کشاورزی
چالش بر سر حق گردهافشانی زنبورها
گردهافشانی هم برای باغداران و هم زنبورداران دارای فواید قابل توجهی است، اما اطلاع‌رسانی در این زمینه کم است
نسا خلخالی | ارومیه - خبرنگار:
عسل ایرانی کیفیت بالایی دارد و همین مساله صادرات این محصول را با روند افزایشی روبه‌رو کرده است. آذربایجان غربی هم در تولید عسل جزو استان‌های پیشرو کشور است که باید برای بالا بردن هرچه بیشتر کیفیت عسل‌های تولیدی خود تلاش کند.
طبق گفته کارشناسان، کیفیت عسل به عوامل زیادی وابسته است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به گردهافشانی اشاره کرد. با وجود فواید بسیار گردهافشانی برای افزایش کمیت و کیفیت میوه باغ‌ها، بسیاری از باغداران، به علت آگاهی نداشتن، از این کار جلوگیری می‌کنند. از سوی دیگر، زنبورداران هم تاکید دارند که چون گردهافشانی عملی مثمر برای درختان میوه است، باید از سوی باغداران مبالغی به آنها پرداخت شود.
فواید گردهافشانی
یک کارشناس زنبورداری با بیان این‌که نبود آگاهی باعث ممانعت باغداران از گردهافشانی زنبورهای عسل در باغ‌هایشان می‌شود، اظهار می‌کند: بیش از 85 درصد مراتع و درختان نیازمند گردهافشانی از سوی زنبورهای عسل هستند و این گردهافشانی، بیش از زنبورهای عسل، به نفع درختان و باغداران است. بالا رفتن کیفیت میوه‌های درختان گردهافشانی شده 143 برابر کیفیت و کمیت عسل تولید‌شده بر اثر این کار است.
«میرعلی‌اصغر موسوی‌فر» با تاکید بر این‌که در صورت گردهافشانی نشدن کیفیت کار درختان و کمیت میوه‌های تولیدی پایین می‌آید، می‌گوید: به طور میانگین، به ازای هر یک هکتار حداقل 10 کلنی مورد نیاز است. وی درباره تبلیغات انجام شده با هدف آگاهی دادن به کشاورزان در مورد فواید گردهافشانی برای تولیداتشان بیان می‌کند: باید جلساتی با حضور کشاورزان، زنبورداران و رسانه‌ها برگزار و از ظرفیت رسانه‌ها برای آگاهی هرچه بیشتر باغداران از فواید گردهافشانی استفاده شود.
حمایت نکردن دولت از زنبورداران
یکی از زنبورداران ارومیه‌ای که از 35 سال پیش مشغول این کار است، می‌گوید: ما خواستار حق گردهافشانی هستیم. چرا دولت از ما حمایت نمی‌‌کند؟ «بهروز شیرزاد» ادامه می‌دهد: مطمئن باشید اگر کشاورزان از فواید گردهافشانی اطلاع داشته باشند، خودشان مشتاق خواهند شد و از زنبورداران استقبال خواهند کرد. وی درباره این‌که آیا تمامی کشاورزان از گردهافشانی زنبورها در باغ‌هایشان ممانعت می‌کنند، اظهار می‌کند: تنها 50 درصد کشاورزان با ما همراهی می‌کنند.
باید به این نکته توجه داشت که زنبورهای عسل تنها در یک باغ نمی‌مانند و تا شعاع 1500 متری پراکنده می‌شوند. به همین دلیل تنها موافقت یک باغدار کافی نیست، بلکه باید صاحبان باغ‌های منطقه با گردهافشانی موافقت کنند. این زنبوردار درباره حمایت‌های دولتی از بخش زنبورداری می‌گوید: تاکنون هیچ حمایتی از سوی دولت از این بخش صورت نگرفته است و ما خواستار تبلیغات رسانه‌ها برای کسب حق گردهافشانی هستیم.
وابستگی کیفیت عسل به گردهافشانی
رئیس اتحادیه زنبورداران آذربایجان غربی بیان می‌کند: سالانه 23 هزار تن عسل در 15 شهرستان آذربایجان غربی که دارای بیش از یک میلیون و 100 هزار کلنی هستند، تولید می‌شود. شهرستان خوی بیشترین تولید عسل را در آذربایجان غربی به خود اختصاص داده است و شهرستان ارومیه نیز در مقام دوم قرار دارد. این در حالی است که تعداد واحدهای فراوری عسل موجود در ارومیه بیشتر از شهرستان خوی است.
«معرفت جلیل‌زاده» با تاکید بر این‌که کیفیت عسل به واحد تولیدی ربطی ندارد، ادامه می‌دهد: کیفیت عسل تولیدی به گردهافشانی زنبور عسل بستگی دارد. به منظور افزایش کیفیت عسل تولیدی خواستار اعطای حق گردهافشانی از طرف دولت هستیم.
وی می‌گوید: باغداران برای گردهافشانی زنبورهای عسل در باغ‌هایشان از زنبورداران پول طلب می‌کنند. این در حالی است که گردهافشانی در باغ‌های میوه برای درختان بسیار مفید است و کیفیت میوه تولیدی را افزایش می‌دهد تا جایی که در خارج از کشور باغداران و کشاورزان برای گردهافشانی زنبورهای عسل به زنبورداران پول پرداخت می‌کنند. رئیس اتحادیه زنبورداران آذربایجان غربی می‌افزاید: گردهافشانی زنبور عسل در باغ‌های میوه هم کیفیت عسل تولیدی را افزایش می‌دهد و هم در افزایش کیفیت میوه‌های باغ نقش بسزایی دارد.
جلیل‌زاده با بیان این‌که گردهافشانی از سوی حشرات به‌ویژه زنبور عسل می‌تواند نقش مهمی در حفظ کشاورزی پایدار و سودمند ایفا کند، اظهار می‌کند: اختلال در گردهافشانی مشکل مهم بیشتر باغ‌ها و درختان میوه است، چون اغلب درختان میوه خود ناسازگار هستند و عمل گردهافشانی به نحو مطلوب صورت نمی‌گیرد.
وی با اشاره به مزایای گردهافشانی زنبور عسل می‌افزاید: افزایش تولید محصولات باغی و گیاهی، افزایش دوام و نگهداری محصولات باغی، تسریع لقاح نباتات و جلوگیری از پوکی دانه‌ها در نباتات روغنی از مزایای گردهافشانی است.این مسئول با تاکید بر لزوم برگزاری کلاس‌های آموزشی با موضوع اهمیت گردهافشانی و جایگاه زنبور عسل در این بخش می‌گوید: باید در زمینه زمان استقرار کندوها، محل و تعداد کندوهای مستقر در باغ‌ها به بهره‌برداران آموزش داده شود.
