یخدان میرفتاح در انتظار بازسازی

فاطمه رحمتی | ملایر ـ خبرنگار:


از آثار طبیعی که بگذریم در گوشه گوشه کشورمان آثار تاریخی وجود دارد که بخشی از هویتمان را به تصویر می‌کشد. شهرستان ملایر دارای بیش از ۴۰۰ اثر تاریخی تفریحی و گردشگری است که حدود ۲۰۰ اثر آن به ثبت ملی رسیده است. 

یخدان میرفتاح ملایر نیز از آثار تاریخی به جای مانده از دوره قاجاریه در ملایر است که جزو آثار ملی کشورمان به ثبت رسیده است. 

فروردین امسال هم‌زمان با شروع شکفتن و زیبایی، یخچال پیر شهر که سال‌های سال در برابر ناملایمات ایستادگی کرده بود بر اثر بارش‌های سنگین باران و برف طاقت نیاورد و تخریب شد و بخش عظیمی از این اثر تاریخی فروریخت. باران بهاری تکه‌های کاهگلی و خشت‌های به جا مانده از دوران قاجار را تکه‌تکه کرد. 

بعد از این اتفاق مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان قول مرمت بنا را داد و امروز درخواست عمومی مردم ایران است که تا پیش از شروع فصل سرما و بارندگی و نابود شدن باقیمانده این بنای تاریخی مسئولان به وعده خود عمل کرده و این یادگار گذشتگان را بازسازی کنند. 


اقدامات اولیه

با توجه به ظرفیت‌های ملایر به‌ ویژه در حوزه شهر جهانی انگور و شهر ملی مبل و منبت نیاز است مسئولان استان و شهرستان در حوزه گردشگری توجه و حمایت بیشتری از این شهرستان داشته باشند تا شاهد رونق گردشگری و توسعه بیشتر شهرستان در این حوزه باشیم. 

‌مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌ دستی و گردشگری استان همدان با اشاره به این‌که اقدامات اولیه شامل آسیب‌شناسی، ضعف‌های ساختاری، دلایل ریزش و مانند این درباره یخدان میرفتاح ملایر با همکاری شرکت عمارت خورشید به صورت مستندنگاری انجام شده است، می‌گوید: پیمانکاری که باید این کار را انجام دهد کار را دیده و نکات آن را نیز مطرح کرده است. 

علی مالمیر ادامه می‌دهد: مبلغ ۵۰ میلیون تومان مصالح برای مرمت یخچال میرفتاح ملایر تامین شده است و برای ادامه کار به اعتبار بیشتر نیاز داریم. 


اعتبارات ستاد بحران

‌مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌ دستی و گردشگری استان همدان با بیان این‌که در ستاد بحران شهرستان و استان همدان این موضوع در دست بررسی قرار گرفته است، اظهار می‌کند: قرار است برای احیا و مرمت این اثر تاریخی از اعتبارات ستاد بحران استفاده شود. هنوز اعتبارات ستاد بحران در حوزه میراث فرهنگی در کشور و استان همدان ابلاغ نشده است و منتظریم در صورت ابلاغ هرچه سریع‌تر کار را شروع کنیم.
 
وی با اشاره به این‌که مرمت و بازسازی هرچه سریع‌تر یخچال میرفتاح ملایر از مطالبات بحق مردم است، می‌افزاید‍: قطعاً این اثر تاریخی مرمت می‌شود، اما زمان مشخصی برای آن وجود ندارد و اگر اعتبارات برسد کار را شروع می‌کنیم. 

مالمیر می‌گوید: مرمت آثار تاریخی باید با دقت و با رعایت اصول کامل و حفظ اصل بنا صورت گیرد. این وظیفه ماست که هرچه سریع‌تر این بنا را مرمت کنیم و اگر اعتبارات در اختیار ما قرار بگیرد، ما هم سریع‌تر کار را شروع می‌کنیم. این مسئول توضیح می‌دهد: برآورد ما برای بازسازی و مرمت یخچال میرفتاح ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان است که امیدواریم هرچه سریع‌تر تخصیص پیدا کند. 


بنای نگران‌کننده نداریم

‌مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری استان همدان تصریح می‌کند: در حال حاضر بناهای تاریخی نگران‌‌کننده‌ای در استان همدان نداریم که نیازمند مرمت باشند و تا جایی که توانسته‌ایم مرمت‌های اضطراری را انجام داده‌ایم و همچنان انجام می‌دهیم. اکنون در استان اثر و بنایی نداریم که در معرض تهدید جدی باشد. 

مالمیر با بیان این‌که اعتباراتی که به میراث فرهنگی می‌رسد کفاف همه امور را نمی‌دهد، می‌گوید: برای مرمت به اعتبارات بسیار بالایی نیاز داریم. وی با بیان این‌که نکته اساسی که در دنیا وجود دارد این است که مرمت و بازسازی بناهای تاریخی خصوصی برعهده دولت نیست، می‌افزاید: بناهایی که مالک خصوصی دارند باید توسط مالک بازسازی شوند. این امر در مورد چند اثر استان که مالک خصوصی دارند اجرا شده است. 


مرمت ناتمام یخدان

خانه لطفعلیان، خانه مصدقی، بافت بازار و یخدان میرفتاح از جمله بناهایی بود که سال گذشته در شهرستان ملایر مرمت شد. این یخدان در گذشته برای استفاده و نگه داشتن یخ استفاده می‌شده است. ارتفاع یخچال پیش از تخریب از کف تا انتهای نقطه گنبد 12 متر و از سطح تا منبع ذخیره نیز 4 متر بود. کار مرمت یخدان در دهه هفتاد به پایان رسیده بود و سال گذشته در حال آماده‌سازی برای بازدید بود.

 برای این‌که گردشگر بتواند از داخل بنا دیدن کند، پله‌های چوبی طراحی و ساخته شده بود، اما متاسفانه به سبب میزان بارش‌ها و این‌که یخچال میرفتاح از 3 بخش آجری، خشتی و آجری تشکیل شده بود، زیر برف سنگین فروردین‌ماه تاب نیاورد و تخریب شد.