مهجوریت تئاتر خیابانی در البرز

فتانه احدی | البرز - خبرنگار


تئاتر خیابانی یک راهکار مفید، تاثیرگذار و روشی خلاقانه برای بیان دغدغه‌ها و خلأ‌های موجود در جامعه است که با استفاده از زبانی قابل فهم پیام‌ها و مفاهیم گوناگون جاری در جامعه را به مخاطب منتقل می‌کند. این نوع تئاتر اغلب دربرگیرنده موضوعات و شاخصه‌هایی است که با دارا بودن قابلیت اجرا در خارج از سالن در قالب یک داستان برای مخاطب عام به نمایش درمی‌آید. 


نیاز به تئاتر خیابانی در کرج

یکی از هنرمندان برجسته تئاتر البرز که سابقه اجرای نمایش‌های متعددی در زمینه تئاتر خیابانی را نیز دارد، می‌گوید: تئاتر خیابانی ارتباط نزدیکی با تماشاگران برقرار می‌کند و عواطف و احساسات آنها را به چالش می‌کشد. البرز و به‌ویژه کلان‌شهر کرج به دلیل مهاجرت‌پذیری، از بافت فرهنگی و تنوع جمعیتی خاصی برخوردار است و همین ویژگی، ضرورت پرداختن به آموزش‌های شهروندی و تلاش برای رفع معضلات فرهنگی را در آن پررنگ‌تر می‌کند؛ به همین دلیل حمایت از هنرمندان در اجرای تئاتر خیابانی که اغلب مورد استقبال گسترده شهروندان نیز قرار می‌گیرد، ضروری به نظر می‌رسد.
«امین آبان» ادامه می‌دهد: هنرمندانی که در زمینه تئاتر خیابانی به فعالیت می‌پردازند باید بسیار خلاق باشند زیرا از یک طرف تئاتر خیابانی در زمانی کوتاه و معمولا در مدت 5 تا 7 دقیقه اجرا می‌شود و از طرفی برای مخاطب عام و رده‌های سنی گوناگون به نمایش درمی‌آید.
وی اضافه می‌کند: جامعه‌شناسان و پژوهشگران علوم اجتماعی به این نتیجه رسیده‌اند که یکی از بهترین راهکارها برای پیشگیری از معضلاتی همچون اعتیاد و ارائه آموزش‌هایی نظیر صرفه‌جویی در مصرف آب، اجرای تئاتر خیابانی است؛ زیرا بازخورد گسترده‌ای دارد و مفاهیم آن بی‌هیچ واسطه‌ای به مردم منتقل می‌شود.
آبان می‌گوید: علاوه بر این در تئاتر خیابانی مردم به سالن نمی‌روند و این هنرمند است که نزدیک تماشاگر می‌رود و هربار هزاران نفر آن را می‌بینند؛ بنابراین نیازی هم به تبلیغات نیست و تماشای آن برای مخاطب خیلی راحت‌تر است.


ضرورت حمایت از هنرمندان

این هنرمند ادامه می‌دهد: از آنجا که در این اجراها بلیتی فروخته نمی‌شود و برای هنرمند درآمدزایی ندارد، بنابراین لازم است یکی از ارگان‌های دولتی حامی تئاتر خیابانی شود؛ باید توجه کنیم که این هزینه‌ای برای فرهنگ‌سازیاست.
آبان اضافه می‌کند: این موضوع نیازمند حمایت‌های جدی است و لازم است مسئولان به تئاتر خیابانی اعتماد داشته باشند؛ همان‌طور که در پایتخت این اتفاق افتاده و معاونت فرهنگی شهرداری از آن حمایت می‌کند اما در البرز وضع این‌گونه نیست که دلیل آن بیگانگی مسئولان با تئاتر خیابانی است.
وی می‌گوید: تاکنون در زمینه تئاتر بیرونی و خیابانی کارهای گوناگونی انجام داده‌ام که نمایش‌های «حراج»، «پیشرفت به پس»، «کیلومتر 17» و «شهروند» از آن جمله‌اند. تئاتر حراج نوعی نمایش بیرونی و نامرئی است که جانبازی را نشان می‌دهد که لوازم یافته‌شده از تفحص همرزمانش را به فروش می‌گذارد و کار تاثیرگذاری است که دنیای درونی مخاطب را نشانه می‌گیرد.

این هنرمند ادامه می‌دهد: در این نمایش مخاطب بدون آن‌که آگاه باشد، در جریان اجرای تئاتر قرار می‌گیرد و در آن دخیل می‌شود.
 اجرای این تئاتر به جایی رسید که سال 82 از من خواسته شد شبانه همزمان با ورود پیکرهای شهدای گمنام در مسجد جامع رجایی‌شهر کرج آن را اجرا کنم و این کار با حضور حدود 1200 تماشاگر انجام گرفت.
وی اضافه می‌کند: نمایش دیگری که در زمینه تئاتر خیابانی اجرا کردم «کیلومتر 17» نام دارد که آن نیز در ژانر دفاع مقدس قرار داشت و در جشنواره «حضور» سال 80 اثر برگزیده شد.
 علاوه بر این‌که دیپلم و تندیس افتخار جشنواره را کسب کرد، جایزه بخش‌های بازیگری و نویسندگی و متن را نیز به خود اختصاص داد.


هنرمندان  تئاتر خیابانی خودشان را باور ندارند

یکی از بازیگران البرزی می‌گوید: به نظر من مشکل تئاتر خیابانی ما نبود شناخت درست از این گونه نمایش است و می‌توانم بگویم که اهالی تئاتر خیابانی خودشان، خود را باور ندارند چراکه تئاتر خیابانی قدرتی دارد که نظیرش را در تئاترهای صحنه‌ای نمی‌بینیم.
«علی منصوری» می‌افزاید: یکی از اصلی‌ترین معضلات، نبود فضا برای اجرای تئاتر خیابانی است.
وی می‌گوید: مشکل تئاتر خیابانی از ریشه است، یعنی ابتدا باید از اصل برای تئاتر خیابانی تعریف ارائه کنیم و بعد به معضلاتی چون نبودن جایگاه بپردازیم.
منصوری می‌افزاید: حدود 30 سال از عمر تئاتر خیابانی می‌گذرد و من فکر می‌کنم بزرگ‌ترین ضربه‌ای که به بدنه این نوع نمایش وارد می‌شود، موضوعی بودن جشنواره‌های خیابانی است.
این هنرمند البرزی می‌گوید: ما مجبوریم که مجوز محتوایی بگیریم و از این نظر کار ما سخت می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: پارامترهای نمایش خیابانی این است که این تئاتر در بیرون اتفاق می‌افتد؛ تماشاگر بلیت نمی‌خرد و هر زمان که بخواهد نمایش را ترک می‌کند. در پایان می‌خواهم بگویم که ما هنرمندان خیابانی باید مهارت‌های خود را بالا ببریم، مهارت در نقاشی و صحنه‌پردازی و بداهه‌گویی، چراکه این مهارت‌ها ابزار لازم برای یک هنرمند هستند.