صنایع دستی
زنجیره ناقص چرم‌سازی در چهارمحال و بختیاری
گرانی مواد اولیه از دلایل اصلی مهجور ماندن رشته چرم‌سازی در چهارمحال و بختیاری است
چهارمحال و بختیاری در برنامه‌ها و اسناد توسعه‌ای بالادستی کشور به عنوان قطب دامداری و دامپروری ایران معرفی شده و یکی از اصلی‌ترین مناطق تولید مواد اولیه در رشته چرم‌سازی است.
به گزارش ایرنا،به همین علت تولید پوست ناشی از فعالیت‌های دامداری و دامپروری در چهارمحال و بختیاری به عنوان یکی از مواد اصلی زنجیره چرم‌سازی می‌تواند توجیه اقتصادی مناسبی برای ایجاد کارخانه‌های فراوری پوست و مواد اولیه مورد نیاز چرم‌سازی باشد. اما گرانی مواد اولیه برای هنرمندان و فعالان صنایع‌دستی رشته چرم‌سازی چهارمحال و بختیاری مشکلاتی از جمله کاهش تولید را ایجاد کرده است. هنرصنعت چرم‌سازی از سابقه‌ای دیرینه در ایران برخوردار است و وجود برخی از آثار جا مانده از گذشتگان نشان از اهمیت نقش چرم در زندگی بشر دارد.
امروزه گرانی مواد اولیه، قدرت پایین مردم در خرید صنایع دستی، بالا بودن هزینه تولید و سود کم، باعث شده هنرمندان صنایع‌دستی کمتر در این حوزه فعالیت داشته باشند. با این‌که چرم‌سازیِ حرفه‌ای در چهارمحال و بختیاری کمتر از دو دهه قدمت دارد، اما تعداد فعالان هنرصنعت چرم‌سازی در این استان کمتر از انگشتان دست و تولیدکنندگان غیرحرفه‌ای و خانگی این رشته در بام ایران بیش از ۱۵۰ نفر هستند.
قیمت مواد اولیه تولید چرم ۳ برابر شد
پیشکسوت رشته چرم‌سازی چهارمحال و بختیاری گفت: مواد اولیه تولید چرم ۳ برابر نسبت به گذشته گران‌تر شده است.
«سیاوش فروزنده هفشجانی» تاکید کرد: علاوه بر گران شدن مواد اولیه، به علت کاهش مصرف چرم، سود تولیدات چرم‌سازی نسبت به سال گذشته کمتر هم شده است.
وی افزود: کارگاه چرم‌سازی هفشجان هم‌اینک با ۷ کارگر در حال فعالیت و تولید است.
فروزنده هفشجانی تصریح کرد: اختصاص تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت مورد نیاز رشته چرم‌سازی می‌تواند در زنده نگه‌داشتن این هنرصنعت چهارمحال و بختیاری نقش آفرینی کند. وی یادآور شد: خلاقیت، نوآوری و کاربردی کردن تولیدات چرم چهارمحال و بختیاری باعث شده تولیدات هنرمندان این استان در کشور و حتی دنیا عرضه شود.
این مبتکر چرم دست‌دوز و نقش‌اندازی بر روی پوست اظهار کرد: حمایت‌های مسئولان میراث فرهنگی می‌تواند رونق تولید، افزایش فروش و ادامه کار کارگران و هنرمندان این رشته را تضمین کند.
وی که به گفته خودش در دهه ۷۰ نزد یک استادکار ایتالیایی به صورت حرفه‌ای آموزش چرم‌سازی دیده است و پس از آن به صورت حرفه‌ای کار خود را در این رشته هنری ادامه داده است، گفت: پس از آغاز فعالیت حرفه‌ای در رشته چرم‌سازی، کار نقش‌اندازی بر روی پوست را شروع و با خلاقیت خودم در تولید چرم‌های دست‌دوز تغییراتی ایجادکردم. وی افزود: تمامی مراحل تولید محصولات چرمی در این کارگاه به صورت کامل با دست انجام می‌شود و به همین علت انتظار می‌رود مسئولان از تولیدات طبیعی و دست‌دوز حمایت و از ورود محصولات مصنوعی، چرخ‌دوز و چینی به بازار جلوگیری کنند.
درآمد هنرمندان چرم‌سازی از دستمزد کارگری پایین‌تر است
یکی دیگر از فعالان رشته چرم‌سازی در چهارمحال و بختیاری گفت: هنرمندان چرم‌سازی هم‌اینک از درآمدی کمتر از دستمزد کارگری تعریف شده در قانون کار کشور برخوردارند. «مریم محسنی» تصریح کرد: برای تولید یک کیف دو تا سه روز تلاش می‌کنیم اما فقط یک میلیون ریال سود داریم. وی یادآور شد: این در حالی است که براساس حقوق کارگری باید روزانه حداقل ۷۰۰ هزار ریال سود داشته باشیم، اما مجبوریم سود را پایین بیاوریم تا مردم بتوانند تولیدات چرم را خریداری کنند. محسنی اظهار کرد: از ۱۲ سال قبل کار چرم را شروع کردم و تا امروز با سختی‌ها و زیبایی‌های آن کنار آمده‌ام اما بسیاری از مردم در جریان سختی‌های روند تولید محصولات صنایع‌دستی نیستند. وی گفت: تولیدات چرمینه از لحاظ زمانی، کاربر اما از نظر درآمدی بسیار ارزان است و در رشته‌های مختلف صنایع‌دستی به‌ویژه چرم‌سازی خواب سرمایه وجود دارد.
این فعال صنایع‌دستی استان افزود: برخی از تولیدات چرخ‌دوز چینی با عنوان دست‌دوز وارد بازار شده‌اند و با قیمت پایین، فروش کارهای دست‌دوز واقعی را تحت تاثر قرار می‌دهد.
محسنی تصریح کرد: با وجود گرانی حدود ۳ برابری مواد اولیه چرم‌سازی نسبت به سال گذشته اما سود فروش تولیدات این هنرصنعت حداقل ۳۰ درصد کاهش داشته است. وی یادآور شد: مواد اولیه چرم‌سازی به صورت جزئی از اصفهان و نیازهای عمده از تهران تهیه می‌شود.
این پیشکسوت صنایع‌دستی چرم‌سازی چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: پیش از نوسانات اقتصادی و گرانی‌های اخیر هزینه خرید مواد اولیه تا ۲۰ روز بعد پرداخت می‌شد، اما اکنون خرید فقط به صورت نقدی صورت می‌گیرد. وی گفت: متاسفانه برخی هنرمندان علاقه‌مند به رشته چرم‌سازی با فعالیت غیرحرفه‌ای و خانگی کیفیت محصولات موجود در بازار چرم را پایین آورده‌اند. محسنی تاکید کرد: دباغی چرم و تهیه آن به روش سنتی و دستی حدود ۴۰ روز زمان می‌برد . این فعال صنایع‌دستی تصریح کرد: در دباغی سنتی نمی‌توان چرم رنگی تولید کرد و در نهایت، محصول به رنگ طبیعی و سفید خواهد بود، اما با دباغی صنعتی می‌توان تمامی رنگ‌های دلخواه در چرم را تهیه کرد. وی در خصوص مشکلات صنایع‌دستی و رشته چرم‌سازی یادآور شد: مسئولان مربوطه زمینه بیمه هنرمندان جدید فعال در رشته‌های صنایع‌دستی را فراهم و از قطع بیمه فعالان و پیشکسوتان این حوزه جلوگیری کنند.
محسنی اظهار کرد: استفاده برخی افراد غیرمرتبط از بیمه رشته‌های صنایع‌دستی باعث شده مسئولان در راستای راستی‌آزمایی، سخت‌گیری‌هایی در این زمینه اعمال کنند. این کار، اقدام مناسبی است و انتظار می‌رود مسئولان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ملی و استانی نسبت به تبلیغات محیطی و شهری برای تولیدات این هنرصنعت دستی مساعدت کنند.
چرم‌سازی رشته بومی چهارمحال و بختیاری نیست
کارشناس معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری گفت: رشته چرم‌سازی جزو صنایع‌دستی بومی این استان به شمار نمی‌رود. «فروغ صالح ریاحی» تاکید کرد: در چهارمحال و بختیاری تنها ۵ نفر به صورت کارگاهی و حرفه‌ای و حدود ۱۵۰ نفر به صورت خانگی و غیرحرفه‌ای مشغول تولید محصولات مرتبط با رشته چرم‌سازی هستند. وی افزود: چهارمحال و بختیاری به لحاظ موقعیت دامپروری و دامداری و برخورداری از گوسفندان دارای پوست مرغوب جزو استان‌های تولید‌کننده پوست و چرم است که پوست گوسفندان کشتار شده در استان جمع‌آوری و به تهران و استان‌های برخوردار انتقال می‌یابد. صالح ریاحی تصریح کرد: به همین منظور ضرورت دارد کارخانه‌های فراوری پوست و چرم‌سازی در چهارمحال و بختیاری راه‌اندازی شود.
