روستا
بیآبی ۴۳۰ روستای لرستان را خالی کرد
بخشدار مرکزی بروجرد: طی ۱۰ سال اخیر مشکلات مربوط به کمبود آب، عمده‌ترین دلیل مهاجرت روستاییان بوده است
طی سال‌های اخیر خشکسالی و بیآبی در لرستان و به دنبال آن از بین رفتن زمینه اشتغال و تولید در روستاها به شتاب گرفتن سیر مهاجرت از روستاها به شهر منجر و باعث شده است که برخی از روستاها کاملا خالی از سکنه شوند. به گزارش ایرنا، طبق سرشماری سال ۹۵، لرستان 3415 روستا دارد که از این تعداد 2985 روستا دارای سکنه و ۴۳۰ روستای خالی از سکنه هستند، علت آن هم کمآبی و بیآبی است.
در شهرستان بروجرد، به گفته برخی مسئولان، از بین ۱۷۸ روستای بخش مرکزی، ۱۶ روستا خالی از سکنه شده‌اند. مشکلات مرتبط با کمبود و بحران آب از جمله عمده‌ترین دلایل خالی شدن این روستاهاست.بخش اشترینان بروجرد نیز با مشکل جدی کمآبی مواجه است. کارشناسان می‌گویند مصرف بی‌رویه آب به خصوص در بخش کشاورزی باعث شده است اشترینان با کمبود جدی آب مواجه شود.
در بخش‌هایی از این منطقه مردم در تابستان امسال با قطعی مکرر آب مواجه هستند. کم شدن جمعیت روستایی به معنای کم شدن جمعیت تولیدکننده و انباشت آنها در حاشیه شهرهاست که از نظر اجتماعی و اقتصادی توان تطابق با جامعه‌ای را که به آن مهاجرت کرده‌اند، ندارند.
روستاهای خالی
معاون آمار سازمان برنامه و بودجه لرستان در این زمینه می‌گوید: کل جمعیت استان، بنا بر سرشماری سال ۹۵، یک میلیون و ۷۶۰ هزار و ۶۴۹ نفر است شامل یک میلیون و ۱۳۴ هزار و ۹۰۸ نفر جمعیت شهری و ۶۲۳ هزار و ۸۹۶ نفر جمعیت روستایی است.
«حسین نورالدینی» اضافه می‌کند: بنا بر این سرشماری، لرستان 3415 روستا دارد که از این تعداد 2985 روستا دارای سکنه و ۴۳۰ روستای خالی از سکنه هستند. وی می‌افزاید: بنا بر سرشماری سال ۹۰ نیز جمعیت روستایی استان ۶۷۷ هزار و ۴۱۶ نفر و جمعیت شهری استان یک میلیون و ۷۵۹ هزار و ۵۱ نفر بوده است.
نورالدینی می‌گوید: مقایسه جمعیت شهری و روستایی استان در 2 سرشماری سال‌های ۹۰ و ۹۵ نشان می‌دهد که جمعیت روستایی استان در سرشماری سال ۹۵ نسبت به سال ۹۰ به میزان ۵۳ هزار و ۵۲۰ نفر کاهش یافته است. معاون آمار سازمان برنامه و بودجه لرستان اظهار می‌کند: آنچه از این داده‌های آماری برمی‌آید، این است که آهنگ مهاجرت از روستاها به شهر شدت گرفته و این خود زنگ خطری است که باید برای آن چاره‌ای اندیشید تا بتوان جمعیت روستایی و تولیدکننده موجود را حفظ کرد.
وضعیت ناگوار روستاهای بروجرد
بخشدار مرکزی بروجرد نیز در این رابطه می‌گوید: از ۱۷۸ روستای بخش مرکزی این شهرستان ۱۵۴ روستا دارای سکنه هستند و روستاهای خالی از سکنه نیز در فواصلی از سال ممکن است در آنها سکونت وجود داشته باشد. درمجموع ۱۶ روستای خالی از سکنه در بخش مرکزی بروجرد وجود دارد.
«فاطمه گودرزی» می‌افزاید: مشخص است که طی سال‌های اخیر اگر مهاجرت معکوسی به صورت مهاجرت از شهر به روستا صورت گرفته، نه به علت ایجاد اشتغال و یافتن رفاه در روستاها، بلکه بیشتر جنبه تفریحی داشته و برای کسب آرامش در روستاها بوده است.
وی با اشاره به ضرورت موضوع آموزش در زمینه‌های مختلف در روستاها اظهار می‌کند: با تقویت آموزش و ارائه آگاهی لازم به روستاییان در جنبه‌های مختلف می‌توان بسیاری از مشکلات از جمله آسیب‌های اجتماعی را کاهش داد. بخشدار مرکزی بروجرد ادامه می‌دهد: طی ۱۰ سال اخیر مشکلات مربوط به کمبود آب از عمده‌ترین دلایل مهاجرت روستاییان بوده است و با این‌که سال گذشته بارش‌های خوبی اتفاق افتاد، خیلی نمی‌توان خوش‌بین بود که این بارش‌ها بتواند مشکلات مربوط به کمبود آب را در روستاهای بخش مرکزی بروجرد رفع کند.
اشترینان و مشکل جدی آب
بخش اشترینان بروجرد نیز با مشکل جدی کمآبی مواجه است به طوری که تابستان امسال در قسمت‌هایی مردم با مشکل قطعی آب مواجه شده‌اند. معاون عمرانی فرمانداری بروجرد در این زمینه می‌گوید: امسال در بروجرد بارش‌های خوبی اتفاق افتاد، اما بیشتر این بارش‌ها به دلیل نبود زیرساخت‌هایی همچون سد، به صورت رواناب به استان‌های پایین‌دست سرایز و پشت سدهای آنها ذخیره شد. بنابراین تغییر چندانی در سفره‌های آب زیرزمینی منطقه ایجاد نشده است.
«مسعود فلاح» ادامه می‌دهد: باید دانست که یکی از دلایل کمآبی یا بیآبی در اشترینان مصرف بی‌رویه آب است. مردم در مصارف خانگی و به خصوص در بخش کشاورزی آب را به صورت بی‌رویه مصرف می‌کنند و همین عامل بروز مشکل کمآبی شدید در بخش اشترینان و حتی شهر اشترینان شده است.
وی با تاکید بر این‌که ما همچنان با کاهش سطح آب مواجه هستیم، بیان می‌کند: باید راهکارهای کنترل مصرف آب به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. فلاح با انتقاد از الگوی کشت محصولات کشاورزی می‌گوید: الگوی کشت محصولات آب‌دوست همچنان در شهرستان بروجرد ادامه دارد و محصولاتی مثل برنج و هندوانه از برنامه کشت امسال خارج نشده‌اند.
تلاش برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان
یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دولت در چند سال اخیر پرداختن به طرح اشتغال فراگیر و اشتغال روستایی و پرداخت تسهیلات به مناطق روستایی و محروم بوده است. مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان در این خصوص می‌گوید: اشتغال روستایی از سیاست‌های اصلی دولت است و تاکنون در این راستا حدود ۲۱۲ میلیارد تومان در لرستان تسهیلات پرداخت شده است. ۲۰۰ میلیارد تومان طرح اشتغال روستایی در استان تصویب شده که با ابلاغ اعتبارات سال ۹۸ طی هفته‌های آینده، پرداخت این تسهیلات به زودی آغاز می‌شود.
«علی آشتاب» رونق تولید و توقف روند مهاجرت به شهر را از نتایج تسهیلات اشتغال روستایی می‌خواند و اظهار می‌کند: این رقم به 1۱۵۳ طرح پرداخت شده که معادل ۹۵ درصد طرح‌های مربوط است. آشتاب می‌گوید: همچنین بیش از ۷۰ میلیارد تومان وام قرض‌الحسنه اشتغال به نهادهای حمایتی ازجمله کمیته امداد و بهزیستی اختصاص یافته است تا 2۳۶۸ نفر از افراد تحت پوشش از این خدمت بهره‌مند شوند.
***
با آن‌که مدیرکل کار استان از تلاش دولت برای اشتغالزایی روستایی می‌گوید، همگان می‌دانند که تا آب نباشد، اشتغالی در کار نخواهد بود و این 2 مقوله ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با یکدیگر دارند. بنابراین تلاش و برنامه مسئولان استان، هم‌زمان با اشتغالزاایی، باید رفع معضل بیآبی و کمآبی باشد؛ موضوعی که اگر فکری برای آن نشود، این قدرت را دارد که تمام روستاهای استان را خالی از سکنه کند.
