گذر از کشاورزی سنتی به مدرن در کردستان

محمد توفیق مشیرپناهی|‌ سنندج- خبرنگار:

بدون شک بخش کشاورزی در استان کردستان از دیرباز نقش مهمی در اقتصاد داشته و همچنان اهمیت خود را حفظ کرده است؛ چنان‌که 30 درصد تولید ناخالص ملی و اشتغال استان به بخش کشاورزی وابسته است و حداقل 113 هزار خانوار کردستانی به صورت مستقیم از این بخش ارتزاق می‌کنند. این بخش در عرصه‌ تولید محصولات زراعی، باغی، کنترل آفات و بیماری‌ها و ارتقای ضریب مکانیزاسیون و فرایند تولید در چند سال اخیر گام‌های بلندی برداشته است و علی‌رغم وابسته بودن اغلب فعالیت‌های کشاورزی به شرایط اقلیمی و همچنین با وجود کمبود منابع آبی و دیم بودن حدود 89 درصد از اراضی استان، بخش کشاورزی توانسته است بهره‌وری از خاک و آب را به سمت کشاورزی مکانیزه و علمی سوق دهد.

این فعالیت‌ها با مقایسه میانگین تولید محصولات مختلف کاملا مشهود است و وضعیت مطلوب و جایگاه برتر استان را در محصولات مختلف زراعی و باغی نسبت به کشور نشان می‌دهد.  دستیابی به کشاورزی اقتصادی و توسعه‌یافته و گذر از کشاورزی سنتی و معیشتی به سوی کشاورزی مدرن تنها در گرو برنامه‌ریزی دقیق با رویکرد اقتصادی امکان‌پذیر است.

 اجرای طرح تسریع در انتقال یافته‌های تحقیقاتی، آموزش‌های متعدد در قالب مدرسه در مزرعه که خود بهره‌بردار عملا با حضور محقق و مروج مربوطه کلیه فعالیت‌های زراعی را انجام می‌دهد، انتخاب مشارکتی ارقام(PVS) که ارقام متعدد و فعالیت‌های زراعی با مشارکت خود کشاورز انجام می‌گیرد، ایجاد پایگاه‌های نوباورانه(IP) با مشارکت کارشناسان بین‌المللی مرکز تحقیقات دیم جهان(ICARDA) و در نهایت رغبت کشاورزان استان به کسب دانش روز، مسبب کسب عنوان‌های برتر در تولید محصولات کشاورزی زراعی و باغی مختلف و پررنگ شدن کشاورزی مدرن مهم‌ترین فعالیت اقتصادی استان است.  همچنین کشاورزان استان با علم بر مزیت‌های کشاورزی مدرن تلاش می‌کنند از مواد شیمیایی به طور ایمن و مسئولانه استفاده کنند.

 این مهم در سایه عبور کشاورزی سنتی و معیشتی با تولید کم و درآمد ناچیز به کشاورزی مدرن اقتصادی با عملکرد معقول حادث می‌شود. با این اوصاف و وجود مزیت‌های نسبی فراوان، چالش اصلی بخش کشاورزی استان در بازار و صادرات محصولات است. لذا برای بهبود تراز بازرگانی خارجی لازم است قوانین تجاری در راستای جهانی‌شدن تدوین و به منظور رقابت کارساز بحث دامپینگ و جوایز صادراتی با شدت و حمایت بیشتری نهادینه شود.

سیستم حمل‌و‌نقل ریلی و ترانزیتی، پایانه‌های صادراتی مجهز به سردخانه را باید توسعه داد، چراکه برنامه‌ریزی در امر صادرات می‌تواند به رونق بخشی تولید کمک شایانی کند. علی‌رغم زحمات مسئولان در حمایت و هدایت سرمایه‌گذاران برای ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی و انرژی صرف شده در این خصوص، همچنان مشکل پابرجاست.

امید است در راستای سورتینگ، بسته‌بندی و برند‌سازی محصولات کشاورزی، بخش خصوصی با همت مضاعف وارد بازار شود و محصولات تولیدی بخش کشاورزی استان از جمله گردو، توت درختی، انگور دیم و توت‌فرنگی را که دارای کیفیت مناسب، سالم و ارگانیک هستند، فراوری و در چرخه بازار‌های مطمئن صادرات قرار دهد. این مهم در راستای پویایی و حرکت موتور تولید می‌تواند بسیار کارساز و تاثیرگذار باشد.