منابع
وقتی پرمصرف‌ها خشکسالی را فراموش می‌کنند
میزان دسترسی به منابع سفره‌های زیرزمینی البرز از ۲۰ تا ۴۰ متر در دهه ۷۰ به ۲۵۰ تا ۳۰۰ متر در حال حاضر کاهش یافته است
حدود 3 دهه خشکسالی و کاهش بارندگی در کشور و همچنین استان البرز به طور طبیعی زنگ خطر کم‌آبی را در منطقه به صدا درآورده است؛ پدیده‌ای که تنها با رعایت الگوی مصرف می‌توان آثار زیانبار آن را در چرخه زندگی و اکوسیستم مدیریت کرد.
به گزارش ایرنا، این روزها آمارهای نگران‌کننده‌ای از مصارف بی‌رویه آب در کشور و استان پرجمعیت البرز منتشر می‌شود؛ گویا مردم با دیدن سیلاب، فراموش کرده‌اند که پس از 3 دهه کم‌بارشی و خشکسالی، سفره‌های زیرزمینی استان همچنان خالی از آب است.
استان البرز که مانند بیشتر مناطق کشور در این سال‌ها و دهه‌ها از کمبود آب رنج می‌برد، در پاییز و زمستان ۹۷ و بهار ۹۸ روزهایی متفاوت از سال‌های گذشته را تجربه کرد؛ بارش‌هایی که بیشتر به شکل باران و سیل بود نتوانست سفره‌های تکیده زیرزمینی را سیراب کند.
بیش از ۵۸۰ میلی‌متر بارندگی در سال زراعی جاری در استان البرز به ثبت رسید که هرچند به نسبت سال‌های گذشته کم‌سابقه بود و طبیعت و رویشگاه‌های استان را نشاط دوباره بخشید، اما زخم سال‌های کم‌بارشی و خشکسالی به حدی است که به گفته کارشناسان امور آب، به این سادگی قابل جبران نیست.
وقوع سالی پربارش در پس 3 دهه خشکسالی شاید این تصور را به وجود آورد که کشور وارد دوره ترسالی شده و تا چند سال دیگر خبری از آن خشکی فصول نخواهد بود، اما آنطور که کارشناسان می‌گویند هنوز زمان زیادی لازم است تا بتوان در شرایط تغییر اقلیم همانند ادوار گذشته، چشم‌انداز دقیقی برای مرز ترسالی و خشکسالی متصور شد.
با این اوصاف اگر هم به فرض مثال وارد دوران ترسالی شده باشیم، وقوع بارش‌های پیاپی در مدت زمان زیادی می‌تواند سفره‌های خالی زیرزمینی را به مرز گذشته بازگرداند؛ سفره‌هایی که هنوز هم تاراج می‌شوند و نفس‌های آخر را می‌کشند.
استان البرز از مناطقی است که گذشته‌هایی پرآب و سرسبز را تجربه کرده است و شاید همین سرسبزی سبب شد تا جمعیت فراوانی را به سمت خود بکشاند، اما امروز مهاجرت‌های بی‌رویه و ساخت‌وسازهای بی‌شمار، طراوات و سبزینگی آن را به حداقل رسانده و در کنار آن خشکسالی ممتد بسیاری از رودخانه‌هایش را خشک کرده است.
مصارف بی‌رویه آب در 3 بخش کشاورزی، صنعتی و شهری البرز سبب شده تا میزان دسترسی به منابع سفره‌های زیرزمینی استان از ۲۰ تا ۴۰ متر در دهه ۷۰ اکنون به ۲۵۰ تا ۳۰۰ متر برسد، موضوعی که بارها توسط مسئولان و کارشناسان در قالب هشدار بیان شده است.
ساخت باغ‌ویلاها در اراضی کشاورزی و حفاری بیش از ۱۱ هزار حلقه چاه غیرمجاز از مواردی است که باقیمانده سفره‌های زیرزمینی البرز را نشانه رفته است.
از دیگر سو مصارف بی‌رویه در مناطق شهری به این امید که سال آبی پربارشی در البرز پشت سر گذاشته شده یا به تصور پا نهادن به ترسالی، از دیگر مسائلی است که فرهنگ مصرف بهینه آب را به حاشیه برده است.
آنطور که مسئولان امور آبفای استان البرز اعلام کردند، مصرف بی‌رویه آب امسال زودتر از سال‌های گذشته آغاز شد و خرداد سال جاری با وجود این‌که گرما چندان نمودی نداشت، مصارف بی‌رویه، نوک پیکان نمودارها را به سمت هشدار برد.
اگرچه مسئولان استانی می‌گویند تلاش‌ها بر تأمین منابع آبی در مناطق مختلف استان معطوف شده است، اما این خود مردم و مصرف‌کنندگان هستند که باید منابع محدود آبی را مدیریت کنند.
این روزها برخی مناطق شهری و روستایی استان البرز از جمله طبقات فوقانی ساختمان‌های بلندمرتبه با مشکل کمبود یا افت فشار آب مواجهند و دستگاه‌های مسئول پرچم هشدار را بالا برده‌اند.
خرداد پرمصرف البرز
مدیرعامل شرکت آبفای استان البرز با بیان این‌که میزان مصرف آب ساکنان استان در خرداد امسال ۶ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشت، از مردم خواست در مصرف آب صرفه‌جویی کنند.
«غلامرضا رضایی‌فر» اظهار کرد: میزان مصرف آب در استان در روزهای اخیر افزایش یافته است و ضرورت دارد که مردم هشدارهای آبفا در خصوص افزایش مصارف آب با توجه به محدودیت منابع آبی را جدی بگیرند.
وی ادامه داد: با توجه به افزایش شدید دمای هوا و در نتیجه افزایش مصرف آب طی روزهای اخیر، حجم مخازن ذخیره آب در بعضی از ساعت‌ها به‌خصوص در پیک مصرف (قبل از ظهر و هنگام غروب) کاهش یافته و سبب افت فشار در برخی مناطق استان به‌خصوص در طبقات بالای ساختمان‌ها شده است.
رضایی‌فر گفت: به منظور برخورداری تمام شهروندان از نعمت آب در تمام ساعت‌های شبانه‌روز، صرفه‌جویی و پرهیز از مصارف غیرضروری لازم است.
وی با اشاره به این‌که افزایش این میزان مصرف آب در خرداد امسال که میانگین دمای کمتری نسبت به زمان مشابه در سال گذشته داشته، هشداردهنده است، افزود: افت سطح سفره‌های زیرزمینی که عمده‌ترین منابع تأمین آب استان البرز هستند، به دلیل برداشت بی‌رویه، افزایش جمعیت و افزایش نزدیک به ۴۰درجه‌ای دمای هوا و روشن شدن کولرهای آبی و رشد مصرف است که در کنار رعایت نشدن روش‌های درست مصرف آب آشامیدنی توسط شهروندان می‌تواند سبب بروز کم‌آبی و افت فشار در بعضی مناطق شود.
رضایی‌فر بیان کرد: میزان سرانه مصرف آب توسط هر یک از شهروندان بیش از ۲۲۰ لیتر در شبانه‌روز است که حدود ۴۷ درصد بالاتر از استانداردهای تعریف‌شده، یعنی ۱۵۰ لیتر در شبانه‌روز است، بنابراین تصحیح الگوهای رفتاری و مصرفی توسط شهروندان و اعمال دقیق مدیریت مصرف می‌تواند از تنش آبی جلوگیری کند.
مدیرعامل شرکت آبفای البرز گفت: تنظیم شناور کولرها برای جلوگیری از نشت آب، کوتاه کردن زمان انجام استحمام، حذف موارد غیرضروری مثل شستن حیاط، کوچه و خیابان و خودروها با شیلنگ آب، آبیاری درختان و فضای سبز منازل در شب و یا صبح زود (بدون غرقاب کردن) از جمله توصیه‌ها به شهروندان استان است.
میزان بالای مصرف آب
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان البرز گفت: میزان مصرف آب در استان نسبت به سایر استان‌ها در سطح بالایی قرار دارد.
«داود نجفیان» یادآور شد: رویکرد مصرف آب در بخش رفتاری در ایران به‌ویژه در استان البرز که منبع تأمین آبی ندارد، باید تغییر پیدا کند.
وی تصریح کرد: رعایت الگوی بهینه مصرف آب نیز در جامعه نیاز به فرهنگ‌سازی دارد که در این راستا نقش آموزش و پرورش بسیار تأثیرگذار و مهم است.
نجفیان یادآور شد: برای نجات آب نیاز به مشارکت همه مردم داریم تا با مشکل روبه‌رو نشویم.
وی بیان کرد: در ۲۵ روز بارش فروردین سال جاری ۷۷۰ میلیون مترمکعب آب در البرز تولید شد که فقط ۱۰ درصد آن جذب سفره‌های زیرزمینی شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز عنوان کرد: از آب سدهای طالقان و امیرکبیر نیز آب جدیدی به استان البرز اختصاص داده نمی‌شود.
وی تنها راه‌حل مقابله با کم‌آبی را کاهش مصرف آب دانست و ادامه داد: سرانه مصرف آب در دنیا ۱۲۰ لیتر در شبانه‌روز برای هر نفر است که این رقم در البرز ۲۲۰ لیتر و در روستاهای استان ۴۰۰ لیتر در شبانه‌روز برای هر نفر است.
در همینه زمینه :
