تجسم قدرت طبیعت

 آرش نهاوندی ـ روزنامه نگار


گام‌های او زمین را می‌لرزاند و بانگ گام‌هایش مانند صدای رعد در فضا منعکس می‌شود. غریو درخواست او برای نبرد، ترس در دل‌های دشمنانش می‌اندازد؛ چه انسان باشند و چه غول و هیولا. نفس گرم و سفید او که مملو از رادیواکتیو است، می‌تواند تمامی یک شهر را به فنا دهد و قدرتمندترین و پیچیده‌ترین تسلیحات نظامی جهان را منهدم کند.
براساس افسانه‌های جزیره اودو (محل اصلی ظهور گودزیلا، همچنین اودو نام محل فیلمبرداری نخستین فیلم‌های ژاپنی در ژانر غول‌های عظیم‌الجثه است)، او هیولایی بدنهاد بود که زیر دریا زندگی می‌کرد و خشم او تنها با برپا داشتن مراسم آیینی خاص یا قربانی کردن انسان‌ها قابل فرونشاندن بود.
اگر بخواهیم تا حدودی گودزیلا را به لحاظ علمی توجیه کنیم خواهیم گفت گودزیلا یا گوجیرا (آنگونه که این هیولای افسانه‌ای را در ژاپن می‌نامند)، موجودی از موجودات عصر ژوراسیک (یکی از دوره‌های زمین‌شناسی به نام مزوزوئیک بود که در این دوره دایناسورها و نخستین نمونه از پرندگان زندگی می‌کردند) بود. نقلی دیگر حکایت از آن دارد که گودزیلا ازجمله موجوداتی بود که با قوانین طبیعت به مقابله برخاست و در طول اعصار و قرن‌‍‌های متمادی در آرامش و سکوت کامل در کف اقیانوس‌ها زندگی می‌کرد تا اینکه تشعشعات یک انفجار هیدروژنی (اشاره به حملات اتمی آمریکا به شهرهای ناکازاکی و هیروشیما در ژاپن که به تسلیم این کشور و پایان جنگ جهانی دوم انجامید) در این موجود یک جهش ژنتیک ایجاد کرد. او قدرت خود را از امواج و تشعشعات رادیواکتیو ایجاد شده پس از انفجار گرفته و از او موجودی پدید آمد که به هیچ‌یک از موجودات شناخته شده تا‌کنون شباهتی نداشت. شاید این اتفاق را بتوان به‌طور خلاصه اینطور توصیف کرد: ظهور دوباره یک غول پیشاتاریخی به‌مدد تکنولوژی مدرن و مرگبار امروزی. در پی این تحول ژنتیک، او خشمگین از سال‌ها انزوا در کف اقیانوس به روی آب می‌آید، در این زمان تنها یک چیز در فکر او می‌گذرد: انتقام. این توصیفی است که استیو ریفل نویسنده کتاب ستاره‌ماه محبوب ژاپن، در مقدمه کتاب خود از گودزیلا موجود افسانه‌ای ژاپنی‌ها به‌دست داده است. گودزیلا یا گوجیرا نمادی از دوران ساخت فیلم‌های ترسناک و ابرقهرمانی با تکنولوژی سطح پایین است. نخستین گودزیلا توسط کمپانی توهو 9سال پس از جنگ جهانی دوم در سال1954 ساخته شد. احتمال دارد اینطور فرض کنیم که در فیلم‌های اولیه گودزیلا نسبت به گودزیلاهای جدید و سایر هیولاهایی که امروزه در فیلم‌ها با مدد تکنولوژی روز ارائه می‌شوند، چهره‌ای واقعی و حقیقی ندارد و نمی‌شد او رابه‌عنوان یک هیولا و غولی که می‌تواند در عالم واقع ظهور کند، تصور کرد. با این حال او در بهترین و به‌یاد ماندنی‌ترین لحظات سینمایی‌اش به‌عنوان نیرویی پرابهت و بسیار مخوف با ماهیت یک موجود اساطیری ظاهر شده است. او در واقع تجسم قدرت طبیعت و سرنوشت فناپذیر انسان است که با شخصیت یک هیولایی بدنهاد پیشاتاریخی ژاپنی آمیخته شده است؛ گودزیلا چیزی فراتر از یک اژدهای مدرن است.

موجود افسانه‌ای که به فیلم تبدیل شد
شخصیت گودزیلا همانگونه که ذکر آن رفت برای نخستین بار در سال1954 (21سال پس از ساخت نخستین فیلم کینگ‌کنگ که نوعی برادرخوانده آمریکایی وی قلمداد می‌شود) توسط کارگردان ژاپنی ایشیرو هواندا در فیلمی به همین نام که برای کمپانی فیلمسازی توهو ساخته شده بود، ظاهر شد. از آن زمان به بعد گودزیلا تبدیل به قهرمانی محبوب در فرهنگ عامه ژاپن و بسیاری دیگر از کشورهای دنیا شد. کمپانی توهو از همین سال ساخت سری فیلم‌های گودزیلا را آغاز کرد و تا به امروز این کمپانی 32فیلم گودزیلا ساخته است. هالیوود نیز دست روی دست نگذاشته و این اسطوره ژاپنی را وارد عرصه آمریکا سینما کرده است. استیو ماینر برای نخستین بار نسخه هالیوودی گودزیلا را در سال 1983ساخت. در این فیلم «گودزیلا: سلطان غول‌های سه‌بعدی» نام گرفته بود. گودزیلا به سان‌فرانسیسکو حمله و این شهر را با هدف پیدا کردن تنها فرزند خود نابود می‌کند. علاوه بر این هالیوود 2 فیلم دیگر با استفاده از شخصیت گودزیلا می‌سازد. گودزیلا تنها شخصیت سینمایی نبوده و نیست. با استفاده از این شخصیت خیالی تعداد زیادی بازی ویدئویی و رایانه‌ای ساخته شده، رمان‌های و کتاب‌های زیادی درباره گودزیلا نوشته شده و سرانجام اینکه گودزیلا موضوع ساخت بسیاری از نمایش‌ها و برنامه‌های تلویزیونی قرار گرفته است.