رأی شهروندان به «تهرانی برای همه»

پیروز حناچی‌/  ‌شهردار تهران
صاحبان اصلی شهر، شهروندان هستند و زیستن در یک شهر مطلوب، حق طبیعی آنهاست. امروزه بدون مشارکت، بدون تصمیم‌گیری در سرنوشت شهر و بدون نظارت و اعمال نظر شهروندان، این حق محقق نمی‌شود. «شورایاری‌ها» یکی از ابزارها و مجاری‌ای هستند که برای تحقق این اقتضای حیاتی تشکیل شده‌اند. تأسیس نهاد شورایاری‌ها تلاش و تکاپوی ارزنده برای پرورش شهروند مسئول است. مدیریت جدید شهری در تهران بزرگ، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین آزمون‌های خود را پشت سر گذاشت و پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌ها را با ویژگی‌های ممتاز و متمایز از دوره‌های قبلی برگزار کرد و در فرایندی کاملاً قانونی، حرفه‌ای و دقیق، بیش از ۳۶۰۰ نفر از شهروندان را به‌عنوان شورایاران محلات تهران برگزید. انتخابات دوره پنجم، 5 ویژگی برجسته و مهم داشت که به‌عنوان نقاط ممتاز این دوره می‌تواند مورد تحلیل کنشگران مدنی و مجریان برنامه‌های انتخاباتی در دیگر عرصه‌های سیاسی و اجتماعی باشد.

1- نخستین ویژگی انتخابات دوره پنجم شورایاری‌ها، حضور شهروندان بیش از پیش‌بینی تحلیلگران بود. برخلاف پیش‌بینی‌ها حضور مردم همتراز دوره پیشین بود و این زمانی گرانبها و قابل توجه است که بدانیم با مشکلات عدیده و فقدان تبلیغات گسترده در این دوره این میزان مشارکت به‌دست آمده است. مدیریت شهری، با کمترین امکانات رسانه‌ای، میزبان بیش از 500 هزار نفر از مردم تهران پای صندوق‌های رأی بود. این مشارکت‌ معنی‌دار نشان می‌دهد که نگاه مردم به مسائل محلی و ملموس، متفاوت و مسئولانه است. این انتخابات نشان داد، متغیرهای موجود در ذهن و فکر مردم با متغیرهای موجود در ذهن برخی تحلیلگران متفاوت است و مشارکت در امور محله، زمانی که نقشی داشته باشند و بدانند که تأثیری دارند برای مردم تهران اهمیت قابل‌توجهی دارد.

2- یکی دیگر از ویژگی‌های جالب و عمیقاً قابل‌توجه این دوره از انتخابات شورایاری‌ها، شکل‌گیری ائتلاف‌های متفاوت، مسئولانه و گاه غیرسیاسی بود. این ائتلاف‌ها نشان داد که مردم برای حل مسائل محله خود، روی شورایاری‌ها حساب ویژه باز کرده‌اند. حتی در جنوبی‌ترین نقاط تهران نیز، عطف به مسائل و مشکلات محله و وضعیت فرهنگی مردم، ائتلاف‌های مهمی شکل گرفته بود که در انتخابات قبلی شاهد چنین رخدادهایی نبودیم. برای مثال در جوادیه، تعدادی ائتلاف شکل گرفته بود که عمدتاً حول محورهای اقتصاد شهر و فرهنگ بودند. یک ائتلاف در نازی‌آباد هم شکل گرفته بود که جای تأمل بسیار دارد: «نازی‌آباد، فروشی نیست» یعنی اینکه مردم تهران در محله‌ها درباره سیاست‌های شهری حساسیت جدی دارند و به‌دنبال مشارکت در تصمیم‌گیری هستند. این همان هدفی است که مدیریت شهری با تأکید بر حق مردم در مشارکت در حل مسائل شهر دنبال می‌کند.

3- ویژگی سوم و مهم این انتخابات، بی‌اعتنایی مردم به برخی تبلیغات و تحلیل‌های نادرست سیاسی بود. برخی بر طبل تحریم و برخی دیگر بر طبل بی‌رغبتی مردم می‌کوبند. انتخابات شورایاری‌ها در سال انتخابات، می‌تواند آزمون بزرگی برای تحلیلگران و گروه‌های مختلف سیاسی و از همه مهم‌تر برای مسئولان باشد. پیام این انتخابات این است که مردم در صحنه ایستاده‌اند و رجال سیاسی باید بیش از همیشه، به فکر مردم باشند.

4- چهارمین ویژگی ممتاز و متمایز پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌ها، برگزاری آن به‌صورت الکترونیک بود. این تجربه بسیار بزرگ که با مدیریت شهرداری تهران و همراهی جدی وزارت کشور به فرجام رسید، می‌تواند الگوی ارزشمندی برای انتخابات آتی باشد. پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌ها بدون کمترین مشکل و با درجه اعتماد بالا با سرعت و دقت در سراسر تهران برگزار شد و در نخستین روز پس از انتخابات نتایج اولیه آن اعلام شد.
 ضمن اینکه آنچه مشهود است برخلاف برخی ادوار در کمترین زمان ممکن هیئت‌های اجرایی و نظارت با رعایت امانت نتایج اولیه آرا را اعلام کردند. امید است این تجربه ارزنده و گرانقدر که با همراهی دولت محترم، وزیر محترم کشور و سایر دستگاه‌های اجرایی ایجاد شد سبب افزایش سرمایه اجتماعی حاکمیت و جلب اعتماد عمومی مردم شود.

5- پنجمین ویژگی این دوره از انتخابات شورایاری‌ها در تهران، حضور جدی، مسئولانه و مؤثر زنان و جوانان متخصص بود. در بسیاری از محلات، نامزدهای زیادی با مدارک تحصیلی مرتبط با مسائل شهر، مسئولانه خود را در برابر قضاوت مردم قرار دادند. این حضور مسئولانه جوانانِ متخصص، نویدبخش آینده‌ای درخشان برای تهران است و می‌توان در آینده، مدیریت تهران را بر دوش کسانی گذاشت که از هم‌اکنون در معرض تجربه‌اندوزی و مهارت‌آموزی در اداره محلات شهر خود هستند.
شورای شهر و شهرداری تهران که تمام تلاش خود را برای تحقق شعار «تهران شهری برای همه» به‌کار بسته‌‌اند، اکنون یکی از مهم‌ترین گام‌های تحقق این شعار را برداشتند و بیش از ۳۶۰۰ نفر از شهروندان مسئول را در سرای محلات همراه با خود دارند. امید است با آغاز فعالیت منتخبان دوره پنجم شورایاری‌ها که عمدتاً افرادی متخصص، مسئول و پرنشاط هستند، شهروندان تهران شاهد تغییرات ملموس در شهر خود باشند. پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌ها، یکی از نقاط درخشان همکاری شورای اسلامی شهر و شهرداری تهران است، که با وجود مشکلات به‌صورت موفق، سالم، متفاوت و تحسین‌برانگیز برگزار شد و ثمرات بسیاری را از خود بر جای خواهد گذاشت.
در آخر زیبنده است از مردم فهیم تهران، کلیه نامزدها و منتخبان شورایاری‌ها که با حضور گسترده موجب دلگرمی خدمتگزاران خود در اداره شهر شدند و همینطور از دولت محترم به‌خصوص وزارت کشور که در تامین زیرساخت‌های انتخابات الکترونیک بسیار مؤثر ظاهر شد، اعضای محترم شورای شهر، نیروی انتظامی، آموزش و پرورش، استانداری و فرمانداری تهران که یاری این عزیزان موجبات برگزاری آرام و سالم انتخابات را فراهم ساخت؛ تشکر ویژه داشته باشم. ضمنا به معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران که مسئولیت ستاد برگزاری را بر عهده گرفت و شهرداران مناطق ۲۲ گانه شهرداری و سایر دست‌اندرکاران اجرای انتخابات در کمیته‌های یازده‌گانه خداقوت و خسته نباشید می‌گویم که این مهم را در شرایط سخت پیگیر شده و موجبات حضور شهروندان در روند تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌‌های شهری را فراهم ساختند.