هیولای آسیب روانی در دنیای بازیهای رایانهای
نماینده بنیاد ملی بازیهای رایانهای آذربایجان غربی: خشونت، انزوای اجتماعی، ترس و ناهنجاریهای اجتماعی از تأثیرات منفی بازیهای رایانهای غیرمجاز است
بازیهای رایانهای غیرمجاز با استفاده از تصاویر جذاب، پرتحرک و زنده و صداهای مهیج، دنیایی از هیجان و تخیل را به کودکان پرجنبوجوش ارزانی میکند و با ترفندهای مختلف چنان تأثیری بر اندیشه کودک میگذارد که وی خود را جزئی از این مجموعه ماشینی به شمار میآورد. استفاده از بازیهای مجاز و غیرمجاز خیلی زود در ایران پرطرفدار شد و حدود ۲۴ میلیون نفر در ایران از آنها استفاده میکنند. میانگین سنی کاربران هم ۱۶ سال است که ۳۵ درصد این افراد را زنان و ۶۵ درصد را مردان تشکیل میدهند. بر اساس آمار سال ۱۳۹۰ هر ماه ۱۴۰ میلیارد تومان گیم و بازی خریداری میشود.
نماینده بنیاد ملی بازیهای رایانهای در آذربایجان غربی و کارشناس مسئول رسانههای دیجیتال اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی در گفتوگو با ایرنا، خشونت و پرخاشگری، انزوای اجتماعی، ترس و اضطراب، آسیبهای جسمانی، ناهنجاریهای اجتماعی، تحریک جنسی، آموزش ارزشهای نادرست و ضد دینی، تحریف باورها و اعتقادات دینی را از جمله تأثیرات منفی بازیهای رایانهای غیرمجاز میداند.
«مصطفی محمودی» از درصد همزادپنداری به عنوان یکی از تفاوتهای گیم و فیلم یاد کرد و گفت: مخاطب در فیلم فقط نتیجه فیلم را تماشا میکند و هیچ نقشی در آن ندارد، اما در گیم بازیگر اصلی خود فرد است و اگر بازی خوبی داشته باشد برنده خواهد بود و اگر بد بازی کند، بازنده میشود. بر این اساس، تأثیرگذاری گیم در ذهن کودک ۹۰ درصد و فیلم ۱۰ درصد است.
آثار مخرب بازیهای رایانهای غیرمجاز
محمودی به تأثیر منفی بازیهای رایانهای مجاز در کنار غیرمجازها هم اشاره کرد و ادامه داد: اکثر بازیهای رایانهای تککاربر هستند و کودک را به تنهایی جلو رایانه مینشاند و به تنهایی و انزوا عادت میدهد. صحنههای توأم با ترس در بازیهای رایانهای موجب وحشت کودک شده و در ذهن و فکر او نوعی هراس ایجاد میکند. بسیاری اوقات موجب لکنت زبان و رفتار همراه با شک و تردید در کودک میشود.
این مسئول بیان کرد: نشستن به میزان ساعتهای متمادی پشت رایانه باعث بروز برخی ناراحتیها و آسیبهای جسمی نظیر گوژپشتی و چاقی میشود و سلامت کودک را تهدید میکند. در برخی از بازیهای رایانهای کلمات رکیک گفته میشود و همین سخنان رکیک زمینه را برای بروز ناهنجاریهای اجتماعی و غرق شدن کودک در این ناهنجاریها فراهم میکند.
وی اظهار کرد: ترویج ارزشهای ضد دینی، هدف قرار دادن ارزشهای اسلامی همانند مساجد از اهداف دیگری است که بازیهای رایانهای غیرمجاز دنبال میکنند. چنانکه در این بازیها اگر کودک بتواند یک مکان یا فرد مقدسی را نشانه بگیرد، امتیاز بیشتری میگیرد. خشن نشان دادن مسلمانان و تحریف باورها و اعتقادهای دینی از دیگر برنامههای هدفدار این بازیهاست. چنانکه مصرف مشروبات الکلی، توهین به مقدسات دینی، ترویج کفر و شرک و شیطانپرستی از جمله اهداف ضد دینی بازیهای رایانهای غیرمجاز است.
کارشناس رسانههای دیجیتال با بیان اینکه نمیتوان کودک را از بازیهای رایانهای محروم کرد، تأثیر مثبت این بازیها را هم یادآوری کرد و گفت: تقویت مهارت حل مسأله، مهارتهای حرکتی و درک فضایی، آمایش مدیریت منابع و برنامهریزی، تصمیمسازی و تفکر سریع و تقویت همکاری گروهی از تأثیرات مثبت بازیهای رایانهای محسوب میشود.
محمودی با تأکید بر اینکه ردهبندی سنی باید در خرید بازی رعایت شود افزود: هنگام بازی و زمانی که کودک به ذهنش فشار میآورد تا اینکه چطور بازی کند این حرکت به کودک در حل مسأله کمک میکند و همچنین در هر موقعیتی میتواند زود تصمیم بگیرد و چون برخی بازیها چندکاربره هستند باعث گرایش کودک به سمت کارهای گروهی میشود.
بازیهای هولوگرامدار خریداری شود
کارشناس رسانههای دیجیتال بیان کرد: والدین در خرید بازی به فرزندان خود حتماً به وجود هولوگرام بنیاد ملی بازیهای رایانهای روی آن توجه کنند. محمودی تأکید کرد: والدین کودک خود را با کامپیوتر در منزل تنها نگذارند. زیرا کودک تنها در یک اتاق و پشت رایانه ممکن است به سمت نابودی و رفتارهای غلط کشیده شود. همانگونه که بازی فوتبال و والیبال را با هم تماشا میکنیم، بازی رایانهای را هم والدین همراه فرزندان خود انجام دهند و در کنار آنان قرار گیرند و این مهمترین راهی است که میتواند کودکان را از خطر آسیبهای بازیهای رایانهای نجات دهد.
وی با تأکید بر اینکه آذربایجان غربی 3 سال قبل به دلیل شرایط منطقهای و نبود نظارت جزء استانهای نخست در مصرف محصولات فرهنگی غیرمجاز بود عنوان کرد: آذربایجان غربی پس از ۲ سال کار و تلاش و همکاری دستگاه قضایی، عوامل انتظامی، اماکن و فرهنگ و ارشاد اسلامی به پاکترین استان کشور در سال ۱۳۹۶ تبدیل شد.
این مسئول به اقدامات انجام گرفته برای آگاهسازی خانوادهها اشاره کرد و گفت: در جلسات مختلف اولیا و مربیان مدارس حضور مییابیم و موارد لازم را توضیح میدادیم تا خانوادهها بیش از پیش با دنیای بازیهای رایانهای آشنا شوند، اما به دلیل اینکه حضور در همه مدارس امکانپذیر نبود اقدام به آموزش مشاوران پرورشی مدارس کردیم تا در جلسات انجمن اولیا و مربیان خانوادهها را آگاه کنند و این بزرگترین قدمی بود که برداشتیم.
وی ادامه داد: ابتدا بازیسراها(گیمنتها) زیر نظر اتحادیه برق و الکترونیک، فروشگاههای محصولات فرهنگی زیر نظر اتحادیه کتاب و مراکز عرضه بازیهای رایانهای زیر نظر اتحادیه خدمات رایانهای کار میکردند که با تلاش مستمر هر سه را زیر نظر اتحادیه خدمات رایانهای قرار دادیم و این گام مهمی در کشور بود.
تمرین خشونت با بازیهای رایانهای
مشاور کودک و خانواده افزایش پرخاشگری و لذت بردن از خشونت را نتیجه استفاده افراطی از رایانه در دنیای امروز عنوان کرد و گفت: بازیهای رایانهای نوعی تمرین خشونت به شمار میرود و محتوای خشن برخی از این بازیها به گونهای است که بچهها به صورت گروهی یا فردی در پی ضربه زدن، متلاشی کردن، له کردن و نابودی برمیآیند.
«مصطفی محمدی» افزود: اگر به چهره آنان هنگامی که در بازی و در برابر رقیب تصویری خود یا مانع فیزیکی گرافیکی قرار میگیرند نگاه کنید، به راحتی آثار خشم همراه با اضطراب را میتوان دید، اما بعضی از بچهها از این حالت هم فراتر میروند و ناخواسته فریاد میکشند که این حالت از نظر روانی به تدریج در ذهن و روح بچهها باقی میماند و در رفتارهای روزمره آنان مشاهده میشود.