌‌گوید: از این تعداد، 1096 نفر نیروهای عملیاتی هستند. سازمان براساس استاندارد به 3600 نیروی عملیاتی دیگر نیاز دارد. 


80 بانوی آتش‌‌‌‌‌نشان داوطلب

مدیرعامل سازمان آتش‌‌‌‌‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد ادامه می‌دهد: از سال 91 تعداد 80 نفر در گروه بانوان آتش‌‌‌‌‌نشان داوطلب، فعالیت خود را آغاز کردند و تاکنون در بیش از 53 هزار شیفت عملیاتی و 374 ماموریت شرکت داشته‌اند.  این مسئول با تاکید بر این‌که 97 درصد از تماس‌‌‌‌‌ها با 125 مزاحمت تلفنی و تماس‌‌‌‌‌های غیر‌‌‌‌‌مرتبط است، اظهار می‌‌‌‌‌کند: از مهر 97 تا مهر 98 حدود 800 هزار تماس تلفنی با 125 انجام شده که فقط 3 درصد یعنی 24 هزار و 124 تماس، واقعی بوده است.

7/55 یعنی 441 هزار و 72 تماس، مزاحمت تلفنی و 41 درصد معادل 326 هزار و 45 تماس غیرمرتبط بوده است. وی معتقد است؛ در حوزه موضوعات فرهنگ شهروندی باید نگاه ویژه‌‌‌‌‌ای به مزاحمت‌‌‌‌‌های تلفنی برای 125 شود، زیرا برای نیروهای مرکز فرماندهی، ثانیه‌‌‌‌‌ها ارزشمند هستند و این میزان مزاحمت می‌‌‌‌‌تواند سبب حوادث مرگباری شود. مدیرعامل سازمان آتش‌‌‌‌‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد درباره برخورد با مزاحمت‌‌‌‌‌های تلفنی برای 125 می‌‌‌‌‌گوید: در این خصوص اقدامات قانونی و پیگیر‌‌‌‌‌ی‌‌‌‌‌های زیادی انجام شده است.

در پروسه پیگیری یک مزاحمت ابتدا باید حداقل 2 تا 3 بار تماس از جانب فرد مزاحم انجام شود و پس از آن نیاز به مکاتبات طولانی با مخابرات و دادستانی دارد تا در نهایت حکم قطع تلفن منزل مزاحم صادر شود. از طرفی اگر هنگام قطع تلفن فرد مزاحم، آتش‌سوزی واقعی رخ دهد مشخص نیست آیا آتش‌‌‌‌‌نشانی مسئولیت آن را قبول می‌‌‌‌‌کند یا خیر. این موضوع هم جای بحث دارد. به نظر می‌‌‌‌‌رسد برای حل این معضل قوه قهریه و جریمه پاسخ نمی‌‌‌‌‌دهد و باید به سمت فرهنگ‌‌‌‌‌سازی جدی روی آورد. وی ادامه می‌دهد: سال گذشته 7307 مورد عملیات آتش‌سوزی، 6787 مورد عملیات امداد و نجات و 5166 مورد خدمات ایمنی از سوی نیروهای آتش‌‌‌‌‌نشانی انجام شده است.

45 درصد از حوادث مربوط به محبوسی در آسانسورها بوده است، آتش‌سوزی مزارع و باغ‌ها 5/2 درصد و خودکشی‌‌‌‌‌ها نیز 21 درصد افزایش نشان می‌‌‌‌‌دهد که 51 درصد آن مربوط به مردان بوده است. در این حوادث 1320 نفر مصدوم، 109 نفر کشته و 10 هزار و 126 نفر نیز نجات یافتند. عزیزی با بیان این‌که مجتمع‌ زیست‌خاور و بازار رضا در فهرست 15 اماکن پرخطر به لحاظ نبود ایمنی در مشهد شناسایی شده‌اند، می‌‌‌‌‌افزاید: اتاق اصناف به این موضوع ورود کرده و با مکاتبات، برای این اماکن مهلت مشخصی تعیین شده است تا نسبت به رعایت حداقل‌‌‌‌‌ها در زمینه موارد ایمنی اقدام شود.  

وی معتقد است؛ پروسه ایمن‌‌‌‌‌سازی اماکن باید در ذهن شهروندان و مدیران تعبیر درستی داشته باشد و از آن به عنوان یک اقدام پیشگیرانه استقبال شود.این مسئول بیان می‌کند: اکنون از 35 بیمارستان مشهد فقط یک بیمارستان دارای تایید ایمنی است و پرونده 3 بیمارستان نیز در جریان است. متاسفانه نامه‌‌‌‌‌نگاری و اقدامات قهریه تاکنون پاسخگو نبوده است. در بیمارستان امام رضا(ع) گروه آتش‌‌‌‌‌نشانی مستقر است و تحت نظارت سازمان فعالیت می‌‌‌‌‌کند. در بیمارستان قائم(عج) نیز برای استقرار گروه آتش‌‌‌‌‌نشانی مذاکراتی انجام شده است. 


آموزش از مهدهای کودک

به گفته معاون پیشگیری و ‌‌‌‌‌آموزش سازمان آتش‌‌‌‌‌نشانی مشهد، آموزش مباحث ایمنی و فرهنگ‌‌‌‌‌سازی در خصوص شعار «پیشگیری بهتر از درمان است» در مهدهای کودک با مربیان آموزش‌دیده آغاز شده است. همچنین در هنرستان‌‌‌‌‌های کار و دانش و دانشگاه‌ها رشته‌‌‌‌‌هایی مرتبط با این حوزه در نظر گرفته شده است.  «محمد جواد حیدری» می‌‌‌‌‌افزاید: متاسفانه برخی از مدیران مدارس اجازه ورود آتش‌نشان‌‌‌‌‌ها برای بازدید از وسایل ایمنی را نمی‌‌‌‌‌دهند که نیاز به تعامل بیشتر است. مدارسی که در مرحله ساخت هستند به صورت سازمان‌‌‌‌‌یافته موارد ایمنی به صورت استاندارد در آنها رعایت می‌‌‌‌‌شود. 


گپ


صحنه حادثه مانند میدان جنگ بود

سر آتش‌‌‌‌‌نشان «حسن نجف‌زاده» فرمانده شیفت ایستگاه 23 سازمان آتش‌‌‌‌‌نشانی مشهد است که 15 سال سابقه خدمت در این سازمان را دارد. وی شرکت در عملیات اطفای حریق و امداد برای سانحه هوایی سال 85 در فرودگاه مشهد را یکی از مهم‌ترین ماموریت‌‌‌‌‌های دوران خدمت خود می‌‌‌‌‌داند. نجف‌زاده می‌‌‌‌‌گوید: چندین دستگاه خودرو آتش‌نشانی از ایستگاه‌‌‌‌‌های مختلف به محل اعزام شده بودند، صحنه حادثه شبیه میدان جنگ بود. بالگردی در آن محل فرود آمده و گرد و خاک زیادی بلند شده بود. زمانی که به علت آتش‌سوزی در قسمت میانی هواپیما شکاف ایجاد و هوا وارد آن شد، شاهد سوختن مسافران بودم. مرگ را جلوی چشمانم می‌‌‌‌‌دیدم.

شرایط به نحوی بود که ورود به هواپیما امکان نداشت، تعدادی کشته شدند و شماری نیز پس از اطفای حریق از هواپیما به بیرون منتقل شدند و نجات یافتند. وی درباره آتش‌‌‌‌‌سوزی هولناک تانکر بنزین و گازوئیل در شهرک صنعتی طرق هم بیان می‌کند: در محل حادثه جهت باد به سمت ما بود و حرارت آتش به اندازه‌ای بود که ما از فاصله حدود 50 متری عملا می‌‌‌‌‌سوختیم. چراغ‌‌‌‌‌گردان خودرو و مواد پلاستیکی داخل آن ذوب شد، حتی نزدیک بود خودرو آتش‌‌‌‌‌نشانی نیز آتش بگیرد. به همین دلیل تغییر موضع دادیم و پشت به باد، عملیات انجام شد، وضعیت بسیار خطرناکی بود. این آتش‌نشان معتقد است؛ حضور آتش‌‌‌‌‌نشان‌‌‌‌‌ها در عملیات‌های تلخ و ناگوار و مشاهده صحنه‌‌‌‌‌های دردناک به تدریج در روح و روان آنان تاثیر منفی دارد. 

وی می‌‌‌‌‌افزاید: به هر حال ما هم انسان هستیم و احساس داریم. پس از عملیات و دیدن صحنه‌‌‌‌‌های دلخراش گاهی به اجبار احساسات خود را کنترل می‌‌‌‌‌کنیم. نجف‌زاده با اشاره به مشکلات ماموران آتش‌‌‌‌‌نشانی هنگام انجام عملیات توضیح می‌‌‌‌‌دهد: تجمع مردم و گرفتن عکس و فیلم در محل حادثه نه تنها سبب ایجاد ترافیک و مانع از رسیدن سایر خودروهای آتش‌‌‌‌‌نشانی به محل حادثه می‌شود‌‌‌‌‌ بلکه برای خودشان نیز خطرناک است. همچنین در معابر کم‌‌‌‌‌عرض، پارک خودروها در 2 طرف خیابان مانع تردد نیروهای امدادرسان میشود. این آتش‌‌‌‌‌نشان که تا 5 سال دیگر بازنشسته می‌‌‌شود، معتقد است؛ آتش‌‌نشان‌ها به دلیل برنامه کاری و شیفت‌‌‌های 24 ساعته نمی‌‌‌توانند در بسیاری از برنامه‌‌‌های خانوادگی شرکت کنند. خانواده‌های‌‌‌ آنان با صبر و بردباری این شرایط را تحمل می‌‌‌کنند و جای قدردانی دارد.