تولید چیپس میوه؛ ظرفیتی که هدر می‌رود

نسا خلخالی| ارومیه – خبرنگار:


آذربایجان غربی با ظرفیت‌های شاخص کشاورزی سالانه حجم جالب توجهی میوه به سایر استان‌های کشور و به برخی کشورهای همسایه صادر می‌کند. هرچند به دلیل طولانی بودن فرایند برداشت، بازاریابی، فروش عمده تولیدات، ارسال میوه به مقصد و فروش آن به صورت خرد بخش زیادی از میوه‌های تولیدشده در این استان خراب شده و بر کاهش میزان صادرات این منطقه تاثیر شایان توجهی دارد. 

امری که با فرآوری این محصولات می‌تواند در کاهش این خرابی‌ها و افزایش سودآوری موثر باشد. فرآوری میوه‌های تولیدی ارزآوری بالایی نسبت به فروش میوه‌ها به صورت خام دارد؛ چراکه در صادرات میوه نیازمند تجهیزات ویژه از جمله کامیون یخچال‌دار هستیم که این ظرفیت در آذربایجان غربی به قدر کافی وجود ندارد. 

اتفاقی که موجب می‌شود پس از گذشت مدتی از برداشت میوه و حتی در حین حمل‌و‌نقل امکان خراب شدن، له شدن و از دست دادن کیفیت وجود داشته باشد. اما حمل‌و‌نقل فرآوری میوه و به‌ویژه چیپس میوه بسیار آسان است و نگهداری آن هم به مراتب آسان‌تر. این در حالی است که فقط یک کارخانه بزرگ‌مقیاس تولید چیپس میوه در آذربایجان غربی وجود دارد و توجه به این ظرفیت تاکنون مورد غفلت واقع شده است. 


تولید سالانه 90 تن میوه خشک

یکی از تولیدکنندگان چیپس میوه در ارومیه که در چند سال اخیر به عنوان تولید‌کننده نمونه مورد تجلیل قرار گرفته است، به همشهری می‌گوید: تولید سالانه صنایع تبدیلی کارخانه 90 تن است که به کشورهای قطر، روسیه، ترکیه و آذربایجان صادر می‌شود و این کشورها به دلیل کیفیت بالای تولیدات، خواستار همکاری و راه‌اندازی یک شعبه در این کشورها شده‌اند. 

 «اسماعیل اطمینان» ادامه می‌دهد: آذربایجان غربی یکی از بهترین استان‌ها در زمینه تولیدات میوه است که به دلیل برخی عوامل میزان صادرات میوه تازه پایین است و از سوی دیگر بازار نیز کشش این حجم از میوه را ندارد. اطمینان بیان می‌کند: میوه تازه به مرور زمان خراب می‌شود و امکان نگهداری و صادرات آن کم و محدود است. به همین دلیل سالانه میزان زیادی از میوه‌های تولیدشده در استان خراب و دور ریخته می‌شوند. حال آن‌که چیپس میوه طرفداران زیادی دارد و صادرات آن مشکلات موجود در صادرات میوه را ندارد. 

این تولیدکننده چیپس میوه درباره ارزآوری صادرات محصولات کارخانه‌اش، بیان می‌کند: چیپس‌های تولیدی در کارخانه کاملاً ارگانیک است و میوه‌های آن از باغ‌های خودمان تامین می‌شود. در مراحل فرآوری هم هیچ نگهدارنده و مواد شیمیایی به آن افزوده نمی‌شود و  به همین دلیل چیپس‌های میوه تولیدی در کارخانه در خارج از کشور طرفداران زیادی دارد و در برخی مدارس و اداره‌های داخل کشور هم توزیع می‌شود. 

اطمینان می‌افزاید: اگر تولید‌کنندگان باانصاف باشند و محصولات ارگانیک تولید کنند، مطمئن باشید نه‌تنها متضرر نمی‌شوند بلکه سود بیشتری نیز عایدشان می‌شود و وجدانشان نیز راحت خواهد بود. وی با اشاره به این‌که بوروکراسی اداری یکی از بزرگ‌ترین مشکلات پیش روی فعالان این حوزه مانند دیگر سرمایه‌گذاران است، اظهار می‌کند: تاکنون درباره تسهیلات بانکی به مشکلی برنخورده‌ام و تا حدی از سوی بانک کشاورزی و بسیج سازندگی حمایت شده‌ام. 

اما به دلیل این‌که محصول مورد نیاز را از باغ‌های خودمان تامین می‌کنیم مشکلی در این زمینه نداریم، اما دیگر تولیدکنندگان که چنین ظرفیتی ندارند و باید هزینه‌ای جدا برای خرید محصولات پرداخت کنند به دلیل بالا بودن سود بانکی تسهیلات دریافتی‌شان متضرر و ناچار به تعطیلی کارخانه‌های خود می‌شوند. این موضوع به یک مشکل بزرگ برای واحدهای تولیدی فرآورده و صنایع تبدیلی استان شده است. 

این تولیدکننده تاکید می‌کند: با توجه به بالا بودن میزان تولید میوه در آذربایجان غربی و بالا بودن تقاضای کشورهای همسایه برای خرید چیپس میوه، این صنعت می‌تواند زمینه اشتغال برای افراد زیادی را فراهم کند به طوری که فقط در کارخانه بنده 30 نفر به طور مستقیم مشغول به کارند که تمام آن‌ها خانم هستند و در فصل پرکار نیز این تعداد افزایش می‌یابد. اطمینان می‌افزاید: برای بالا بردن میزان تولیدات و اشتغال‌زایی به 800 نفر نیز آموزش‌های لازم داده شده است تا میوه‌های قابل خشک‌کردن در مقابل نور آفتاب را به در منازل خود خشک کنند و به ما بفروشند. 


سودآوری چیپس میوه برای استان 

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ارومیه نبود صنایع تبدیلی را یکی از بزرگ‌ترین عوامل خرابی و هدر‌رفت محصولات کشاورزی عنوان می‌کند و می‌گوید: آذربایجان غربی یک استان کشاورزی است و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های تولید میوه در کشور شناخته می‌شود اما به دلیل نبود کارخانه‌های صنایع تبدیلی نمی‌توان به درستی از این ظرفیت استفاده کرد. 

 «بهنام تاج‌الدینی» ادامه می‌دهد: میوه خشک‌کنی و تولید چیپس میوه یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از هدررفت میوه‌های تولیدی این استان است؛ چراکه سالانه شاهد از بین رفتن میزان زیادی از میوه‌ها هستیم. شواهد نشان می‌دهد در بازارهای هدف، چیپس میوه طرفداران زیادی دارد و سرمایه‌گذاری در این راه سودآوری بالایی برای استان خواهد داشت. 

وی بر لزوم حمایت دولت از سرمایه‌گذاران برای ایجاد واحدهای میوه خشک‌کنی و تولید چیپس میوه، تاکید و اظهار می‌کند: خشک‌کردن میوه‌های تولیدی استان می‌تواند تحول خوبی در صادرات میوه ایجاد کند؛ چراکه با توجه به فراهم بودن بازارهای هدف و میوه‌های مورد نیاز، فقط با ایجاد واحدهای میوه خشک‌کنی و تولید چیپس میوه می‌توان ارزش افزوده قابل ملاحظه‌ای را کسب کرد. 

از سوی دیگر علاوه بر خرید تضمینی میوه‌های تولیدی کشاورزان که هر سال مقدار زیادی از آن‌ها به دلیل نبود صادرات از بین می‌روند، شاهد اشتغال‌زایی قابل ملاحظه‌ای نیز در این حوزه خواهیم بود. این مسئول تاکید می‌کند: در حال حاضر هیچ واحد صنعتی میوه خشک‌کنی در استان وجود ندارد و فقط چند کارگاه خانگی فعال در این زمینه در استان وجود دارند که با توجه به حجم تولیداتشان نمی‌توانند کمک‌حال صنعت کشاورزی باشند. تاج‌الدینی با بیان این‌که فقط یک کارخانه بزرگ‌مقیاس تولید چیپس میوه در استان وجود دارد، اظهار می‌کند: چیپس میوه به دلیل پایین بودن وزنش یکی از بهترین صنایع تولیدی میوه است که به راحتی می‌توان آن را به خارج از کشور صادر کرد. 

وی درباره مزایای چیپس میوه اظهار می‌کند: در تولید چیپس میوه هیچ هدررفت محصول و مواد اولیه وجود ندارد. از سوی دیگر بیشتر کشورهای خارجی نیز ذائقه‌شان با چیپس میوه سازگار است و از آن به عنوان تنقلات روزمره استفاده می‌کنند. این فرهنگ باید در ایران نیز جا بیفتد تا مردم و به‌ویژه کودکان از چیپس میوه ارگانیک به جای تنقلات شیمیایی استفاده کنند. بی‌شک در صورت اجرایی شدن این امر میزان زیادی از بیماری‌ها کاهش خواهد یافت؛ چراکه مواد شیمیایی مهم‌ترین عامل در بروز سرطان و بیماری‌های لاعلاج است.


ضرورت حمایت از سرمایه‌گذاران واحدهای تولید و بسته‌بندی میوه‌‌های خشک

تأسیس و راه‌اندازی واحدهای تولید و بسته‌بندی میوه‌‌های خشک با توجه به ظرفیت بالای آذربایجان غربی در بخش کشاورزی با هدف ارتقای سطح اقتصادی و نیز حل مشکل بیکاری ضروری است. با توجه به شرایط اقلیمی و آب و هوایی مناسب استان، زمینه خوبی برای تولید تجاری و فرآوری این محصولات در استان فراهم است آن هم در حالی که این منطقه با سطح زیر‌کشت جالب توجه باغ‌های زردآلو، هلو، سیب و... 

توان تولید چندین هزار تن را دارد؛ البته به گفته مسئولان جهاد کشاورزی استان طی سال‌های اخیر درخواست صدور جواز برای واحدهای تولید و بسته‌بندی میوه‌‌های خشک در شهرستان‌های ارومیه، اشنویه، سلماس، نقده، خوی مهاباد و میاندوآب با افزایش روبه‌رو بوده و این آمار نشان می‌دهد میل و اقبال عمومی برای روی‌آوری به فرآوری میوه‌های خشک در استان رو به افزایش است. 

اقبالی که می‌تواند مورد حمایت دولت و مسئولان قرار گیرد تا با حمایت از صاحبان این صنایع و ارائه تسهیلات و امکانات مناسب نسبت به توسعه واحدهای بسته‌بندی و میوه خشک‌کنی همراه شود. حذف پیچ و خم‌های اداری برای سرمایه‌گذاران و متقاضیان می‌تواند بهره‌برداری از ظرفیت‌های ویژه تولید میوه در آذربایجان‏غربی را در مسیر درستی قرار دهد.