شکوفایی اقتصاد هنر و توسعه صنایع هنری

مرجان فرهمند |خراسان رضوی -خبرنگار:


 اقتصاد هنر یا همان بازار فروش آثار هنری سال‌هاست یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان و هنرمندان عرصه هنرهای تجسمی در ایران محسوب می‌شود که می‌تواند در چارچوب ساختارمند و برنامه‌ریزی‌شده‌ای تاثیر زیادی بر رونق این حوزه و خلق آثار هنری جدید و فاخر داشته باشد. تجربه ثابت کرده است که توسعه و رشد متوازن و پایدار بر پایه فرهنگ و اقتصاد می‌تواند دستاوردهای بزرگی از جمله پیشرفت جوامع را به ارمغان بیاورد. بسیاری از فعالان اقتصادی و هنری در طول تاریخ به این نتیجه رسیده‌اند که توسعه هنر و گسترش فعالیت‌های هنری با 2 مقوله مهم و اساسی صنعت فرهنگی و اقتصاد هنر گره خورده است.

 چرخه اقتصاد هنر در عرصه هنرهای تجسمی نسبت به هنرهای نمایشی دیرتر به‌ راه افتاده است؛ هنوز فروش آثار هنری در بسیاری از کشورهای در حال توسعه با اقبال عمومی مواجه نشده و مردم به این باور نرسیده‌اند که می‌توانند با خرید آثار هنری علاوه بر سرمایه‌گذاری، به پویایی هرچه بیشتر اقتصاد هنر که می‌تواند توسعه اجتماعی را نیز در پی داشته باشد، کمک کنند. 


سرمایه‌گذاری و اقتصاد در هنر

نخستین بازار فروش یک‌ساله آثار فرهنگی و هنری با عنوان «گذر فرهنگ و هنر» توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در مجتمع تجاری آسمان مشهد راه‌اندازی شد. یکی از اهداف تاسیس گذر فرهنگ و هنر به‌خصوص در منطقه پرتردد و نزدیک به حرم مطهر رضوی(ع) حضور زائران و مسافران و نشان دادن قدرت فرهنگی و هنری خراسان بزرگ با نگاه ایرانی- اسلامی است. مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی ضمن تسلیت ایام سوگواری خاندان اهل بیت(ع) درباره این رویداد فرهنگی اظهار می‌کند: در «گذر فرهنگ و هنر» این بستر برای هنرمندان فراهم می‌شود تا آثار فرهنگی و هنری خود را در یک مجموعه و فضای منسجم در معرض بازدید عموم و خرید هنردوستان و هنرجویان قرار دهند. 

«جعفر مروارید» با اشاره به طرح «مثلث توسعه اقتصادی فرهنگی» بیان می‌کند: راه‌اندازی این بازار و گذرگاه هنری اقدام موثری است که مرتبط با شعار امسال یعنی «رونق تولید» است و گامی در مسیر رونق اقتصاد هنر به شمار می‌رود. وی در ادامه می‌افزاید: به‌عنوان مدیر اداره فرهنگ و ارشاد وظیفه ایجاد فرهنگ خلق ثروت و گفتمان تولید را در فضاهای فرهنگی داریم تا به فرهنگ نه‌فقط به عنوان خلاقیت، بلکه به عنوان صنعت تولید و سرمایه‌زا نگاه شود.


اهداف و ویژگی‌های بازار فرهنگ و هنر

به گفته مدیر کل ارشاد و فرهنگ اسلامی خراسان رضوی، یکی از اهداف تاسیس این گذرگاه هنری حمایت از دستان هنرمند و ذهن خلاق جوان ایرانی و استفاده از تجربه اساتید و پیشکسوتان و تعامل و همفکری بیشتر این 2 نسل در فضای فرهنگی و هنری با یکدیگر است. مروارید با اشاره به دیگر اهداف این رویداد فرهنگی عنوان می‌کند: با برپایی این نمایشگاه آثار فرهنگی و هنری در سبد خرید کالای خانواده‌ها قرار می‌گیرد و از طرفی قدرت فرهنگی و هنری خراسان بزرگ به زائران خارجی نشان داده می‌شود تا ضمن معرفی کالاهای ایرانی به آنان، گفتمان خلاقیت و هنر را در قالب یک صنعت فناورانه ثروت‌ساز در جامعه ترویج دهیم.

مروارید درباره آثار هنری این مجتمع توضیح می‌دهد: مجموعه هنرهایی که در گذر فرهنگ و هنر مجتمع آسمان وجود دارد نقاشی، صنایع هنری تجسمی، آثار هنری بین‌المللی از کشورهای همسایه، استودیو و عکاسی هنری، آثار هنری بر روی چرم، تصویرسازی، خطاطی، تذهیب، آثار فرهنگی در قالب کتاب و محصولات فرهنگی، مد و لباس با نگاه ایرانی و اسلامی است. وی خاطرنشان می‌کند: تاکنون 45 واحد از این مجموعه 70 واحدی، شامل 15 واحد به‌صورت نگارخانه و 30 واحد به‌صورت مغازه راه‌اندازی شده است. همچنین 2 مجموعه دیگر هم از این گذرها با همکاری شهرداری مشهد و دانشگاه فردوسی در بازار گلستان و پردیس دانشگاه فردوسی در حال برنامه‌‌ریزی است.


حمایت از هنرمندان و آثار هنری

به گفته مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، 2 مجموعه هنری و فرهنگی دیگر هم در مشهد با همکاری شهرداری و دانشگاه فردوسی مشهد جنب بازار گلستان و وکیل‌آباد با عنوان گذر فرهنگ و هنر در مرحله برنامه‌ریزی است. این 2 مجموعه 2 بخش مختلف شهر یکی در مرکز شهر و دیگری بخش‌‌هایی از وکیل‌آباد را پوشش می‌دهند و با توجه به این‌که ما نیازمند این هستیم که در این بخش از شهر هم پوشش داشته باشیم، این مجموعه در این مکان از شهر در نظر گرفته شده است.

وی خاطرنشان می‌کند: بر اساس توافقات مالک مجموعه آسمان با هنرمندان، این مجموعه به ‌مدت یک سال به ‌صورت رایگان در اختیار هنرمندان برای فروش آثار هنری قرار می‌گیرد و سپس بعد از یک سال با توافق بین مالک و هنرمند و شرایط وضع موجود ادامه همکاری می‌دهند.مروارید بیان می‌کند: گذر فرهنگ و هنر به وسعت 3۲۰۰ متر‌مربع شامل ۶۹ واحد تجاری در طبقه دوم مجتمع تجاری آسمان مشهد قرار دارد که هر واحد به صورت رایگان به مدت یک سال در اختیار هنرمندان و فرهنگ‌دوستان قرار گرفته است. 

کسانی که واحدهای تجاری مزبور را در اختیار می‌گیرند از پرداخت کرایه مغازه معاف هستند و فقط هزینه‌های جاری مانند برق و آب و سهم خود از شارژ مجتمع را پرداخت می‌کنند. در پایان مراسم از تابلوهای نقاشی «سمانه احسانی‌نیا» و آقای طلایی در این مجتمع رونمایی شد و اثر خانم احسانی‌نیا توسط آقای قدیری مدیر مجموعه سرمایه‌گذاری آسمان خریداری شد.