150هزار تومان؛ درآمد روزانه برخی متکدیان

شیما صادقی|‌ سنندج- خبرنگار:

تکدیگری علاوه بر این‌که آسیب اجتماعی است، طبق ماده 712 و 713 قانون مجازات اسلامی جرم هم است. اگر تکدیگری شغل اصلی فرد باشد، در صورت اثبات نیازمندی تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار می‎گیرد و در غیر این‎ صورت قانونی با او برخورد می‎شود. این در حالی است که به گفته مسئولان شهری سنندج، برخی از متکدیان درآمد قابل توجه روزانه 150هزار تومان را به جیب می‌زنند. 

سنندج از جمله شهرهایی به شمار می‌رود که با این مساله مواجه است و وجود متکدیان در اماکن عمومی، معابر و خیابان‎ها علاوه بر این‎که به معضلی جدی تبدیل شده، سیمای شهر را نیز مخدوش کرده است. سنندجی‌ها به دلیل شخصیت رئوف و قلب مهربان، همواره کمک‌های قابل توجهی به گداهای شهر کرده و همین امر شاید دلیل حضور متکدیان بومی و غیربومی در این شهر باشد. 


یک چالش  اجتماعی

یکی از شهروندان سنندجی می‎گوید: در طول روز و در مکان‎های مختلف شاهد حضور متکدیانی هستیم که با داشتن ظاهر و وضعیت جسمی نامناسب با عجز از مردم درخواست کمک دارند و شهروندان نیز صرفاً از سر دلسوزی و حس ترحم به آنها کمک می‌کنند، چراکه برخی از آنان سالمندان و کودکانی هستند که از سر ناچاری و شرایط زندگی سخت به جای تحصیل و زندگی بی‌دغدغه مجبور به تکدیگری هستند. 

«شیوا عباسی» می‎افزاید: شخصا با دیدن این‌گونه افراد احساساتم جریحه‌دار می‌شود و نمی‌توانم به‌راحتی از آنان بگذرم. تکدیگری، زخمی عمیق بر پیکر جامعه است و مسئولان، دستگاه‌های حمایتی نظیر کمیته امداد و بهزیستی باید به وضعیت آنها رسیدگی کنند تا این معضل کاهش یابد. 


آسیبی رو به گسترش 

یک دانشجوی جامعه‎شناسی دراین‌باره اظهار می‎کند: دریوزه‎گری یا همان تکدیگری یکی از آسیب‎های اجتماعی‌ محسوب می‌شود که روز‌به‌روز در حال گسترش است و به یکی از دغدغه‎های اساسی جامعه مبدل شده و نیازمند توجه و ساماندهی است.  «کمال اسدی» می‎افزاید: این معضل اجتماعی خاص کشورهای در حال توسعه نیست و در بعضی از کشورهای مدرن نیز رواج دارد، به طوری که روزانه سر چهارراه‎ها شاهد فعالیت متکدیان و قشرهای مختلفی از آنها هستیم.  وی اظهار می‎کند: این معضل اجتماعی جدا از آثار نامطلوبی که بر سیمای شهر می‌گذارد، زندگی عمومی را هم بر هم می‌زند، زیرا متکدیان معمولا در خیابان‌ها و معابر، به خاطر مقادیر ناچیزی پول و برای جلب توجه و دلسوزی بیشتر، دل مردم را به درد می‌آورند و با تعریف داستان‌های غمناک و نشان دادن معلولیت‌ها و ناتوانی‌هایشان مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهند.  این جامعه‎شناس تصریح می‎کند: بدون شک کاهش این آسیب در استانی مانند کردستان نیازمند برخورد قاطع از سوی متولیان است و باید ساز و کارهای اصولی اتخاذ شود. 


معتادان متکدی؛ معضل اصلی سنندج 

مدیر مرکز جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان شهرداری سنندج دراین‌باره اظهار می‎کند: شهرداری سنندج با هدف کاهش تکدیگری در شهر، طرح ساماندهی و جمع‎آوری متکدیان را به صورت مستمر و شبانه‌روزی اجرا می‎کند.  «صلاح وکیلی» با بیان این‌که آمار دقیقی از متکدیان شهر در دست نیست، می‎افزاید: تعداد متکدیان در فصل‎های مختلف سال متغیر است و با وجود بازگشت مجدد معتادان به چرخه تکدیگری برای تهیه مواد مخدر، شاهد افزایش آنها هستیم.  وی با اشاره به ماده 712 و 713 قانون مجازات اسلامی تکدیگری را جرم می‌خواند و می‎گوید: متکدیانی که برای اولین بار جمع‌آوری شوند، بعد از تفهیم اتهام و اخذ تعهد کتبی، اطلاعات، اثر انگشت و عنبیه چشم آنها در سامانه بانک جامع وزارت کشور ثبت خواهند شد و در صورت بازگشت به چرخه تکدیگری به مراکز قضایی ارجاع داده می‌شوند.  مدیر مرکز جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان شهرداری سنندج با بیان این‌که محدودیت سنی و جنسی برای متکدیان لحاظ می‎شود، اظهار می‎کند: رده سنی و جنسیت برای ما ملاک نیست و نوع مجازات توسط قاضی تعیین می‌شود. 


وظایف کارگروه جمع‎آوری و ساماندهی متکدیان
 
این مسئول در این زمینه تنها شهرداری را متولی امر نمی‌داند و در‌این‌باره می‌افزاید: شهرداری، نیروی انتظامی، اداره کار تعاون و رفاه اجتماعی، کمیته امداد، بهزیستی و علوم پزشکی کارگروه جمع‎آوری و ساماندهی متکدیان را تشکیل می‎دهند.  مدیر مرکز جمع‎آوری و ساماندهی متکدیان شهرداری سنندج ادامه می‎دهد: پس از جمع‎آوری متکدیان، افراد نیازمند به کمیته امداد و بهزیستی ارجاع داده می‌شوند و معتادان به کمپ ترک اعتیاد و متکدیان متخلف نیز به مراکز قضایی تحویل داده می‎شوند.  وکیلی وجود متکدیان معتاد و بومی را یکی از مشکلات حال حاضر بیان می‌کند و می‌افزاید: در گذشته به ازای 4 متکدی بومی یک غیربومی وجود داشت که خوشبختانه با وجود نظارت و ساماندهی مستمر با کاهش شدید متکدی غیربومی مواجه شدیم، به‎ طوری که در 3 ماه نخست سال جاری تنها 4 متکدی غیربومی در شهر شناسایی شده است.  وی اعلام می‎کند: در راستای طرح جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان در 3 ماه نخست امسال تعداد 91 متکدی از شهر جمع‌آوری شدند که از این تعداد 36 متکدی مرد و 55 نفر نیز زن بودند. مدیر مرکز جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان شهرداری سنندج اظهار می‎کند: از این تعداد متکدی جمع‌آوری شده 54 متکدی با اخذ تعهد کتبی مبنی بر ترک تکدیگری از مرکز ترخیص شدند. 


جمع آوری کودکان متکدی   

مدیر مرکز جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان شهرداری سنندج ‌می گوید: 21 کودک متکدی در 3 ماه نخست از شهر جمع‌آوری شدند که پس از اخذ تعهد به خانواده‎هایشان تحویل داده شدند. همچنین 4 نفر از متکدیان جمع‌آوری شده از شهرستان‌های اطراف برای تکدیگری به سنندج مراجعه کرده بودند که با گرفتن تعهد به شهرستان محل سکونت خود انتقال داده شدند. ادامه می‎دهد: 4 نفر از متکدیان که برای چندمین بار اقدام به تکدیگری کرده بودند، برای برخورد قانونی به مراجع قضایی معرفی شدند.  وکیلی تصریح می‎کند: برای حمایت مالی نیز 2 نفر از متکدیان جمع‌آوری شده به بهزیستی و یک نفر نیز به کمیته امداد معرفی شدند و علاوه بر آن 2 نفر از متکدیان جمع‌آوری شده به دلیل داشتن اعتیاد به مراکز درمانی معرفی و 3 نفر بی‌سرپناه نیز اسکان داده شدند.

مدیر مرکز جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان شهرداری سنندج ادامه می‌دهد: بیشتر متکدیان با مظلوم‎نمایی از روحیات مردم سوء‌استفاده می‌کنند و کسب‌وکار پررونقی برای خود راه‌ می‌اندازند و بر اساس شواهد و مدارک موجود درآمد روزانه آنها بالای 150 هزار تومان پیش‎بینی می‎شود.  وکیلی بخش عظیمی از موفقیت طرح ساماندهی متکدیان را مستلزم فرهنگ‏سازی و همکاری مردم می‌داند و می‎گوید: معضلات اجتماعی مانند تکدیگری ریشه‌کن نخواهد شد مگر با فرهنگ‌سازی و مشارکت مردم در پرداخت نکردن پول به متکدیان.