تجربه جدید رأیگیری الکترونیکی برای#شفافیت
در انتخابات شورایاری گام دیگری برای اطمینان به فناوری در انتخابات الکترونیکی برداشته شد
پنجمین دوره انتخابات شورایاری محلههای تهران برای اولینبار بهصورت الکترونیکی برگزار شد؛ روشی تازه که نسبت به شیوههای سنتی سریعتر و دقیقتر برگزار میشود و امنیت اطلاعاتی بالاتری دارد. به گزارش همشهری، رایگیری الکترونیکی چند سالی است که در بخشهایی از دنیا بهعنوان یک خدمت شهروندی خاص، در قالبهای متنوعی ارائه میشود، از رایگیری حضوری و با کمک دستگاههای دیجیتال (مشابه آنچه در انتخابات شورایاری هم انجام شد) تا سیستمهای مبتنی بر اپ که در برخی کشورها بهصورت آزمایشی و کوچکتر در حال ارائه است. در این گزارش به چگونگی کارکرد سامانههای رایگیری الکترونیکی پرداختهایم و اینکه چرا این شیوه نظرسنجی و رایگیری نوین میتواند دقت و سرعت بالاتری نسبت به نمونههای سنتی داشته باشد.
رأی دادن در 7دقیقه
رایدهنده در بدو ورود کارت شناسایی را به مسئول کنترل نشان میدهد، یک کارت الکترونیکی و رمز عبور ویژه دریافت میکند. این رمز شخصی است و ویژه هر رایدهنده است.
رایدهنده، از بین کاندیداها یک نفر را انتخاب کرده و گزینه مربوط به او را مشخص میکند. ارائه رأی سفید نیز امکانپذیر است.
بعد از ثبت رای، یک رسید چاپ شده و در اختیار رایدهنده قرار میگیرد. این برگه در صندوق انداخته میشود و حالت یک نسخه پشتیبان را خواهد داشت. تا اگر به هر دلیلی سیستم الکترونیکی هک شده یا از کار افتاد، امکان بازیابی رایها وجود داشته باشد.
رأیگیری الکترونیکی، رو به گسترش
سامانههای رایگیری الکترونیکی کموبیش در نقاط مختلف جهان در حال پیادهسازی و آزمایش هستند. این شیوه بهخصوص در کشورهایی که گستردگی زیادی دارد، میتواند هزینهها را بهطور ملموسی کاهش داده، دقت نتیجه نهایی را بالا ببرد. بنابر آماری که چندی پیش منتشر شده، کشورهای بسیاری در جهان از این شیوه استفاده کردهاند.
صرفهجویی در زمان
در سیستمهای سنتی، ایستادن در صف، پر کردن تعرفههای رایگیری و... دستکم 30دقیقه زمان میگرفت. در این مورد اما همه فرایندها بسیار سریعتر پیش میرود. در برخی کشورها امکان نامنویسی در روزهای پیش از آغاز رایگیری نیز وجود دارد. با این حساب، در زمانی که برای احراز هویت صرف میشود نیز، میتوان بهطور قابلتوجهی صرفهجویی کرد.
حفظ امنیت اطلاعات
برای اینکه هر شهروند صرفا یک رأی ثبت کند، یک کلید الکترونیکی به هر رایدهنده داده میشود. این کلید امنیتی که در قالب کدهای صفر و یک ایجاد شده، با اطلاعات هویتی شخص همسانسازی شده، کاملا منحصربهفرد و یکبار مصرف است. این کد یکبار ایجاد شده و بعد از رایگیری نیز از کار میافتد.
اطمینان از دریافت رأی
برای اینکه یک نفر بعد از ثبتنام در رایگیری (روالی که در برخی کشورهای جهان، پیش از آغاز رسمی رایگیری اتفاق میافتد) حتما در برنامه مشارکت داشته و کس دیگری به جای او رأی ندهد، سامانههای تأیید هویت در چند مرحله بهصورت مخفی و آشکار اطلاعاتشان را به اشتراک میگذارند. نقص یا ناهمخوانی اطلاعات در هر مرحله باعث کنار گذاشتن رأی میشود.
کاهش خطا در شمارش آرا
آرایی که در صندوقهای الکترونیکی ثبت میشوند، بهصورت مخفی (صرفا با نشان دادن نتیجه اما بدون نام و مشخصات رأی دهنده) برای متصدی نهایی شمارش رأی نمایش داده میشود. دستگاهی که این اطلاعات را نمایش میدهد، دکمههای کنترل محدودی دارد. بهصورتی که اپراتور با فشردن دکمهها میتواند رأی هر کاندیدا، آرای سفید و... را بهصورت جداگانه دیده و آماری از آرای کلی نیز بهدست بیاورد. با اتصال سامانهها بهصورت آنلاین و ایمن (مثلا در قالب شبکه داخلی اطلاعات) میتوان این دادهها را به بستری ایمن منتقل کرد.