صنعت
سنجش نیاز آبی اولویت استقرار صنایع در گلستان
کارشناسان بر این باورند که بارندگی‌های اخیر نیاز‌های آبی استان را رفع نکرده است
زهرا خورشید کلایی | گرگان - خبرنگار
طی یک دهه اخیر بحران کم‌آبی بسیاری از طرح‌های توسعه را با چالش مواجه کرده است. برخی صاحب‌نظران در این حوزه می‌گویند که قرار نیست هر نوع صنعتی در همه جای کشور وجود داشته باشد؛ رویکردی که «هادی حق شناس» استاندار گلستان نیز بر آن اتفاق نظر دارد و توجه خود را بر توسعه صنایع خرد و کوچک معطوف کرده است.
چالش بی‌آبی
یکی از کارشناسان حوزه صنعت استان معتقد است؛ در شرایط کنونی، توسعه صنعتی بدون در نظر گرفتن آب، با شکست مواجه خواهد شد. «صابر معصومی» درباره چالش‌های توسعه صنعتی با توجه به مساله آب می‌گوید: براساس سیاست‌های توسعه صنعتی کشور، باید تلاش کنیم در زمینه ابداعات و تکنولوژی وارد‌کننده نباشیم و براساس شرایط موجود، صنایع بومی شده را رواج دهیم. بی‌شک باید صنایعی که مربوط به تولید آب است، مورد توجه قرار داشته باشد یا این‌که به دنبال صنایعی باشیم که بدون نیاز به آب، موجب رشد صنعتی شود. وی ادامه می‌دهد: درک این نکته ضروری است که بدون در نظر گرفتن نیاز آبی، هر صنعتی با شکست مواجه خواهد شد. در حال حاضر سازمان‌های بین‌المللی با شرکت‌های چندملیتی در زمینه محیط‌زیست همکاری می‌کنند و به این نتیجه رسیده‌اند که یا باید صنایع خود را سازگار با شرایط کم‌آبی کنند یا این‌که در مناطقی که این بحران وجود دارد، وارد نشوند. در دنیا این تجربه که بدون توجه به منابع آبی صنایع رشد کنند، جواب نداده است. معصومی اظهار می‌کند: در حال حاضر صنعت به متخصصان محیط‌زیست روی آورده تا به سودآوری آن لطمه‌ای وارد نشود. اگر دانشگاه و صنعت این توان را داشته باشند که بر روی نکسوس آب، انرژی و غذا کار کنند و به جایی برسند که با آب و انرژی کمتر، غذای بیشتری تولید کنند، موفق خواهند بود. به هر حال توجه به نیاز آبی صنایع یک اولویت است.
شرایط مناسب صنایع در برابر کم‌آبی
این کارشناس حوزه صنعت می‌گوید: شرایط منابع آبی در گلستان شاید نسبت به برخی استان‌ها چندان بد نباشد، به‌ویژه این‌که بارندگی‌ها در سال آبی اخیر افراد را به بهبود شرایط آبی استان امیدوار کرده است، اما گلستان را هم می‌توان به عنوان الگویی در مدیریت آب در نظر گرفت و صنایعی را در آن مستقر کرد که منابع آبی برای آن کافی باشد. وی بیان می‌کند: شاید بزرگ‌ترین مساله ما فقر حکمرانی در این بخش باشد. نمی‌دانیم با این منابع چه کنیم. شاید استقرار بسیاری از صنایع حتی در ایران هم معنا نداشته باشد و نیازی هم به اینگونه صنایع نباشد. اگر بحث بر سر حل مشکلاتی نظیر اشتغال است، می‌توان راه‌های دیگری همچون توسعه صنعت گردشگری یا آی‌تی را دنبال کرد.
گلستان محدودیتی در زمینه توسعه صنایع بزرگ‌تر ندارد
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت معتقد است؛ گلستان محدودیتی در زمینه توسعه صنایع بزرگ‌تر و حتی صنایع آب‌بر ندارد. «حسین طلوعیان» می‌گوید: در مناطق دچار بحران آب یا استان‌های دارای ملاحظات بالای محیط‌زیستی محدودیت‌های صدور مجوز وجود دارد. این ممنوعیت صدور مجوز برای صنایعی که نیاز آبی بالایی دارند در مناطق گرفتار بحران کم‌آبی مربوط به امسال نیست. بلکه حدود 3، 4سال است که این ممنوعیت اعمال می‌شود. وی اظهار می‌کند: اداره حفاظت محیط‌زیست برای ایجاد صنایع آب‌بر فقط در سواحل جنوبی کشور و در استان‌هایی مانند گلستان که در حاشیه خزر قرار گرفته اند، مجوز صادر می‌کند. طلوعیان با بیان این‌که گلستان جزو استان‌های ممنوعه برای ایجاد صنایع آب‌بر نیست، ادامه می‌دهد: بین 3 استان شمالی کشور، گلستان شرایط مطلوب‌تری برای استقرار این صنایع دارد و اراضی ساحلی‌اش برای این کار مناسب است. از سوی دیگر حدود 180هزار هکتار زمین لم‌یزرع در شمال استان وجود دارد که باید از این ظرفیت برای توسعه صنعتی استفاده کرد. اجرای طرح‌های آب شیرین‌کن در سواحل یکی از این راه‌هاست که در این باره مذاکراتی با مپنا شده و می‌توان از آب خزر برای صنایع استفاده کنیم.
هزینه بالای تولید آب
هرچند مسئولان معتقدند با وجود کم‌آبی در استان استقرار صنایعی مانند فولاد، این بحران را تشدید نمی‌کند، اما برخی کارشناسان هم می‌گویند که استقرار اینگونه صنایع می‌تواند فشار مضاعفی به بدنه آبی استان وارد کند. آنان معتقدند اجرای طرح‌های آب شیرین‌کن گرچه می‌توانند این مشکل را تا حدودی برطرف کنند اما هزینه تولید و انتقال آب صرفه اقتصادی ندارد. شاید در شرایطی که شهرها و روستاهای استان حتی در استان‌های ساحلی درگیر کم‌آبی هستند، استفاده از طرح‌های آب شیرین‌کن برای تامین آب شرب می‌تواند موضوعیت بیشتری داشته باشد.
