دیپلماسی
شطرنج مذاکره
روحانی: بهانه را از دست طرف مقابلی که می‌گفت آماده مذاکره است و ایران برای مذاکره حاضر نیست، گرفتیم
نیویورک برای رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دیپلماتیک ایران یک بازی شطرنج بود؛ در یک طرف آمریکا بود که قصد داشت ایران را متهم به مذاکره نکردن کند و در طرف دیگر ایران بود که مذاکره در شرایط تحریم و فشار را نباید می‌پذیرفت. در این میان، میانجی‌های اروپایی و آسیایی از صدراعظم آلمان گرفته تا نخست‌وزیر ژاپن هم دست به‌کار شده بودند تا شاید ملاقاتی بین رهبران ایران و آمریکا در نیویورک صورت بگیرد و عکسی یادگاری ثبت شود، اما به گفته روحانی عکس یادگاری، ایستگاه آخر مذاکره است. روحانی در بازگشت از نیویورک روایت یک جدال با دولت آمریکا درباره مذاکره را مطرح کرده و گفته است: چنین مطرح شده بود که همه مشکلات بر سر لجبازی طرف ایرانی است و آمریکا آماده مذاکره است؛ به گفته رئیس‌جمهور، آمریکایی‌ها تقریباً به همه سران اروپایی و غیراروپایی پیغام داده بودند که ما آماده مذاکره‌ایم. در مقابل چنین حرکتی از طرف آمریکا، رفتار هیأت ایرانی باید هوشمندانه می‌بود که نشان دهد ایران راه مذاکره را نبسته است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی با تأکید بر اینکه بهانه را از دست طرف مقابلی که می‌گفت آماده مذاکره است و ایران برای مذاکره حاضر نیست، گرفتیم، اظهارداشت: به صراحت گفتیم که کاملاً آماده مذاکره‌ایم اما نه در فضای تحریم و فشار. شما یک فضای آزاد و عادلانه ایجاد کنید ما کاملا آماده‌ایم. حتی به سران اروپا که می‌گفتند چه وقت آماده جلسه 1+5 هستید، می‌گفتم حتی اگر یک ساعت دیگر شما این فضای مناسب را درست کنید و فضای مسموم و سم را بردارید، حاضرم در جلسه 1+5 شرکت کنم. رئیس‌جمهور گفت: درخواست آمریکا قبلاً این بود که مذاکره دوجانبه باشد؛ یعنی دو رئیس‌جمهور با هم مذاکره کنند و ما بارها این موضوع را رد کرده بودیم. گفته بودیم اگر مذاکره هم باشد در قالب 1+5 خواهد بود و آنها هم گفتند که می‌خواهند در قالب 1+5 مذاکره کنند. روحانی گفته است: به‌نظر من ضروری بود که هم در مصاحبه و هم با سیاسیون به‌طور خیلی روشن و واضح توضیح دهیم که مانع مذاکره آمریکاست و آن کسی که نمی‌خواهد مسئله حل شود، آمریکاست والا ایران به خاطر منطق و استدلالش هیچ وقت از مذاکره فرار نمی‌کند و ترسی از مذاکره ندارد. درباره دلیل اصلی نپذیرفتن مذاکره با آمریکا هم روحانی نکته جدیدی را طرح کرده است. آنچنان که از فحوای کلام او برمی‌آید جدال درباره نحوه و شکل رفع تحریم‌ها بوده است. او گفته: نکته دیگری که محل بحث بود اینکه چه تحریمی برداشته شود و آنها به صراحت گفته بودند که کل تحریم را برمی‌داریم. منتها شکل این کار شکلی نبود که قابل‌قبول باشد، یعنی اینکه در فضای تحریم و در بقای تحریم و فضای مسموم فشار حداکثری، حتی اگر در قالب 1+5بخواهیم با آمریکایی‌ها مذاکره کنیم، هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند که پایان و نتیجه این مذاکره چه خواهد بود.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه یکی از اهداف آمریکایی‌ها این است که ایران منزوی باشد. یعنی در ویزاها و فعالیت‌ها فشار بیاورند برای اینکه ایران کمتر ملاقات کند و کمتر حرف بزند، گفت: فکر می‌کنم امسال نیویورک، محل اقامت هیأت ایرانی، یکی از پر رفت‌وآمدترین و فعال‌ترین مرکز دیپلماسی شده بود. یعنی هتلی که محل اقامت ما بود، آنقدر رفت‌وآمد سیاسی بود که لحظه‌ای نبود که یک رئیس‌جمهور به آن وارد یا خارج نشود. گاهی در یک ترافیک، ناچار با چند مقام با هم دقایقی را صحبت می‌کردیم. جدل دیگری که هیأت دیپلماتیک ایران در سازمان ملل با آن مواجه بود اتهامات مشترک اروپا و آمریکا علیه ایران بود. به‌ویژه آنکه در بدو ورود هیأت ایرانی به نیویورک اروپایی‌ها در یک اقدام مشترک بیانیه‌ای را با رویکرد فشار به ایران برای تن دادن به مذاکره با آمریکا منتشر کرده و مدعی شدند ایران در پشت حوادث حمله به تاسیسات نفتی عربستان بوده است. به این ترتیب آنها اعلام کردند الان وقت مذاکره درباره برخی مسائل منطقه و برجام است. روحانی در این‌باره گفته است: نخستین فضای منفی بر محور این شایعه و اتهام بود که حوادث آرامکوی عربستان، از توان یمنی‌ها و ارتش یمن خارج بوده است و در واقع در سازمان ملل و رسانه‌ها یک شبهه‌افکنی را شروع کرده بودند که این حادثه از کجا رخ داده و دنبال این بودند که افکار عمومی و همچنین سیاسیون را دور این محور اتهامی جمع کنند.
رئیس‌جمهور اظهار داشت: به‌نظر من در این زمینه هیأت ایرانی بیان روشن و کافی داشت. حتی از برخی از سران اروپا که بیانیه‌ای داده بودند و به‌نحوی گفته بودند ایران هم نوعی مسئولیت دارد، پرسیدم که به چه دلیل و چه مدرکی این را می‌گویید. روحانی با بیان اینکه «به آنان صراحتا و محکم گفتم این مدرک را نیاز دارم و حتما برای من بفرستید»، گفت: آنها پاسخی نداشتند و گفتم در تهران منتظرم شما مدارک‌تان را برای ما بفرستید.
دولت آمریکا اعتماد‌سازی کند
رئیس‌جمهور کشورمان، اعتماد‌سازی را لازمه هرگونه برنامه‌ریزی برای رسیدن به اهداف مدنظر 2ملت ایران و آمریکا دانست و تأکید کرد: دولت آمریکا با خروج از برجام و اعمال حتی تحریم‌های دارویی علیه ملت ایران، این اعتماد را از بین برده و اگر اکنون علاقه‌مند به مذاکره است باید با توقف فشارها بر مردم ایران، اعتماد‌سازی کند.
رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه به‌نظرم مسئله مهم‌تر از برجام و هسته‌ای، اعتماد است، گفت: آقای ترامپ اعتماد بین 2کشور را تخریب کرده و این بسیار مهم است. باید اعتماد برگردد و لازمه بازگشت اعتماد، توقف فشارهای آمریکا بر مردم ایران است.
توپ در زمین آمریکاست
رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه برخی از آمریکایی‌ها یا دوتابعیتی‌ها آزاد شدند و از سوی دیگر برخی از ایرانی‌ها آزاد شدند، گفت: در دولت آقای ترامپ هم یکی دوبار این بحث انجام شد که ما راجع به زندانیان با هم حرف بزنیم. روحانی یادآور شد: یک‌بار هم یک زندانی دوتابعیتی که تابعیت آمریکا و لبنان را داشت از سوی ایران آزاد شد و به‌جای اینکه آمریکایی‌ها به وعده‌شان در مورد اقدام متقابل عمل کرده و چند نفر ایرانی را آزاد کنند، فقط به تشکر از ایران اکتفا کردند. ما همیشه آمادگی داشتیم و باز هم آمادگی داریم اما توپ در زمین آمریکاست.
دیدارهای روحانی در نیویورک
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه؛ 2مرتبه با روحانی دیدار کرد که محور آن طرح مکرون درباره برجام بود
عمران‌خان، نخست‌وزیر پاکستان؛ عمران‌خان گفت به درخواست ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان برای میانجیگری کاهش تنش بین ایران با آمریکا و عربستان با روحانی دیدار کرده است
مرکل، صدر اعظم آلمان؛ آنگلا مرکل برای نخستین‌بار با حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران دیدار کرد
نخست‌وزیر ژاپن؛ شینزو آبه طرحی برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا دارد که چارچوب آن اقتصادی و نفتی است
نخست‌وزیر اسپانیا؛ رایزنی درباره ابتکار صلح هرمز
رئیس‌جمهور سوئیس؛ رایزنی درباره تلاش‌های سوئیس برای ایجاد یک کانال مالی تبادل اقتصادی
نخست‌وزیر انگلیس؛ دعوت از روحانی برای شرکت در کنفرانس محیط‌زیست در گلاسکو
نخست‌وزیر سوئد؛ رایزنی درباره اینستکس
دبیرکل سازمان ملل متحد؛ رایزنی درباره برجام
رئیس‌جمهور ایرلند؛ تبادل نظر درباره اینستکس
رئیس‌جمهور عراق؛ رایزنی درباره مشکلات بانکی بین 2کشور
نخست‌وزیر هند؛ رایزنی درباره چابهار و همکاری‌های بانکی و دعوت از مودی برای سفر به ایران
نخست‌وزیر اوگاندا؛ دعوت از روحانی برای شرکت در اجلاس آتی سران جنوب-جنوب در اوگاندا
گفت‌وگوهای کوتاه با سران لبنان، لیبریا، سنگال و وزیرخارجه عمان
