برق تندیس و چشم بازار

نگار حسینخانی/روزنامه نگار

وقتی شهاب حسینی برای بازی در فیلم «فروشنده» جایزه بهترین بازیگر جشنواره کن را از آنِ خود کرد، خیلی‌ها گمان کردند این همان سکه شانسی است که دیگر به نام این بازیگر روی خوش نشان خواهد داد. گمان‌ها بر این بود که دیگر هر فیلمی که این بازیگر در آن نقش‌آفرینی کند، در صدر جدول فروش قرار خواهد گرفت. اما به واقع چه نسبتی بین جوایز و فروش در اکران‌های مردمی است. آیا جوایز هیأت داوران جشنواره‌های مهم فیلم‌ها، تضمینی بر فروش‌ فیلم‌ است؟ معمولا در دیگر کشورها هرگاه بازیگری جایزه بهترین بازی را از آنِ خود کند، فیلم‌های دیگرش نیز با اقبال و استقبال روبه‌رو‌ خواهد شد، اما این چرخه در سینمای ایران چندان بر مدار ترسیم شده نمی‌گردد. برای روشن‌شدن این ادعا پرفروش‌ترین فیلم‌های دهه 90سینمای ایران را با جوایز به‌دست آمده بازیگران در جشنواره فجر بررسی کرده‌ایم. در این بررسی، جشن حافظ و خانه‌سینما از آنجایی که پس از اکران‌عمومی برگزار می‌شوند و نقشی در فروش فیلم ندارند، مورد ارزیابی قرار نگرفته‌اند. به جشنواره‌های خارجی نیز چون جوایزشان برای بازیگران ایرانی به یکی دو جایزه محدود می‌شده، تنها به اشاره‌ای بسنده کرده‌ایم. توجه بیشتر این جدول روی جوایزی است که فجر از آنِ بازیگران سینمای ایران کرده است. آمار به‌دست آمده در جدول پیش‌رو در فروش نیز ماحصل بررسی‌ آمار معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی، سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سینما تیکت در دهه 90 است.