نمره قبولی برای سوخت تهران

سیدمحمد فخار _‌خبر‌نگار

 آنالیز بنزین و گازوئیل توزیعی در جایگاه‌های سوخت‌رسانی تهران در سال98 نشان می‌دهد همچنان سوخت وسایل نقلیه پایتخت در حد قابل‌قبول است.

این گزارش که برای نخستین‌بار در همشهری منتشر شده مشخص کرده که بنزین و گازوئیل از نظر شاخص‌های آلایندگی، توانسته‌اند به‌طور مناسب از افزایش گازهای سمی منتشره در هوا که عامل اصلی آلایندگی بود، جلوگیری کنند.  حسین شهیدزاده، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در این‌باره به همشهری گفت: توزیع سوخت با کیفیت مناسب (به‌ویژه از نظر محتوای گوگرد) به‌منظور فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم برای استفاده از پالایشگرهای آلودگی خودروهای دیزلی به‌ویژه DPF، لازم و اجتناب‌ناپذیر است.

با توجه به اهمیت کیفیت سوخت در آلودگی منتشره از ناوگان حمل‌ونقل در قانون هوای پاک، شرکت کنترل کیفیت هوا از سال1390اقدام به پایش مستمر و تصادفی کیفیت سوخت توزیعی (پارامترهای مؤثر بر آلودگی هوا) در جایگاه‌های بنزین و گازوئیل شهر تهران کرده است که تمامی داده‌ها و نتایج پایش سوخت بنزین و گازوئیل شهر تهران، در وبسایت شرکت کنترل کیفیت هوا قرار داشته و قابل‌دسترس عموم است. در سال 98نیز این پروژه ادامه داشته که نمونه‌برداری‌ها برای 2 فصل بهار و تابستان از ایستگاه‌های متفاوت واقع در نقاط مختلف شهر در هر دوره برداشت شده است. درمجموع 10 نمونه بنزین (5مورد معمولی- 5مورد سوپر) و 5نمونه سوخت گازوئیل در هر فصل آنالیز شد. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اعلام کرد که نتایج آنالیز محتوای گوگرد موجود در نمونه‌برداری‌های صورت گرفته از سوخت بنزین نشان می‌دهد غلظت سولفور در تمامی نمونه‌ها (شامل بنزین معمولی و سوپر) فراتر از حد مجاز قرار داشته و میانگین گوگرد سوخت بنزین در فصل بهار و تابستان به‌ترتیب 190و 166بخش ‌بر میلیون بوده است که از حد مجاز یورو 4فراتر بوده و اندکی کاهش در نتایج فصل تابستان مشاهده می‌شود. درخصوص محتوای گوگرد جایگاه‌های عرضه سوخت گازوئیل نتایج وضعیت بهتری را نسبت به سوخت بنزین نشان می‌دهد. میانگین گوگرد سوخت گازوئیل در فصل بهار و تابستان به‌ترتیب 61و 95بخش‌بر میلیون بوده و هنوز با غلظت مناسب آن فاصله دارد. شایان‌ذکر است در سال‌های گذشته میزان گوگرد سوخت به‌ویژه گازوئیل توزیعی در شهر تهران بسیار فراتر از حد مجاز قرار داشت (در حدود چند هزار ppm) که هم‌اکنون این میزان بهبود محسوسی یافته و تأثیر بسزایی در کاهش میزان آلاینده دی‌اکسید گوگرد شهر تهران داشته است. همچنین بنزن جهت افزایش عدد اکتان و احتراق مطلوب‌تر به بنزین افزوده می‌شود. به‌دلیل فرار بودن، بنزین هم از طریق باک به‌خصوص در هنگام سوخت‌گیری خودرو و هم از طریق اگزوز خودروها به هوا منتشر می‌شود. بنزن جزو مواد درجه اول سرطان‌زای طبقه‌بندی‌شده است و تنفس درازمدت آن موجب سرطان به‌ویژه سرطان خون می‌‌شود. خوشبختانه نتایج آنالیز محتوای بنزن سوخت بنزین در هر 2 فصل بهار و تابستان سال‌جاری نشان می‌دهد، وضعیت این پارامتر سوخت در محدوده مجاز قرار دارد. برای خودروهای استاندارد یورو 4، عدد اکتان مناسب 95تعیین‌شده که رعایت آن باعث بهسوزی خودرو، مصرف سوخت کمتر، توان بالاتر موتور و درنتیجه تولید آلودگی کمتر خواهد شد. در نمونه‌های مورد بررسی، عدد اکتان بنزین معمولی و سوپر در فصل تابستان بهتر از نمونه‌های فصل بهار بوده است و فاصله آن به‌خصوص در مورد بنزین سوپر با اختلاف اندکی در حد مجاز قرار داشته است. در دهه‌های قبل ترکیبات سربی برای افزایش عدد اکتان سوخت و ایجاد کارکرد بهتر موتور به بنزین اضافه می‌شد که باعث تأثیرات نامطلوب بر سلامت، خصوصاً کودکان و زنان باردار می‌شد. از طرف دیگر وجود این ترکیب در سوخت استفاده از کاتالیست را در خودروها غیرممکن می‌ساخت. پس از حذف سرب از بنزین مصرفی کشور در سال 1381و الزام نصب کاتالیست روی خودروهای بنزینی، علاوه بر حذف آلاینده سرب از هوا، غلظت منوکسید کربن نیز کاهش قابل‌ملاحظه‌ای یافت؛ به‌گونه‌ای که تعداد روزهای آلوده این آلاینده از 163روز در سال 81هم‌اکنون به صفر رسیده است. 

نظر تهرانی‌ها درباره کاهش سن معاینه فنی 

براساس نظرسنجی انجام شده درباره نگرش مردم تهران نسبت به اجرای طرح کاهش و کنترل مکانیزه معاینه فنی خودروها توسط دوربین‌ها، ۵۱درصد پاسخگویان معتقدند که طرح کاهش «به میزان زیاد» بر کاهش آلودگی هوای شهر تهران مؤثر بوده است. براساس نظرسنجی مرکز افکارسنجی ایسپا درباره «نگرش مردم شهر تهران پیرامون معاینه فنی خودرو» بیش از ۶۰درصد پاسخگویان با برخورد شدید پلیس با خودروهای فاقد معاینه فنی، افزایش جریمه و همچنین اِعمال شرایط سخت نسبت به ضوابط معاینه فنی موافق‌ هستند. نتایج نظرسنجی نشان داد ۷۵.۶درصد از کل پاسخگویان از طرح کاهش آلودگی هوا اطلاع داشتند اما ۱۵.۷درصد از افرادی که خودرو دارند از این طرح اطلاعی ندارند. طبق یافته‌های نظرسنجی حاضر، اجرای طرح کاهش و کنترل مکانیزه معاینه فنی خودرو توسط دوربین‌ها، از نظر ۵۰.۸درصد از پاسخگویان به میزان زیاد بر کاهش آلودگی هوای شهر تهران مؤثر است. ۶۲.۶ درصد از پاسخگویان با برخورد شدید پلیس با خودروهای فاقد معاینه فنی و افزایش جریمه نسبت به اینگونه خودروها موافق‌ هستند. همچنین ۵۶.۱ درصد از کل پاسخگویان و ۶۰.۱درصد از کسانی که خودرو دارند با اِعمال شرایط سخت نسبت به ضوابط معاینه فنی وسایل نقلیه و حدود مجاز آلایندگی در مراکز معاینه فنی موافق‌ هستند. ارزیابی دیدگاه پاسخگویان درخصوص «تغییر قانون معافیت ۴ساله خودروهای صفرکیلومتر از معاینه فنی براساس واقعیت‌های روز» نشان داد ۶۰.۴درصد از پاسخگویان با تغییر قانون معافیت ۴ساله خودروهای صفرکیلومتر از معاینه فنی و کارشناسی آن براساس واقعیت‌های روز و کاهش سن معاینه فنی موافق‌ هستند.