تهران؛ پایتخت چک‌های برگشتی

در تیرماه امسال، 717 هزار فقره چک به ارزش 11 هزار و 200 میلیارد تومان در ایران برگشت خورده است. تعداد چک‌های برگشتی در نخستین ماه تابستان نسبت به خرداد امسال 16.3 درصد و از نظر مبلغ 19.2 درصد رشد کرده است.

به گزارش همشهری، طبق اعلام بانک مرکزی، از کل چک‌های پاس نشده در تیرماه 223 هزار فقره فقط مربوط به استان تهران بوده و 5 هزار و 600 میلیارد تومان چک تنها در تهران برگشت خورده است. در استان تهران 8.4 درصد از کل تعداد چک‌های مبادله شده و 10.6 درصد چک‌ها برگشت خورده است.

رشد 20 درصدی مبادلات چکی
آمارهای بانک مرکزی نشان از آن دارد که در نخستین ماه تابستان امسال 7.8 میلیون فقره چک به ارزش100 هزار میلیارد تومان در شبکه بانکی رد و بدل شده که نسبت به خرداد امسال 18.5 درصد از نظر تعداد و 19.5 درصد از نظر ارزش ریالی افزایش یافته است. همچنین کاسبان فعال در 3استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی 51.9درصد از این چک‌ها را به لحاظ تعداد و 52.3 درصد آنها را از نظر ارزش رد و بدل کرده‌اند.

نقشه مبادلات چک
بانک مرکزی می‌گوید: در تیرماه امسال در بین سایر استان‌های ایران، بیشترین نسبت ارزش چک‌های برگشتی به دلیل کسری یا فقدان موجودی به کل ارزش چک‌های برگشتی به ترتیب به استان‌های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان و خراسان جنوبی اختصاص داشته است. استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی و ایلام کمترین نسبت ارزش چک‌های پاس نشده به دلیل کسری یا فقدان موجودی را به کل ارزش چک‌های برگشتی به دست آورده‌اند. از حیث شاخص توزیع تعداد چک‌های برگشتی عادی به تفکیک استان، سهم استان تهران 31 درصد، اصفهان 11.1 درصد، خراسان رضوی 7.1 درصد، آذربایجان شرقی 6.9 درصد و سایر استان‌ها 43.9 درصد بوده؛ به‌این‌ترتیب 56 درصد از کل چک‌های برگشت‌خورده مربوط به 4 استان تهران، اصفهان، خراسان‌رضوی و آذربایجان شرقی بوده است. از منظر توزیع مبلغ چک‌های برگشتی عادی به تفکیک استان‌ها هم آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد سهم استان تهران 49.9 درصد، اصفهان 8.6 درصد، خراسان رضوی 6.1درصد، آذربایجان شرقی 4 درصد و سهم سایر استان‌ها 31.4 درصد بوده است.

خوش‌حساب‌ها و بدحساب‌ها
نسبت چک‌های پاس نشده به کل چک‌های مبادله شده در استان‌های مختلف کشور نشان می‌دهد از حیث تعداد، استان‌های گیلان، البرز، یزد، تهران، خوزستان، خراسان رضوی، کرمانشاه، قزوین و سمنان به ترتیب جزو استان‌های خوش‌حساب هستند که نسبت چک برگشتی به کل چک‌های رد و بدل شده آنها از میانگین کشوری پایین‌تر است و بدترین استان‌ها به ترتیب کهگیلویه و بویراحمد، کرمان و کردستان هستند. اما از نظر مبلغ ماجرا کمی فرق می‌کند؛ به‌گونه‌ای که مقایسه چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله‌شده از حیث ارزش چک‌ها نشان می‌دهد که به ترتیب استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، ایلام، گیلان، البرز، لرستان، خوزستان، کرمانشاه، بوشهر، مناطق آزاد، زنجان، تهران، فارس و گلستان وضعیت بهتری از میانگین کشوری دارند، اما استان‌های کردستان، سیستان و بلوچستان، قم، سمنان، اردبیل و خراسان شمالی به ترتیب بیشترین چک‌های برگشتی از حیث مبلغ چک را به خود اختصاص داده‌اند.

مکث
راز  افزایش استقبال از چک چیست؟

پدرام سلطانی، نایب رئیس سابق اتاق ایران و فعال اقتصادی درباره دلایل افزایش تعداد چک‌های مبادله شده در شبکه بانکی در طول تیرماه امسال تاکید کرد: پارسال و اوایل امسال به دلیل نوسان شدید قیمت ارز و تغییرات مداوم قیمت‌ها، معاملات به سمت نقدی سوق پیدا کرد، ولی در 2 ماه اخیر به دلیل ثبات ایجاد شده در بازار ارز و نوسان معقول قیمت کالاها و خدمات به تدریج معاملات مدت‌دار رایج شده که البته شاهد داد و ستد کالاها و خدمات با استفاده از ابزار چک به صورت یک‌ماهه تا 45 روزه هستیم.  او در گفت‌وگو با همشهری با بیان اینکه هنوز فعالان اقتصادی در پذیرش چک‌های بلندمدت چندماهه به دلیل احتمال نوسان قیمت‌ها در ماه‌های آینده بااحتیاط عمل می‌کنند، توضیح داد: هنوز درباره اینکه بخواهیم دلیل استقبال از چک در دادو ستدهای تجاری را به تغییرات قانون چک و سیاست‌های بانک مرکزی ارتباط بدهیم، زود است؛ چراکه همچنان شاهد احتیاط در پذیرش چک در مبادلات تجاری هستیم و شاید تا 2سال آینده بتوان اثر واقعی تغییرات قانون چک را رصد کرد.