تلویزیون
با وجود تولید انبوه سریال،در مناسبت‌ها دست تلویزیون خالی است
دویدن در تقویم
فهیمه پناه‌آذر/روزنامه‌نگار
مناسبت‌ها در تقویم رسمی نه جابه‌جایی دارند و نه قرار است تغییری در آنها به‌وجود بیاید. نوروز، ایام رمضان، ماه محرم و... ازجمله مناسباتی هستند که تلویزیون برای آنها هر ساله برنامه‌های ویژه‌ای دارد و به بهانه همین ایام، سریال‌هایی را تولید و روانه آنتن شبکه‌های سیما می‌کند. از زمانی که ساخت سریال‌های مناسبتی از دهه80 آغاز شد، همیشه تولید و پخش سریال‌ها با واژه عجله و شتاب همراه بوده و هست. نمونه تازه آن فرارسیدن ماه محرم است. کمتر از یک ماه دیگر ایام محرم و عزاداری شروع می‌شود اما هنوز نام مجموعه سریال‌هایی که قرار است در این ماه پخش شود، از میان انبوه سریال‌های در حال تولید مشخص نیست.
مشکلات اقتصادی و تزلزل در تصمیم قطعی
سیما با انبوه سریال‌های در حال تولید روبه‌روست؛ سریال‌هایی که باید امیدوار بود که برخی از آنها به مذاق تماشاگر خوش بیاید اما قرار است کدام‌یک از این سریال‌ها در کنداکتور پخش قرار بگیرد. اسماعیل عفیفه، کارگردان تلویزیون درباره وضعیت سفارش تولید سریال از سوی مدیران سیما به همشهری می‌گوید: «معمولا در سفارش و تولید سریال‌ها، مدیران تلویزیون برنامه‌ریزی و طراحی آن را برعهده دارند و به‌نظر می‌رسد با وجود مشکلاتی در پروسه تولید باید کارهای مناسبتی خیلی زودتر سفارش داده شود.» وی یکی از مشکلات موجود را مسائل مالی عنوان می‌کند و اینکه مشکلات مالی همیشه مهم‌ترین عامل نرسیدن پروژه‌های تلویزیونی است و به همین دلیل سریال‌های دیگری جایگزین می‌شود که شاید به لحاظ کیفیت برای مناسبت‌ها مناسب نباشند.
برخی در رسانه ملی عنوان می‌کنند که سفارش ساخت سریال‌های مناسبتی به سازندگان داده می‌شود اما هنوز سازندگان سریال‌ها به شکل سنتی تولید را آغاز کرده و نتوانسته‌اند وارد صنعت سریال‌سازی روز دنیا شوند. عفیفه در این‌باره می‌گوید: «ورود به صنعت سریال‌سازی نیازمند ریسک از سوی مدیران است. مدیران کمتر تجربه‌های گذشته را رها و به یک کار بدیع ورود می‌کنند اما اگر این ریسک در مدیری وجود داشته باشد، می‌توان آینده‌ای روشن برای ساخت سریال‌ها داشت.»
بحرانی که همیشه وجود دارد
اما مسعود آب‌پرور معتقد است که مشکلات زمانی تولید سریال‌ها در همه پروژه‌ها وجود دارد اما وقتی پای مناسبت‌ها به میان می‌آید، این مسئله پررنگ‌تر می‌شود. آب‌پرور به همشهری می‌گوید: «فشردگی زمانی در تولیدات تلویزیونی وجود دارد؛ چراکه پیش‌بینی رسیدن یک سریال در زمان مشخص به امکانات و مسائل اقتصادی بستگی دارد. وقتی گروهی کار را شروع می‌کند، پروسه تولید با واقعیت سازوکار نـداشته و به همین دلیل بحران به‌وجود می‌آید.» این کارگردان اضافه می‌کند: «بسیاری از تولیدات و کارهای تلویزیونی مربوط به مدیریت بحران است که همیشه در طول تولید وجود داشته و رسانه ملی وقتی حجم زیادی کار دارد این بحران نیز شکل می‌گیرد. نحوه مدیریت از درون سازمان، مسائل سازندگان و تامین بودجه مثلثی است که ممکن است باعث شود تولید یک سریال به تعویق بیفتد و این همیشه بوده و هست اما وقتی به مناسبت‌های تقویم برمی‌خوریم، این بحران پررنگ‌تر می‌شود.»
ادامه «بوی باران» تا محرم
این شب‌ها شبکه یک، «بوی باران» را روی آنتن دارد؛ سریالی در 75قسمت که نیمی از آن پخش شده و با توجه به آغاز محرم تا 28روز دیگر، پخش قسمت‌های پایانی آن همزمان با دهه اول محرم است. البته تدوین بیش از نیمی از سریال «محکومین۲» سیدجمال سیدحاتمی نیز انجام شده و با توجه به موضوعی که دارد شاید این سریال 40قسمتی گزینه‌ای برای ادامه پخش در ایام محرم باشد. «زیر همکف» سریال طنزی است که برای شبکه یک آماده پخش شده و با توجه به مضمون سریال به‌طور حتم قرار نیست تا 2ماه آینده پخش شود. این سریال را بهمن گودرزی کارگردانی کرده و تولید آن به پایان رسیده است. سریال «87متر» کیانوش عیاری هم با همه حاشیه‌هایش در طول تولید، همچنان در حال تولید است و شاید این سریال برای نوروز 99آماده پخش شود.
مرضیه به شبکه 2 می‌رسد؟
به‌نظر تنها شبکه‌ای که سریال مناسبتی ویژه محرم را اعلام کرده و آن هم توسط مدیر شبکه در یک برنامه تلویزیونی، شبکه 2است. این شبکه هم‌اکنون سریال «آقای مدیر» را روی آنتن دارد و گویا قرار است سریال «مرضیه» به کارگردانی فلورا سام را روی آنتن ببرد. اما با اعلام جعفری‌جلوه مبنی بر پخش این سریال، پیش‌تولید آن به تازگی آغاز شده و باید دید تا ماه آینده برای پخش آماده می‌شود یا خیر؟ این شبکه هم‌اکنون سریال‌های «بچه مهندس3» و «از سرنوشت» را در دست تولید دارد. فصل دوم «در کنار هم» از دیگر سریال‌هایی است که این شبکه به کارگردانی داریوش جهانگیری تولید می‌کند. این سریال 40قسمتی قرار است از این شبکه روی آنتن برود و احتمال پخش آن پاییز سال‌جاری خواهد بود.
نیمی از تولید «فوق‌لیسانسه‌ها» گذشت
شبکه 3 سریال‌هایی چون «سرباز» به کارگردانی هادی مقدم‌دوست، «بهترین سال‌های زندگی ما» به کارگردانی احمد کاوری و فصل سوم «ستایش» به کارگردانی سعید سلطانی را در دست ساخت دارد.
سریال «فوق لیسانسه‌ها» فروردین‌ماه امسال در دانشگاه خوارزمی واقع در خیابان مفتح کلید خورد؛ سریالی که در 2فصل اول توانست جزو سریال‌های محبوب تلویزیون باشد. این سریال هم در 40قسمت توسط سروش صحت کارگردانی شده و تا‌کنون 40درصد آن تولید شده است. از دیگر سریال‌هایی که به‌احتمال زیاد زمان پخش آن بعد از ماه محرم و صفر باشد، «آخر خط» علی مسعودی است؛ سریالی که بخش تصویربرداری و تولیدش در ایران تمام‌شده و بخش‌هایی از این سریال قرار است در سوریه باشد.
شنیده‌ها حاکی از این است که احتمالا شبکه 3 مینی‌سریال «دریا نزدیک است» را به کارگردانی علی مهدی‌پور در ایام محرم پخش می‌کند.
سرنوشت «ماه و غزل» برای پخش
یکی از مجموعه‌های مناسبتی که قرار است محرم امسال روانه آنتن شود، «ماه و غزل» نام دارد؛ سریالی که روایتی تاریخی- مذهبی داشته و به زمان 2سال بعد از واقعه عاشورا و پیش از قیام مختار می‌پردازد. این مجموعه یک پروژه سطح الف است. به‌نظر تصویربرداری آن بهار آغاز شده اما چگونگی ادامه تولید سریال و پخش آن هنوز مشخص نشده و اینکه مشخص نیست در کنداکتور کدام شبکه قرار خواهد گرفت.
یک استثنا؛ نوروز با پایتخت6
بعد از ماه محرم و صفر، دهه پیروزی انقلاب و بعد از آن عید نوروز در تقویم دیده می‌شود. هنوز بیش از 6ماه به پایان سال مانده و تنها سریالی که پخش آن در ایام نوروز به‌صورت قطعی مشخص شده، پایتخت6 است؛ سریالی که 5فصل از ساخت و پخش آن می‌گذرد و با آمدن آرش عباسی به‌عنوان نویسنده در کنار محسن تنابنده، فیلمنامه مجموعه در حال نگارش است و حالا باید دید گروه سازنده سریال آن را چه زمان برای پخش تحویل می‌دهند. علاوه بر سریال «پایتخت» فصل دوم سریال «نون.خ» به کارگردانی سعید آقاخانی و تهیه‌کنندگی مهدی فرجی در دستور کار تولید قرار گرفته است.
در همینه زمینه :
