استیضاح ترامپ از مسیر اوکراین

جواد نصرتی ـ خبرنگار

رسوایی تماس جنجالی دونالد ترامپ با رئیس‌جمهور اوکراین، اتهامات سنگینی علیه او ایجاد کرده و دمکرات‌های کنگره را به فکر استیضاح رئیس‌جمهور کشورشان انداخته است.
ترامپ که پیش از این هم با خطر استیضاح مواجه شده بود، این بار با یک رسوایی به‌مراتب عمیق‌تر و تعیین‌کننده‌تر از اتهام تبانی با روس‌ها در انتخابات سال 2016مواجه است و برای دمکرات‌ها چاره‌ای جز بررسی پروسه استیضاح نگذاشته است.
به گزارش سی‌ان‌ان، ترامپ متهم است که در صحبت با ولودومیر زیلنسکی، به او فشار آورده است تا درباره فساد احتمالی جو بایدن یکی از نامزدهای احتمالی خود در انتخابات سال 2020و پسرش هانتر بایدن تحقیق کند. هانتر بایدن، زمانی که پدرش معاون باراک اوباما بود، عضو هیأت مدیره یک شرکت نفتی اوکراین بوده است.
با وجود اینکه ترامپ در ابتدا گزارش‌های رسانه‌ای در این‌باره را رد می‌کرد، یکشنبه اعتراف کرد که در گفت‌وگو با زیلنسکی در‌ماه جولای، موضوع بایدن را مطرح کرده است. چنین کاری، درصورتی که با هدف تأثیر بر انتخابات بوده باشد، به‌عنوان سوءاستفاده از قدرت برداشت می‌شود و در فرهنگ سیاسی آمریکا، یک جرم استیضاح‌شدنی است. اما این تنها اتهام ترامپ در این رسوایی نیست و او با اتهام جلوگیری از اجرای عدالت هم مواجه است.
اعتراف ترامپ درمورد به پیش کشیدن موضوع بایدن در گفت‌وگوی تلفنی با زیلنسکی، دمکرات‌ها را مصمم کرده است تا با جدیت بیشتری روی موضوع استیضاح رئیس‌جمهور تمرکز کنند. آدام شیف، رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان و یکی از رهبران دمکرات‌ها که پیش از این در کنار نانسی پلوسی رئیس مجلس یکی از مخالفان رده بالای استیضاح ترامپ بود، بعد از اتفاق‌های اخیر گفته که ترامپ از «حد معین» عبور کرده و عملا به مسئله استیضاح ترامپ چراغ سبز نشان داده است.

شکایت معتبر و فوری
به گزارش بی‌بی‌سی، واشنگتن بعد از آن درگیر رسوایی اوکراین شد که برخی رسانه‌ها گزارش دادند یک مقام امنیتی، بعد از آنکه متوجه شده ترامپ یک رهبر خارجی را تحت فشار قرار داده، در این‌باره به اداره بازرسی دفتر اطلاعات ملی آمریکا شکایت کرد و پرونده‌ای در این‌باره گشوده شد. در این گزارش‌ها اینگونه مطرح شده بود که ترامپ در برابر این درخواست، ‌وعده‌هایی هم داده است. هرچند وعده‌دادن تأیید نشده اما رسانه‌ها گزارش داده‌اند که ترامپ، 250میلیون دلار کمک نظامی به اوکراین را عملا در پی مطرح کردن درخواست‌هایش گروگان گرفته است.
براساس قانونی در آمریکا، وقتی که مورد رده‌بالایی با «قید فوریت» در اداره بازرسی ثبت ‌شود و مدیر اطلاعات ملی آمریکا آن را «معتبر» تشخیص دهد، پرونده باید طی 7 روز به کنگره انتقال داده شود. اما کاخ سفید از انتقال پرونده به کنگره جلوگیری کرده که همین کار هم از سوی منتقدان، با عنوان جلوگیری از اجرای عدالت تفسیر شده است.

تماس برای عرض تبریک
ترامپ پیش‌تر موضوع مطرح شدن مسئله بایدن در گفت‌وگو با زیلنسکی را رد کرده و گفته بود که به خوبی می‌داند تمام مکالماتش با رهبران خارجی توسط نهادهای امنیتی ضبط می‌شود، بنابراین مسائل مشخصی بین او و رهبران رد و بدل می‌شود. با این حال او یکشنبه گفت که برای تبریک به زیلنسکی با او تماس گرفته اما ضمن صحبت‌هایش مسئله فساد را مطرح کرده و به همتای اوکراینی خود گفته است: «ما نمی‌خواهیم آمریکایی‌ها، یعنی افرادی مثل جو بایدن معاون رئیس‌جمهور و پسرش، شرایطی که همین حالا در اوکراین هم وجود دارد را بدتر کنند.»
او در حالی این اتهام را مطرح کرده که پیش از این دادستانی اوکراین به پرونده هانتر بایدن رسیدگی کرده و به این نتیجه رسیده که او کار خلافی مرتکب نشده است.
ترامپ البته در همین صحبت‌ها تأکید کرد که «مطلقا کار غلطی» انجام نداده است. او همچنین پیشنهاد کرده که متن مکالمات او و زیلنسکی منتشر شود. این پیشنهاد البته با مخالفت کاخ سفید مواجه شده و مقامات ارشد دولت آمریکا گفته‌اند که انتشار متن مکالمات رئیس‌جمهور این کشور و دیگر رهبران، مناسب نیست.
مخالفت کاخ سفید با انتشار متن مکالمات ترامپ و زیلنسکی و همینطور جلوگیری از ارجاع پرونده او در جامعه اطلاعاتی به کنگره، این گمانه‌زنی را ایجاد کرده است که کاخ سفید، ‌چیزی برای پنهان کردن دارد.

ماموریت سخت دمکرات‌ها
در چنین شرایطی، دمکرات‌ها در آستانه تصمیمی بزرگ هستند؛ استیضاح ناموفق ترامپ، یک سال پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری، قطعا ضربه سنگینی به شانس موفقیت آنها خواهد زد. از سویی دیگر، آنها با چشم‌پوشی از استیضاح ترامپ در این پرونده، به نادیده گرفتن وظایف خود براساس قانون اساسی متهم خواهند شد.
استیضاح ترامپ، در پی تحقیقات رابرت مولر، بازرس ویژه وزارت دادگستری درباره رابطه احتمالی ستاد انتخاباتی ترامپ و روس‌ها در انتخابات سال 2016مطرح بود اما از حمایت زیادی برخوردار نبود چون بسیاری از دمکرات‌ها از جمله پلوسی معتقدند تنها باید زمانی استیضاح را مطرح کرد که شانس بسیار بالایی داشته باشد. شیف اما یکشنبه به سی‌ان‌ان گفته است که شرایط می‌تواند تغییر کند. پلوسی هم به نوعی به این مسئله اشاره کرده که احتمال تغییر استراتژی دمکرات‌ها در مسئله استیضاح وجود دارد؛ «دولت با اصرار بر بلوکه کردن پرونده‌ای که می‌تواند حاوی نقض احتمالی وظایف رئیس‌جمهور براساس قانون اساسی باشد، وارد فصل جدیدی از بی‌قانونی می‌شود. این کار می‌تواند ما را وارد عرصه جدیدی از تحقیقات کند.»
دمکرات‌ها در حالی در پی افشای جزئیات پرونده اوکراین هستند که نزدیکان ترامپ ازجمله مایک پمپئو، وزیر امورخارجه و استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آن را کم‌اهمیت جلوه داده و از رئیس خود حمایت کرده‌اند.