وضعیت کج‌دار و مریز دارو در قزوین

سمیه بابائی|   قزوین-خبرنگار:

دسترسی سریع و آسان به دارو یکی از اصلی‌ترین حقوق بیماران است که این روزها به دلیل تحریم‌ها موجب نگرانی بعضی از بیماران دچار بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج شده است؛ تحریم‌هایی که نانوشته‌اند اما به صورت آشکار روی بازار دارو اثر می‌گذارند.

 در این بین استان قزوین هم مانند همه استان‌ها از این کمبود‌ها مستثنا نیست و گاهی شاهد نبود مقطعی بعضی از داروها هستیم. سوال اصلی این است که آیا بیماران باید در خصوص تهیه داروهای خود نگرانی داشته باشند یا خیر.


‌ مشکلات ارزی

مدیر روابط عمومی و کارشناس امور دارویی معاونت غذا و داروی دانشکده علوم پزشکی قزوین گفت: با این‌که دارو و اقلام دارویی شامل تحریم‌ها نیستند، اما به دلیل مشکلات ارزی ناشی از تحریم‌ها، ما برای تامین دارو دچار مشکل می‌شویم. 

بنابراین می‌توان گفت داروها به طور غیر مستقیم تحریم شده‌اند، زیرا شرکت‌های مبادله‌کننده دارو اگر با ما همکاری کنند در فهرست تحریم آمریکا قرار می‌گیرند. در مورد نقل و انتقال پول هم چون بانک‌ها تحریم هستند، ما همانند گذشته قادر به خرید دارو نیستیم.

«سپیده سیف الهی» افزود: در 2 سال گذشته دارو را با سیستم یوزانس و فاینانس، به صورت نسیه خریداری می‌کردیم، اما در حال حاضر نقدی شدن سیستم باعث شده با مشکل مواجه شویم. بنابراین حجم داروهای وارداتی ما نیز کمتر از قبل شده است.


‌داروهای کمیاب

وی بیان کرد: به گفته معاون وزیر بهداشت و درمان، در 20 قلم از داروها کمبود واقعی وجود دارد، اما با توجه به این‌که در معاونت غذا و دارو کمبود مکمل‌ها نیز ثبت می‌شود و گاهی اوقات مراجعان، یک برند خاص یا یک داروی خارجی نیاز دارند که مشابه داخلی آن موجود است، در استان قزوین کمبود دارو به 80 قلم می‌رسد.
 
سیف‌الهی ادامه داد: به طور کلی کمبود دارو در استان ما انعکاسی از کمبودهای کل کشور است و چندان الگوی متفاوتی ندارد. از سوی دیگر بیان کمبودها باعث نگرانی مردم می‌شود و خریداری دارو را برای روز مبادا بیشتر می‌کند، در نهایت مصرف کاذب بالا می‌رود. به همین دلیل ارائه فهرست کمبود دارو تاثیر مستقیمی روی افکار عمومی دارد. 

این مسئول بیان کرد: داروهای قلبی عروقی، اعصاب و روان و برخی اوقات داروهای بیماران صعب‌العلاج دچار کمبودهای مقطعی می‌شوند، اما اینطور نیست که این داروها اصلا موجود نباشند. عموما یک یا 2 هفته دارو نیست و بعد از آن اقدامات مدیریتی انجام می‌شود.

 برای مثال دارو در اولویت فهرست تولید قرار می‌گیرد و به شرکت، سفارش تولید دارو داده می‌شود یا دارو را به صورت اورژانسی وارد می‌کنند. به همین دلیل نمی‌توان با صراحت گفت چه داروهایی در استان دچار کمبود می‌شوند.


‌سهمیه‌بندی دارو

کارشناس امور دارویی معاونت غذا و داروی دانشکده علوم پزشکی قزوین گفت: با توجه به تحریم‌ها و شرایط موجود، سیاست سازمان غذا و دارو این است که اگر دارویی مشابه داخلی دارد نمونه خارجی آن وارد نشود. بنابراین می‌توان گفت کمبود واقعی ما همان 20 قلم دارویی است که اصلا نمونه داخلی ندارد. 

وی ادامه داد: از آنجایی که بعضی از داروهایی که قبلا به وفور در دسترس بودند حالا کمتر شده‌اند، سازمان غذا و دارو به همه معاونت‌های خود تفویض کرده است تا ستاد توزیع دارو تشکیل بدهند و داروهایی که دچار کمبود شده‌اند را سهمیه‌بندی کنند تا به صورت عادلانه بین مراکز درمانی توزیع شوند.

سیف‌الهی تصریح کرد: 97درصد از داروهای موجود در کشور تولید داخل و فقط 3 درصد از آنها وارداتی هستند. از آنجایی که نیمی از مواد اولیه تولید دارو وارداتی است، کمبود منابع مالی و مشکلات ارزی که به واسطه تحریم‌ها ایجاد شده است می‌تواند روی تولید و دسترسی دارو برای مردم تاثیر بگذارد.


‌افزایش قیمت دارو 

وی در خصوص تحریم‌ها و تاثیر آن روی افزایش قیمت دارو گفت: با توجه به این‌که مشکل اصلی در تحریم منابع مالی است، ما با افزایش قیمت دارو نیز مواجه می‌شویم. 

در این خصوص تخصیص ارز 4200 تومانی به دارو و مواد اولیه تولید آن جلوی این افزایش قیمت را می‌گیرد. نکته‌ این است که بسته‌بندی دارو شامل ارز 4200 تومانی نمی‌شود، به همین دلیل مردم افزایش قیمت را متوجه می‌شوند.

سیف‌الهی افزود: داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج اگر تولید داخل باشد تا 90 درصد تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. حتی برای بیماران تالاسمی و هموفیلی کاملا رایگان است. 

از سوی دیگر برای این‌که بیمه قدرت پوشش بیشتری داشته باشد، سال گذشته حدود 70 قلم از داروهایی مانند سرماخوردگی از فهرست بیمه خارج شد تا پوشش بیمه برای داروهای خاص کامل‌تر شود. همچنین ما هم در معاونت دارو برای یکسری از بیماری‌های خاص، بسته حمایتی داریم.

کارشناس امور دارویی معاونت غذا و داروی دانشکده علوم پزشکی قزوین گفت: با توجه به شرایط موجود کار ما در حال حاضر مدیریت جهادی است تا مبادا بیمار به دلیل نبود دارو از درمان باز بماند، بنابراین در مورد کمبودهای دارویی نباید نگرانی وجود داشته باشد، زیرا همه تلاش ما این است که هرگونه کمبودی را در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف کنیم. 

وی با اشاره به این‌که اگر لازم باشد داروی مورد نیاز را از کشورهای دیگر وارد می‌کنیم، ادامه داد: شهروندان می‌توانند از طریق شماره 190 کمبودهای دارویی را به اطلاع کارشناسان معاونت غذا و دارو برسانند. پس از استعلام کارشناسان، طی یک روز نتیجه نهایی به آنها اعلام می‌شود.


‌سهمیه‌بندی ماهانه

معاون بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلال احمر استان نیز گفت: طی مدتی که تحریم‌ها روی دارو تاثیر گذاشته است ما عمدتا در بخش داروهای خاص دچار کمبود شده‌ایم. 

در بین آنها بعضی از داروها مانند وارفارین که برای بیماران قلبی تجویز می‌شود، مصرف بیشتری داشت که با سهمیه‌بندی ماهانه و توزیع آن بین بیماران به صورت مشخص توانستیم کمبود را مدیریت کنیم.

«فرهاد ارجمندی» ادامه داد: با شروع تحریم‌ها و بالا رفتن نرخ ارز بیشتر داروها، البته به جز داروهایی که چندان پرمصرف نیستند با ارز دولتی وارد شده‌اند.

 متاسفانه این داروهای کم‌مصرف بیشتر در حورزه شیمی‌درمانی برای بیماران سرطانی استفاده می‌شوند و تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند. به همین دلیل تعداد کمی از بیماران هزینه زیادی برای خرید این داروها متحمل می‌شوند.

وی افزود: در این مدت هیچ بیماری نبوده است که نتوانیم داروی مورد نیاز او را تهیه کنیم. حتی ما دارویی در استان داریم که فقط 2 برادر از آن استفاده می‌کنند و این دارو در کل کشور بسیار کم است. اگر دارویی که بیمار می‌خواهد موجود نباشد از استان‌های دیگر آن را تهیه می‌کنیم.


‌وضعیت خوب قزوین

ارجمندی تصریح کرد: استان قزوین نسبت به بسیاری از استان‌ها در زمینه دارو جلوتر است. داروهایی بوده که به استان‌های یزد، اصفهان، مرکزی و زنجان ارسال شده است.

 از آنجایی که حدس می‌زدیم امکان دارد در تهیه دارو با مشکلاتی مواجه شویم، از اواسط سال گذشته روابط خود را با شرکت‌های دارویی گسترش دادیم و قسمت عمده سرمایه خود را برای راحتی مردم در اختیار این شرکت‌ها گذاشتیم تا در مواقع نیاز بتوانیم به سرعت دارو تهیه کنیم. 

در همان سال چندین قلم از داروهایی که حدس می‌زدیم کمیاب شوند را خریداری کردیم.وی افزود: به دلیل این‌که شرکت‌های دارویی نیازمند پول نقد هستند و به مراکزی که با پول نقد خرید می‌کنند، بهتر دارو می‌دهند ما هم برای تهیه دارو مقدار زیادی از مطالبات این شرکت‌ها را پرداخت کرده ایم. در حال حاضر خودمان مطالبات زیادی از بیمه‌ها داریم که پرداخت نشده است.


‌خرید داروهای هندی 

معاون بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلال احمر قزوین در خصوص تهیه دارو از شرکت‌های خارجی گفت: علی‌رغم فشارهایی که وجود دارد عمده شرکت‌های دارویی به سمت تهیه مواد اولیه و داروهای چینی نرفته‌اند. بعضی از داروهای هندی هم وجود دارند که ما قبل از تحریم‌ها آنها را خریداری می‌کردیم و امروز بیماران روی برند این داروها حساس شده‌اند. 

«فرهاد ارجمندی» ادامه داد: این داروهای هندی جزو آن دسته از داروهایی هستند که به اروپا و آمریکا هم صادر می‌شوند. حتی آن چند قلم دارویی هم که جایگزین داروهای قبلی شده، بی‌کیفیت نیستند و از شرکت‌های معتبر خریداری می‌شوند.

وی اضافه کرد: به دلیل این‌که قسمت زیادی از درمان، بار ذهنی بیمار است، قطعا نیازمند همکاری جامعه پزشکی هستیم، زیرا که اگر به بیمار بهترین دارو هم داده شود ولی او فکر کند داروی کیفیتی ندارد، روند درمان کندتر می‌شود و برعکس. 

این مسئول ادامه داد: پزشکان روی تهیه یک برند خاص اصرار نکنند، چون واقعا بعضی از داروها با برندهای خاص قابل خریداری نیستند. از آنجایی که ما شوک اولیه ناشی از تحریم‌ها را پشت سر گذاشته‌ایم و شرکت‌های طرف حساب جدیدی نیز برای تهیه دارو پیدا کرده‌ایم، انتظار بهبود شرایط را داریم. البته امکان دارد باز هم در خرید دارو شاهد درصد کمی افزایش قیمت باشیم و این به دلیل زیاد شدن واسطه‌هاست.