مروارید خلیج فارس؛ چشم‌انتظار زیرساخت‌های گردشگری

کاظم گلخنی | خبرنگار:

بسیاری از بنادر هرمزگان نظیر بندرکنگ در سال‌های اخیر با روی آوردن به صنعت گردشگری اقتصاد بدون نفت را در حوزه‌های اقتصادی خود عملی کرده‌اند اما در برخی مناطق و بنادر پرظرفیت استان، کم و کاستی‌هایی در این زمینه دیده می‌شود که قابل قبول نیست. یکی از این بنادر شهرستان بندرلنگه است که با جمعیت بیشتر و سابقه تاریخی کهن در مقایسه با همسایه دیوار به دیوار خود (بندر کنگ) چندان توفیقی در صنعت گردشگری نداشته و با گذشت سال‌ها هنوز از داشتن یک اقامتگاه  بوم‌گردی محروم است.

 این روزها در فضای رسانه‌ای استان، انتقادات بسیاری از بی‌اعتنایی مرمت آثار تاریخی و نبود اقامتگاه بوم‌گردی در بندر لنگه شده است. 


شهر مساجد و بُرکه‌ها

یکی از کارشناسان میراث فرهنگی غرب استان در گفت‌و‌گو با همشهری گفت: تاکنون چند نفر برای تاسیس اقامتگاه بوم‌گردی در بندرلنگه اقدام کرده‌اند اما متاسفانه بنا به دلایلی غیرموجه موفق به دریافت مجوز نشده‌اند. 

«فتح‌الله کمانداری» افرود: بندرلنگه را باید شهر مساجد و بُرکه‌ها نامید؛ زیرا در این شهر بُرکه‌ها (آب‌انبار) و مساجد تاریخی‌ای وجود دارند که بیشتر آن‌ها در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند.
 
وی اضافه کرد: به تازگی نیز مروارید خلیج فارس به نام این شهر ثبت جهانی شده و هنر گلابتون‌دوزی این شهر نیز ثبت ملی شده است. 

این فعال رسانه‌ای با اشاره به توفیقات بندر کنگ در حوزه میراث فرهنگی بیان کرد: جالب این‌که بندر کنگ در همسایگی و همجواری با بندرلنگه واقع شده اما 2 اقامتگاه بوم‌گردی بخش خصوصی دارد؛ همچنین 2 اقامتگاه دیگر نیز از سوی شهرداری آماده راه‌اندازی است. 


بیشترین خانه‌های تاریخی استان در بندرلنگه

کمانداری افزود: متاسفانه در بندرلنگه با قدمت تاریخی که بیشترین خانه‌های تاریخی هرمزگان را در خود جای داده است، اراده‌ای از سوی نهاد و سازمان‌های متولی برای ایجاد اقامتگاه بوم‌گردی یا ترمیم و بازسازی آثار تاریخی از جمله خانه گله‌داری، خانه بستکی، خانه بلوکی، خانه واحدی، خانه هودی یا خانه سعدی نیست و این جای پرسش دارد که چرا اقدامی در این زمینه نمی‌شود و مهم‌تر این‌که چرا از متقاضیان ایجاد اقامتگاه بوم‌گردی حمایت نمی‌شود! 

فرماندار بندرلنگه در این‌باره به همشهری گفت: تنها دلیل موفقیت بندرکنگ در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری اهمیتی است که از سال‌های گذشته به میراث تاریخی این بندر داده شده است. 
«علی نیکویی» افزود: مسئولان و مردم در بندرکنگ خیلی زود شروع کردند ولی بندرلنگه دیر به فکر افتاده است. جناب زارعی، شهردار بندرکنگ، با توجه به سوابق موفقی که در این زمینه کسب کرده به عنوان مشاور گردشگری فرماندار منصوب شده و امیدوارم در این زمینه باعث تحول بیشتر در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی بندرلنگه شود. 


حمایت دستگاه‌ها از طرح‌های گردشگری

شهردار بندر کنگ که در سمت مشاور فرماندار بندرلنگه در امور گردشگری هم فعالیت خود را آغاز کرده، بیان کرد: تصور عموم این است که اجرای طرح‌های گردشگری فقط باید توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انجام شود در حالی‌که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری متولی و ناظر امور است. 

 «ایوب زارعی» افزود: نهادهایی نظیر شهرداری‌ها، ادارات و بخش خصوصی می‌توانند در رونق صنعت گردشگری ورود کنند و باعث اشتغال و توسعه شوند. وی ادامه داد: این موضوع باید به صورت مطالبه‌ای جدی در بندر لنگه مطرح و پیگیری شود. 

وی ادامه داد: در زمینه ایجاد اقامتگاه بوم‌گردی اقداماتی شده و قرار است با موافقت ستاد اجرایی حضرت امام (ره) که اغلب آثار تاریخی شهر را در تملک دارد، چند بنای تاریخی را به اقامتگاه بوم‌گردی تبدیل کنیم. 

زارعی بیان کرد: بندر کنگ در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در استان به 3 دلیل مهم زبانزد شده است. اول این‌که اعتماد خوبی بین مردم، خیران و سرمایه‌گذاران با مسئولان بندرکنگ برقرار شده است؛ دوم مطالبه‌گری مردم بندرکنگ در موضوعات گردشگری قابل تمجید است و سوم این‌که برای اجرای طرح‌های گردشگری با برنامه‌ریزی مدون پیش رفته‌ایم. 

شهردار بندر کنگ افزود: وسعت شهر کنگ ۱۹۵ هکتار است. اجرای طرح‌های گردشگری و احیای بافت‌های تاریخی با این وسعت کار بزرگی بود. وقتی می‌خواستیم بافت‌های فرسوده شهری را به عنوان بافت تاریخی احیا کنیم ابتدا طبق برنامه از طریق شهرداری برابر ضوابط اصلاحاتی در نقشه تفصیلی شهر انجام دادیم و سپس این طرح بزرگ در شورای عالی شهرسازی مصوب و اجرا شد.

زارعی اظهار کرد: خانه‌های تاریخی اگر بدون سکنه بمانند، به‌طور حتم آسیب بیشتری خواهند دید. از این رو اگر ستاد اجرایی همکاری کند هم فرصت مرمت خانه‌های تاریخی بندرلنگه فراهم می‌شود و هم این شهر صاحب چندین اقامتگاه بوم‌گردی خواهد شد. 


مشکلات پیش روی کارآفرینان گردشگری

فارغ از گفته‌های مشاور فرماندار بندرلنگه، به اعتقاد برخی صاحب‌نظران، با وجود پیگیری و جدیت استاندار در تحول صنعت گردشگری استان، توسعه گردشگری در بندرلنگه مورد بی‌مهری و کم‌توجهی قرار گرفته است. 

«مهدی فرجمندی»، یکی از متقاضیان تأسیس اقامتگاه بوم‌گردی در بندر لنگه، گفت: در سال ۱۳۹۱ برای تغییر کاربری 2 آب‌انبار بزرگ متروکه مذاکره کردم و موافقت اداره اوقاف را برای ایجاد یک مرکز فرهنگی با کاربری کتابخانه و اقامتگاه بوم‌گردی گرفتم. 

وی که از منهدسان عمران ساکن بندرلنگه است، ادامه داد: پس از کسب پروانه تغییر کاربری از شهرداری با نقشه 3 طبقه از نمای داخلی، 2 سال طول کشید تا معاونت میراث فرهنگی استان نیز از این طرح استقبال و تمجید کرد. 

به گفته وی با کسب مجوز آماده شروع اقدامات اجرایی برای تاسیس اولین اقامتگاه بوم‌گردی بندرلنگه، مطلع شدیم کارگران در بخشی از زمین‌های متعلق به آب‌انبارها سرگرم ساختن یک مکان تجاری هستند. 


معلق ماندن پروانه کاربری

این کارآفرین گردشگری افزود: وقتی به شهرداری مراجعه کردم اعلام کردند این ملک صاحب دیگری هم دارد. اداره اوقاف بندرلنگه آب‌انبارها را به من و زمین اطرافش را به فرد دیگری واگذار کرده بود؛ به همین دلیل شهرداری پروانه تغییر کاربری را معلق گذاشت. 

فرجمندی با بیان این‌که این اتفاقات در زمان تصدی شهردار سابق رخ داد و عملاً برخوردی با متخلفان نشد، اضافه کرد: اگر این مشکلات برطرف شود، با توجه به تصرف زمین آب‌انبار طبق قانون باید طرح جدیدی به میراث فرهنگی عرضه شود و این پیگیری زمان زیادی می‌برد. 

در همین رابطه مدیر کل گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی استان به همشهری گفت: بسیاری از ابنیه و آثار تاریخی بندرلنگه در تملک ستاد اجرایی حضرت امام(ره) است و این ستاد میلی به واگذاری این آثار تاریخی به بخش خصوصی ندارد. 

«رضا برومند» افزود: قصد داشتیم عمارت فکری را مرمت و تبدیل به اقامتگاه بوم‌گردی کنیم که در این مورد نیز با شکایت ستاد اجرایی مواجه و جریمه شدیم. با این شرایط، تحول در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی بندرلنگه سخت شده است. 


چالش مجوز بهداشتی برای اقامتگاه‌های  بوم‌گردی

برومند بیان کرد: اخیراً نیز اعلام شده اقامتگاه‌های  بوم‌گردی بایستی مثل مهمان‌پذیرها مجوز بهداشت دریافت کنند، اما مسأله این‌جاست که استانداردهای مورد نظر بهداشتی هنوز توسط میراث فرهنگی تدوین نشده است. 

به گفته وی اقامتگاه‌های  بوم‌گردی متناسب با شرایط اقلیمی و فرهنگی منطقه ایجاد شده و این رویه مورد تایید این اداره نیست. 
مدیر کل گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی استان در ادامه بیان کرد: به تازگی مراحل صدور مجوز برای ۲ اقامتگاه بوم‌گردی در بندرلنگه انجام شده اما نیازمند رعایت همه استانداردها به خصوص در حوزه بهداشت است و علی‌رغم اقدامات انجام‌شده هنوز توفیقی حاصل نشده است. در مجموع موضوع صدور مجوز بهداشتی برای اقامتگاه‌های  بوم‌گردی به یک چالش جدی در این حوزه تبدیل شده است.  برومند در ادامه با مطلوب ارزیابی کردن وضعیت گردشگری و میراث فرهنگی بندرکنگ، افزود: انتظار دارم نهادهای مسئول در بندرلنگه نیز همانند بندرکنگ در تحولات میراث فرهنگی و گردشگری تلاش کنند.


مساجد تاریخی بندرلنگه

از آثار تاریخی مهم این شهر می‌توان از این بناها نام برد: ساختمان قدیم شهرداری، ساختمان فرودگاه قدیم، مسجد غیاث، حسینیه بنگی، مسجد ملک‌بن عباس، مسجد افغان، مسجد آقا، مسجد خداداد، حسینیه غضنفری، مسجد گرگ، حسینیه بی‌بی، خانه بستکی، خانه بلوکی، خانه سعدی، خانه واحدی، حمام معتمدی، مجموعه برکه‌های بشاری و عمارت فکری.