گزارش
ابر‌پروژه‌های آذربایجان شرقی در پایان خط
راهآهن تبریز- میانه، مترو تبریز، خط دوم انتقال آب شرب به تبریز، اتوبان‌های تبریز- اهر و تبریز- ارومیه در آستانه اتمام یا تعیین تکلیف نهایی هستند
سید مرتضی احمدپور | تبریز – خبرنگار:
پروژه‌های نیمه‌تمام از آغاز دولت یازدهم در آذربایجان شرقی یکی از معضلات اداره استان بود؛ پروژه‌هایی که در مورد آن آمار و ارقام مختلفی ذکر شد، ارقامی که برخی از ده‌ها هزار میلیارد تومان و 30 هزار پروژه هم بالاتر رفت و در برخی موارد به چند پروژه مهم محدود شد.
اما در سال‌های اخیر، ناتمام ماندن پروژه‌هایی مانند راهآهن تبریز- میانه، مترو تبریز، خط دوم انتقال آب شرب به تبریز، اتوبان تبریز- اهر و اتوبان تبریز- ارومیه موجب انتقادات زیادی به دولت شده و با توجه به ارتباط این پروژهها با سلامت و رفاه عمومی مطالبات مردم و نمایندگان آنان در این زمینه هر روز پر‌رنگ‌تر شده است، هرچند شنیده می‌شود با عزم جدید دولتمردان برای تعیین تکلیف این پروژهها در آینده‌ای نزدیک شاهد اتمام و تعیین تکلیف واگذاری آنها به بخش‌خصوصی یا تامین اعتبار مورد نیازشان باشیم.
انتقاد از تکمیل نشدن پروژهها
انتقاد از پروژه‌های نیمه‌تمام در استان منحصر به نمایندگان اصول‌گرا نبوده و نمایندگان اصلاح‌طلب و حامی دولت نیز زبان به گلایه از عدم اتمام این پروژهها گشوده‌اند. «مسعود پزشکیان» نایب رئیس مجلس، «محمداسماعیل سعیدی»، «بیت‌الله عبداللهی» و «معصومه آقاپور» جزو نماینده‌هایی بودند که به این وضعیت انتقاد داشتند.
از نگاه نماینده‌های معترض به این وضعیت، تزریق منابع مالی و واگذاری بخشی از پروژهها به بخش خصوصی و نهادهای غیر دولتی می‌تواند راه‌گشای اتمام پروژهها باشد. نگاه ملی و اجماع بر روی این پروژهها و قرار گرفتن آنها در ردیف پروژه‌های ملی راهکار دیگری بود که نماینده‌های مجلس بر آن صحه گذاشته‌اند. البته رویکرد نماینده‌های استان در مجلس به انتقاد محدود نشده و در چند نوبت تذکر نماینده‌ها به عالی‌ترین مسئولان اجرایی کشور نیز صورت گرفته که نشان از اهمیت این پروژهها در ارتقای سلامت عمومی و رفاه شهروندان دارد.
تامین مالی؛ رویکرد سازمان مدیریت و برنامهریزی در استان
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان با بیان این‌که دولت سالانه حدود هزار میلیارد تومان اعتبار ملی و استانی به پروژه‌های استانی تخصیص می‌دهد اظهار می‌کند: امسال حدود 50 درصد این اعتبارات تخصیص پیدا کرده که البته باید 500 میلیارد تومان اعتبارات غیر‌نقدی و اسناد خزانه‌ای را هم به این رقم اضافه کرد و با در نظر گرفتن اعتباراتی که به دستگاه‌های بزرگی چون آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها اختصاص داده می‌شود و ردیف ملی دارد مجموع این اعتبارات به 10 هزار میلیارد تومان سالانه می‌رسد. به عبارت دیگر، دولت سالانه 10 هزار میلیارد تومان برای آذربایجان شرقی اعتبار اختصاص می‌دهد.
«داود بهبودی» با اشاره به پروژه‌های نیمه‌تمام استانی می‌گوید: یکی از مهم‌ترین این پروژهها پروژه راهآهن تبریز- میانه است که مطالبه جدی شهروندان استان است و در حال حاضر، به بستان‌آباد رسیده و سپس به تبریز در شهرک خاوران خواهد رسید. اما مشکل اصلی در این پروژه در ابتدا تکمیل نشدن ساختمان ایستگاه بستان‌آباد و در مرحله دوم عدم تامین ورق‌های فولادی پل‌های مسیر است.
وی تاکید می‌کند: در سفر اخیر رئیس جمهوری و سپس «محمدباقر نوبخت» معاون رئیس‌جمهوری، به استان در این زمینه اعتبارات نقدی 50 میلیارد تومانی برای خرید ورق‌های فولادی اختصاص پیدا کرد و قبل از آن نیز 110 میلیارد تومان اعتبار نقدی تخصیص داده شده بود. با این شرایط تا 2 ماه آینده قطار تبریز- تهران به بستان‌آباد می‌رسد و تا پایان سال قطار به تبریز خواهد رسید.
این مسئول با اشاره به وضعیت پروژه مترو تبریز بیان می‌کند: در حال حاضر، 1300 نفر در زیر زمین برای این پروژه در حال فعالیت هستند و با وجود مشکلات مالی این پروژه ادامه دارد. اما تلاش داریم ردیفی ملی در بودجه سال 99 برای این پروژه از دولت بگیریم و خبر خوبی به مردم تبریز بدهیم. پیش‌بینی این است که خط اول مترو تبریز تا دهه فجر کامل شود و خط دوم در مسیر سه‌راه امین تا قراملک هم در حال تکمیل است و در صورت تامین منابع مالی در بودجه 99 برای خط سوم هم می‌توانیم با سرعت قدم برداریم.
بهبودی همچنین از تخصیص اعتبارات مالی برای خط دوم آب‌رسانی تبریز خبر می‌دهد و می‌گوید: حدود 80 کیلومتر این پروژه به اتمام رسیده و با توجه به اهمیت این پروژه در تامین آب شرب تبریز، سرمایه‌گذاری نقدی خوبی در طول چند سال گذشته بر روی آن صورت گرفته است. این مسئول با اشاره به این‌که سال گذشته 200 پروژه در استان به بخش خصوصی واگذار شده است بیان می‌کند: هیچ جای جهان فرایند توسعه به منابع دولتی و بانکی متکی نیست.
با توجه به مسائل دولت در تزریق اعتبارات، سیاست مشارکت با بخش خصوصی برای اجرای پروژهها دنبال می‌شود. البته این سیاست هنوز به طور کامل جا نیفتاده و اصلاح مسیر کمی زمان‌بر خواهد بود. رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان با بیان این‌که سال گذشته 743 پروژه در استان شناسایی شد، اظهار می‌کند: برای معین شدن پروژه‌های قابل واگذاری با دستگاه‌های اجرایی مذاکراتی شده است تا لیست دقیق پروژهها با جزئیات کامل در یک سامانه الکترونیکی منتشر شود.
تدابیری برای پایان یافتن پروژهها
معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی با اعلام این‌که در سال‌های گذشته رویکرد پروژه‌های مشارکتی به عنوان یک راهکار برای اتمام پروژهها در نظر گرفته شده است، می‌گوید: تنها در سال جاری 789 پروژه مشارکتی در استان داشته‌ایم که به بهره‌برداری رسیده است.
از مهم‌ترین این پروژهها می‌توان به پروژه‌های آزادراهی و جاده‌‌ای اشاره کرد که در آن تامین منافع سرمایه‌گذار و بازگشت سرمایه آنان نیز مورد توجه بوده که بخشی از آزادراه تبریز- بازرگان و آزادراه تبریز- سهند به همین بخش مربوط می‌شود.«جواد رحمتی» ادامه می‌دهد: 295 پروژه نیز با همکاری دهیارهای و اعتباراتی که داشته‌اند در استان در حال انجام هستند و با توجه به مشارکت مردم و خیران در برخی پروژهها سعی می‌شود مشارکت‌های عمومی و خیران هم در پروژهها جلب شود.
وی تاکید می‌کند: البته باید توجه داشت که برای همه این پروژهها امکان مشارکتی شدن وجود ندارد. به عنوان مثال، امسال 28 کیلومتر از بزرگراه تبریز- ارومیه زیر بار ترافیکی می‌رود که با تامین اعتبار دولتی انجام شده است. با اتمام قطعات تبریز- اهر هم 90 درصد این پروژه به اتمام می‌رسد. رویکرد مسئولان استانی مدیریت منابع مالی موجود و جدیت نظارت بر عملکرد پیمانکاران است، به نحوی که چندین پیمانکار در مدت اجرای این پروژهها خلع ید شده‌اند.
