فرهنگ صلح و سازش را نهادینه کنیم
فاطمه عسگری نیا _ خبر‌نگار
قاضی پرونده های مهمی در بوشهر بوده و عملکردش چندین بار از سوی مسئولان وقت قوه قضاییه تمجید شده است. پرونده هایی که حسین مقدس به آنها رسیدگی کرده با کمترین اعتراض از سوی محکومان رو به رو شده چرا که با تکیه بر نگاه صلح و سازش بوده است؛ نگاهی که باعث شده، تعداد قابل توجهی از پرونده هایی که قضات برای به نتیجه رساندن آنها با مشکل رو به رو بوده‌اند، با نگاه تازه این قاضی، ختم به خیر شود.
چرا به جای صدور رأی کیفری، راه سخت صلح و سازش بین افراد را در پیش گرفته‌اید؟
صلح و سازش یک موضوع فرهنگی در فرهنگ عامه ایرانی‌هاست. ضمن اینکه در آموزه‌های دینی از سوی ائمه و بزرگان دین تأکید فراوانی بر این موضوع شده است. از همه اینها که بگذریم، فرهنگ بومی‌ای که من در آن رشد کرده‌ام، برای صلح و سازش اهمیت ویژه‌ای قائل است. این نکته را هم باید در نظر گرفت که صدور رای قضایی آسان است اما می‌تواند برای خانواده فرد محکوم شده تبعات منفی زیادی داشته باشد و از این رو، بیشتر باید به سمت سازش بین طرفین دعوا حرکت کرد.
در محاکم قضایی چند پرونده را با صلح و سازش به سرانجام رسانده‌اید؟
تعداد پرونده‌ها زیاد است، اما از حدود یک سال و نیم گذشته که به تهران منتقل شده‌ام، بیش از 500 پرونده را با صلح و سازش مختومه کرده‌ام. گاهی در شعبه‌ام، در یک روز 5پرونده با صلح و سازش پایان یافته است؛ از پرونده‌هایی با موضوع قتل گرفته تا کلاهبرداری و سرقت.
قطعا برقراری صلح و سازش میان متهم و شاکی کار سختی است. چطور می توانید بین 2 طرف مشکل را برطرف کنید؟
پیدا کردن نقاط مشترک و برقراری مکالمه ای سازنده بین شاکی و متهم یکی از اصول اولیه رسیدن به صلح و پایان دادن به دادرسی است. رسیدن به چنین نقطه اشتراکی نیازمند به روز بودن قضات و مطالعه و شناخت آنها با روش‌های روانشناسی و گفت‌و‌گو است. قاضی باید روزانه چند ساعت از وقت خود را صرف مطالعه کند تا بتواند در به سازش کشاندن پرونده ها موفق باشد.
یکی از دلایل مهم افزایش ورودی پرونده‌ها در محاکم قضایی ناآگاهی مردم از قوانین است. چگونه می‌توان این نقص را برطرف کرد؟
ظرفیت های زیادی در جامعه وجود دارد که می توان از آنها استفاده کرد. در تهران سراهای محله و در شهرهای مختلف، افراد معتمد و مساجد بزرگی هستند که محل رفت‌و‌آمد مردمند. معاونت فرهنگی ـ آموزشی قوه قضاییه در تعامل با نخبگان جامعه می‌تواند زمینه حضور کارشناسان قضایی قوه قضاییه بین مردم و کنار معتمدان هر شهر را فراهم کند. کارشناسان می‌توانند با برگزاری دوره‌های آشنایی با قانون اساسی و کیفری، مردم را از قوانین حقوقی و قضایی آگاه‌تر کنند. این آگاهی قطعا منجر به کاهش ورودی پرونده‌ها به محاکم می‌شود و هزینه های دادرسی را کاهش می دهد.
از چه ظرفیت‌های دیگری می‌توان برای افزایش آگاهی حقوقی مردم بهره برد؟
مساجد یکی دیگر از ظرفیت‌های محلی هستند که می‌توان از آنها در راستای افزایش آگاهی حقوقی مردم هر محله بهره جست. حضور کارشناسان حقوقی در مساجد و تعامل آنها با ائمه جماعات می‌تواند بسترساز این مهم باشد. ضمن اینکه ما می‌توانیم مساجد را به محاکم قضایی کوچکی تبدیل و از حضور ریش‌سفیدان و معتمدین در کنار ائمه جماعات برای ارتقای فرهنگ صلح و سازش استفاده کنیم. اگر این فرهنگ‌سازی‌ها صورت بگیرد می‌توانیم شاهد یک زندگی اجتماعی آرام و به دور از جرائم و آسیب‌های اجتماعی باشیم.
