احیای مراتع و دشت‌های البرز

البرز دارای ۴۰۰ هزار هکتار اراضی مرتعی و ملی است که در سال‌های گذشته به علت خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها، آسیب جدی به آنها وارد شد.
به گزارش ایرنا، آسیب‌دیدگی اراضی ملی در استان سبب شد تا هر روز شاهد بیابان‌زایی، افزایش پدیده گردوخاک و آلودگی هوا، کاهش سطح پوشش گیاهی و از بین رفتن ذخیره‌های ژنتیک گیاهی در استان باشیم.
همچنین گاهی بارش‌های سیل‌آسا سبب جاری شدن سیلاب‌های مخربی مانند سیل تیرماه ۹۴ سیجان می‌شود که علاوه بر خسارات مالی، آسیب‌های جانی نیز در پی دارد.
اجرای طرح‌های آبخیزداری در شمال و ارتفاعات استان با استفاده‌ از گونه‌های گیاهی مرتعی، قرق مراتع، کنترل جمعیت دامی در مراتع، کاشت گونه‌های جنگلی و گیاهی در بیابان‌های آسیب‌دیده استان و احیای برخی تالاب‌ها و منابع آبی از مهم‌ترین اقداماتی است که به کمک طبیعت خسارت‌دیده البرز آمده است.
سال گذشته ۲۰۰ میلیون دلار و در سال جاری نیز ۱۵۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی به این بخش برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در سراسر کشور اختصاص یافت.
این طرح پس از مطالعات گسترده و بسیار دقیق از نظر اقلیمی، خاک و منطقه‌ای و همچنین پیش‌بینی مجموعه عملیات مکانیکی، بیومکانیکی، بیولوژیکی، آموزشی و ترویجی تدوین شد.
از این میزان اعتبار صندوق توسعه ملی، سال گذشته ۲۰۰ میلیارد ریال و در سال جاری ۳۶۶ میلیارد ریال به استان البرز اختصاص یافته است.


تولید بیش از ۲ میلیون اصله نهال در کرج

به گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز، از محل صندوق توسعه ملی در سال گذشته در سطح ۲۷ هزار هکتار عملیات آبخیزداری، ۱۱۰ هزار مترمکعب عملیات کنترل رسوب، ۲۴۷ هزار تن کنترل فرسایش خاک و کاهش مخاطرات ناشی از سیل در حوضه‌های آبخیز استان انجام شده است.
«حامد فرضی» افزود: همچنین تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی و استحصال آب معادل ۴۲ میلیون مترمکعب انجام شده، ضمن این‌که طرح پایلوت مدیریت جامع حوضه آبخیز با هدف برنامه‌‌ریزی مشارکتی دستگاه‌های دولتی و بهره‌برداران محلی نیز اجرا شد.
وی عنوان کرد: تولید بیش از ۲ میلیون اصله نهال در نهالستان بزرگ کرج، دریافت استاندارد بین‌المللی در نهالستان بزرگ کرج برای اولین بار در کشور، شناسایی و نگهداری از ذخیره‌گاه‌های جنگلی استان در سطح بیش از ۱۰ هزار هکتار و اجرای پروژه توسعه جنگل در سطح بیش از ۴۰۰ هکتار از عرصه‌های مستعد استان از دیگر فعالیت‌های سال گذشته از محل صندوق توسعه ملی است.

وی ادامه داد: اجرای پروژه‌های نگهداری و مراقبت از جنگل‌کاری در سطح بیش از 3 هزار هکتار از عرصه‌های مستعد استان، نظارت بر اجرای طرح مدیریت و بهره‌وری از پارک جنگلی جهان‌نما در سطح ۱۱۴ هکتار و نظارت بر روند اجرای طرح بوستان‌های روستایی از دیگر فعالیت‌ها در این بخش طی سال ۹۷ بوده است.
فرضی با بیان این‌که برای نخستین بار در کشور سال گذشته شاهد اجرای مدیریت چرای نوین در سطح ۳۷۳ هزار هکتار از مراتع بودیم که نتیجه آن کاهش دام مراتع به زیر ظرفیت مجاز بوده است، عنوان کرد: حفر و تجهیز یک حلقه چاه ایستگاه تثبیت شن در شهرستان نظرآباد، اجرای پروژه مراقبت و آبیاری از کشت‌های سنواتی به مساحت 3879 هکتار، اجرای طرح بین‌المللی تعمیم ترسیب کربن به مساحت ۳۷ هزار و ۸۲۷ هکتار در شهرستان اشتهارد از دیگر این فعالیت‌ها بوده است.
فرضی به فعالیت‌های انجام‌شده در معاونت حفاظت و امور اراضی استان اشاره کرد و گفت: اراضی مستعد به منظور ایجاد نیروگاه خورشیدی به مساحت 2800 هکتار شناسایی و قرارداد به مساحت ۱۰۰ هکتار برای ایجاد این نیروگاه‌ها با بخش خصوصی منعقد شده است.
به گفته وی، احیا و بازسازی معادن متروکه در سطح ۴۰ هکتار، احداث ۱۷ کیلومتر کمربند حفاظتی بنچ مارک، شناسایی و مبارزه با آفات جنگل و مرتع (گیاه‌پزشکی) در سطح ۱۱۴ هزار و ۸۰۰ هکتار و اجرای کاداستر اراضی ملی در سطح ۴۹ هزار و ۹۲۵ هکتار و اصلاح و رقومی‌سازی اراضی در سطح بیش از ۶۱ هزار هکتار از اراضی ملی استان از دیگر فعالیت‌های منابع طبیعی استان در سال گذشته بوده است.


۱۶۰ هکتار از اراضی ملی استان خلع ید شد

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان به فعالیت‌های یگان حفاظت منابع طبیعی البرز در سال گذشته اشاره کرد و گفت: در این مدت در سطح ۲۲ هکتار از اراضی ملی استان آتش‌سوزی رخ داد که مهار شد.
فرضی افزود: اجرای احکام قضایی خلع ید و قلع و قمع به تعداد ۵۸ فقره و مساحت ۱۶۰ هکتار، اجرای ماده ۵۵ (پرونده تخریب و تصرف) به تعداد ۲۱۲ فقره و مساحت ۱۸۹ هکتار و اجرای تبصره یک ماده ۵۵ (جلوگیری از رفع تجاوز) به تعداد ۴۳ فقره و مساحت ۲۴ هکتار از دیگر فعالیت‌های یگان حفاظت منابع طبیعی استان البرز طی سال گذشته بوده است.
وی تاکید کرد: همچنین در سال ۹۸ با اختصاص ۳۶۶ میلیارد ریال از محل صندوق توسعه ملی به اجرای طرح‌های آبخیزداری در البرز، پیش‌بینی و برنامه‌‌ریزی برای اجرای ۳۵ پروژه آبخیز در استان انجام شده است.
وی با بیان این‌که بیش از ۹۵ درصد آن به اجرای پروژه‌های مکانیکی، بیولوژیکی، مدیریتی، ترویجی و آموزشی آبخیزداری و آبخوانداری اختصاص داده شده است، افزود: درخصوص اجرای برنامه‌های اداره کل از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی سال 98، تعداد ۲۲ واحدکاری (حوضه آبخیز) و بیش از ۴۰ قرارداد برای اجرای طرح‌های آبخیزداری و منابع طبیعی تعریف شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با بیان این‌که عملیات بیولوژیک، بیومکانیکی و مدیریتی از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی سال ۹۸ در 3 شهرستان کرج، طالقان و ساوجبلاغ پیش‌بینی شده و در حال برگزاری مناقصه است، عنوان کرد: همچنین در سال جاری برای اجرای طرح کنترل دام در استان ۱۰ اکیپ ثابت کنترل دام در مکان‌های ورودی اسماعیل‌آباد شورقلعه، نوجان، بیلقان، دوراهی آتشگاه- برغان، آزادبر، زیدشت، پایین طالقان، دیزین، کندر و خور شروع به کار کرد که منجر به صدور ۱۵۶ کارت مجوز عبور دام در استان شد.


اقدامات در حال اجرا 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان عنوان کرد: امسال در 3 حوضه آبخیز آزادبر، ارنگه و کندر شهرستان کرج در مجموع ۸۵۰ هکتار عملیات کپه‌کاری، ۱۵۰ هکتار بذرپاشی، مرمت ۶ دهنه چشمه و احداث ۶ دستگاه آبشخوار پیش‌بینی شده است.
فرضی اضافه کرد: در شهرستان ساوجبلاغ در ۲ حوضه آبخیز تالیان- کردان و سرهه در مجموع ۶۵۰ هکتار کپه‌کاری، ۲۰۰ هکتار بذرپاشی، مرمت 4 دهنه چشمه و احداث 4 دستگاه آبشخوار در برنامه کاری است.
وی عنوان کرد: همچنین در شهرستان طالقان در ۶ حوضه آبخیز حسنجون، اورازن- خودکاوند، مهران- جوستان، ناریان- دهدر، خچیره- نسا و لمبران در مجموع 1۳۵۰ هکتار کپه‌کاری، ۳۰۰ هکتار بذرپاشی، ۱۰ دهنه مرمت چشمه و ۱۰ دستگاه احداث آبشخوار پیش‌بینی شده است.
وی ادامه داد: در بخش طرح‌های جنگل‌کاری و جنگل‌داری در سال ۹۸ پروژه آبیاری و مراقبت از جنگل‌کاری به مساحت ۹۵ هکتار در محدوده شهرستان‌های کرج و طالقان، پروژه توسعه جنگل در بخش آسارا به مساحت ۸۰ هکتار و پروژه بذرکاری با گونه‌های جنگلی به مساحت ۵۰۰ هکتار در شهرستان طالقان نیز از جمله برنامه‌هاست.