رخت عزا بر تن جنگل‌ها و مراتع زاگرس

 سرانه جنگل به ازای هر فرد در دنیا 6 دهم هکتار، در ایران 2 دهم هکتار و در استان چهارمحال و بختیاری 4 دهم هکتار است، لذا تا رسیدن به استانداردها فاصله داریم و امروزه کاهش سطح جنگل‌ها و کاهش کیفیت آنها از نظر تنوع گونه‌ای ناشی از عوامل طبیعی و انسانی در حال رخ دادن است. به گزارش مهر، پوشش جنگلی زاگرس، بزرگ‌ترین پهنه جنگلی کشور با مساحت حدود 6 میلیون هکتار است که ۳۱۱ هزار هکتار از این پوشش جنگلی در چهارمحال و بختیاری واقع شده است. اهمیت جنگل در توسعه کشاورزی بر کسی پوشیده نیست و میزان نفوذپذیری آب در جنگل، حدود 40 برابر بیشتر از یک زمین بدون پوشش گیاهی است که این مهم اهمیت پوشش جنگلی را مشخص می‌کند. عوامل بسیاری هر ساله موجب خسارت و کوچک شدن جنگل‌های این استان می‌شود که وقوع حریق، شکستن درختان برای تهیه زغال بلوط و خشکسالی، مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود.

آثار به جا مانده آتش سوزی
حریق یکی از مهم‌ترین عوامل اصلی تخریب جنگل و مرتع این استان به شمار می‌رود و هر ساله شاهد وقوع حریق در مناطق مختلف این استان هستیم، به طوری هم‌اکنون آثار به جای مانده از حریق با تردد در برخی از جاده‌های استان قابل مشاهده است. براساس آمار اعلامی منابع طبیعی ۶۰ هکتار از مراتع و جنگل‌های استان در سال جاری گرفتار حریق شد و بسیاری از منابع ارزشمند گیاهی و درختی استان از بین رفت.
عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد بیان کرد: بارش‌های خوب امسال رشد گیاهان مرتعی و زیراشکوب جنگل را افزایش داد و همین امر جنگل‌ها و مراتع استان را مستعد آتش‌سوزی کرد.
«بیت‌الله محمودی» بیان کرد: اگر ترسالی در سال آبی ۹۸-۹۹ محقق شود و اقدامات مدیریتی برای کنترل آتش‌سوزی انجام نشود، به دلیل آماده بودن شرایط برای آتش‌سوزی، شاهد حریق‌های قابل‌ توجه و گسترده‌ای خواهیم بود. این استاد دانشگاه با اشاره به پیش‌بینی هواشناسی برای وقوع ترسالی در سال آبی ۹۸-۹۹، اظهار کرد: اگر این پیش‌بینی محقق شود و شرایط پوشش گیاهی نیز تغییر نکند، احتمال وقوع سیل وجود دارد.
وی با بیان این‌که سیل میزان فرسایش خاک را بیشتر می‌کند، ادامه داد: اکنون فرسایش خاک در دنیا 6 تن در هکتار، در ایران 7/16 تن در هکتار و در استان چهارمحال و بختیاری ۲۲ تن در هکتار است لذا با وقوع سیل حجم رسوب ایجاد شده موجب صدمات زیاد به جنگل‌ها و مراتع می‌شود.
 آتش‌سوزی‌ها به مرحله بحران نرسیده است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری نیز در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: امسال تاکنون ۱۴ مورد حریق در سطح مراتع و جنگل‌های استان رخ داده است. «علی محمدی‌مقدم» افزود: این آتش‌سوزی‌ها در ۶۰ هکتار از مراتع و جنگل‌های استان موجب آسیب و خسارت شده است. وی اقدامات پیشگیرانه شامل آموزش جوامع محلی، آموزش نیروهای امدادی عمل‌کننده، ایجاد آتش‌بُر در مناطق بحرانی، قرق بخشی از جنگل‌ها و مراتع، برقراری اکیپ گشت و مراقبت در قالب ۱۰ شرکت از طریق جوامع محلی با به کارگیری ۹۰ نیروی حفاظتی، برقراری اکیپ شبانه‌روزی اطفای حریق و اقدامات عمل‌کننده مانند حضور بموقع نیروها را از اقدامات انجام شده به منظور اطفاء حریق در این استان برشمرد. وی ادامه داد: چهارمحال و بختیاری تنها استان منطقه زاگرس است که آتش‌سوزی‌هایش به مرحله بحران نرسید.

 نبود اعتبارات برای خرید تجهیزات اطفای حریق
محمدی‌مقدم در پاسخ به این سئوال که منابع طبیعی و آبخیزداری استان چه اقداماتی برای جلوگیری از حریق و آسیب به جنگل‌ها و مراتع استان انجام داده است، گفت: منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری با امکانات اولیه مانند بیل، شن‌کش و کمی دستگاه دمنده و آتش‌کوب اقدام به اطفاء حریق کرده اما می‌توان از طریق اعتبارات حوادث تجهیزات مدرنی مانند دستگاه دمنده را تامین کرد که اثربخش است. وی بیان کرد: اکثر آتش‌سوزی‌ها در استان در مناطقی است که امکان ورود خودرو نیست لذا موتورسیکلت تنها دستگاهی است که می‌تواند نیروهای عمل‌کننده را به منطقه حریق برساند اما اعتبارات برای خرید این موتورسیکلت ‌هم موجود نیست.


   جلوگیری از وقوع حریق

جلوگیری از وقوع حریق در جنگل‌ها و مراتع گام اول و مهم‌ترین اقدام سازمان‌های مربوطه در راستای حفاظت از جنگل‌ها و مراتع به شمار می‌رود. اگر حریقی به دلایل مختلف رخ داد اطفای سریع و جلوگیری از گسترش آن از مهم‌ترین اقدام سازمان‌های مربوطه به‌ویژه منابع طبیعی است.
تامین تجهیزات اطفای حریق در مناطق جنگلی از مهم‌ترین اقدامات منابع طبیعی به شمار می‌رود و این در حالی است که منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با وجود آسیب به ۶۰ هکتار از جنگل‌ها و مراتع در پی حریق در سال جاری، همچنان اقدام اثربخشی برای سال آتی ندارد و تنها عنوان می‌کند که می‌توان از طریق اعتبارات حوادث، تجهیزات مدرنی مانند دستگاه دمنده را تامین کرد که اثربخش است یا این‌که اعتبارات برای خرید موتورسیکلت‌ موجود نیست.