جای خالی کتاب

فتانه احدی | البرز - خبرنگار


کرج با داشتن 18‌کتابخانه نهادی و یک کتابخانه سیار روستایی درواقع حدود 50 درصد کتابخانه‌های استان را در خود جای داده است، ولی با داشتن جمعیتی نزدیک به 2 میلیون نفر هنوز هم از داشتن سرانه فضای کتابخانه‌ای استاندارد محروم است و به ایده‌آل این سرانه نرسیده است؛ بنابراین لازم است در این زمینه اقدامات بیشتری انجام شود. این شهرستان 51 هزار عضو کتابخانه دارد و بخش کودکان یکی از بخش‌هایی است که به صورت ویژه در کتابخانه‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد، زیرا این کودکان هستند که در آینده سنگ‌بنای تصمیمات مهم کشور را می‌گذارند و مسلما نهادینه شدن فرهنگ مطالعه در این قشر می‌تواند به داشتن آینده و جامعه بهتر کمک کند. در عین حال نیز نویسندگان بومی در‌انتظار حمایت از متولیان امور کتاب و کتابخوانی هستند تا شاید بتوانند فضای بهتری برای عرضه کالای خود بیابند.


همکاری نکردن مسئولان 

دختر نویسنده‌ای که ۹۵ درصد معلولیت دارد، در مورد هدفش از نوشتن کتاب‌هایش می‌گوید: هدفم از نوشتن این است که احساسات و ‌مشکلات معلولان را در قالب متن، با مردم جامعه در میان بگذارم تا با مشکلات و ‌نیاز‌های ما آشنا و ‌با ما معلولان همراه بشوند.
«هانیه عرب» در مورد آثار و‌ فعالیت‌هایش در زمینه نویسندگی می‌گوید: تاکنون 6 کتاب نوشته‌ام و ‌در حال نوشتن هفتمین کتابم هستم. دوست دارم به کلاس‌های نویسندگی هم بروم ولی این کلاس‌ها در کرج وجود ندارد.

وی کتاب «دریای باور» را از باقی آثارش بهتر می‌داند و ‌می‌گوید: کتاب دریای باور را از همه کتاب‌هایم بیشتر دوست دارم، زیرا از نظر نوشتاری نسبت به بقیه بهتر است. این کتاب شامل 2 ‌بخش است؛ یک بخش در مورد ائمه اطهار(ع) و بخشی نیز دلنوشته‌های خودم است.
عرب از مردم‌ می‌خواهد درک بهتری از معلولان و توانایی‌هایشان داشته باشند و می‌افزاید: ما معلولان به ترحم احتیاج نداریم، بلکه می‌خواهیم مردم توانمندی‌هایمان را باور کنند. در جامعه ما برخوردها بیشتر احساسی است و ثبات برخورد وجود ندارد.
این نویسنده در مورد انتظاری که از مسئولان دارد، می‌گوید: از طرف مسئولان قول‌هایی در مورد حمایت از ما و فروش آثارمان داده شد که عملی نشده است، در صورتی که می‌توانند کمک کنند تا انگیزه ما بیشتر شود.


تاثیر تبلیغات برای فرهنگ‌سازی 

یکی دیگر از نویسندگان البرزی با بیان این‌که جایگاه کتاب مثل خیلی اتفاقات دیگر در جامعه ما دلسردکننده است، می‌گوید: تبلیغات خیلی روی این مساله تاثیر دارد. مسئولان باید برای فرهنگ‌سازی و سوق نوجوانان و جوانان به سمت کتابخوانی اقدامات موثری انجام دهند و تشویق در نظر بگیرند.

«نگار کلامی» می‌افزاید: مسئولان می‌توانند جایگاه بهتری برای علاقه‌مندان مهیا کنند. گاهی افراد استعدادهای درونی خود را نمی‌شناسند و منتظر تلنگر هستند و اگر مسئولان، به‌ویژه در بخش‌های آموزشی و فرهنگی توجه و کمک کنند تا افراد خود را شناخته و باور کنند، سرعت پیشرفت افراد و در نتیجه جامعه بالا خواهد رفت.


وجود 19 کتابخانه نهادی در کرج

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی کرج با اشاره به این‌که 37 کتابخانه نهادی و مشارکتی در شهرستان کرج وجود دارد، می‌گوید: کتابخانه‌های مشارکتی متعلق به شهرداری، آموزش و پرورش و ارگان‌هایی هستند که در این زمینه کمک می‌کنند و اداره کتابخانه‌ها از لحاظ نرم‌افزاری و تأمین کتاب با آنها همکاری دارد.
«حسین ذکریاپور» با اشاره به این‌که 19 کتابخانه نهادی وجود دارد، می‌گوید: این تعداد شامل 18 کتابخانه در شهرستان کرج و یک کتابخانه سیار روستایی است. این کتابخانه به تعدادی از روستاهای کرج سر می‌زند و 384 نفر هم عضو دارد.

 وی با اشاره به آمار سرانه زیربنایی کتابخانه‌های کرج می‌گوید: با توجه به این‌که کرج نزدیک به 2 میلیون نفر جمعیت دارد، تعداد کتابخانه‌ها برای این جمعیت کم است.
ذکریاپور می‌افزاید: اکنون سرانه زیربنایی کتابخانه در کرج 15 هزار و 979 مترمربع است که با این جمعیت، تقریبا سرانه فضای کتابخانه‌ای در کرج به ازای هر نفر یک متر‌مربع است. این در حالی است که بر اساس استاندارد تعریف‌شده توسط نهاد کتابخانه تا سال 1404 به‌ازای هر 100 نفر باید 8 متر فضای کتابخانه‌ای وجود داشته باشد. با این شرایط وجود یک کتابخانه مرکزی در کرج می‌تواند به افزایش این سرانه بسیار کمک کند.


اهمیت حمایت از نویسندگان بومی

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی کرج حمایت از نویسندگان بومی استان را دارای اهمیت می‌داند و می‌گوید: از موضوعاتی که مورد توجه نهاد کتابخانه‌هاست، حمایت از نویسندگان بومی است. هر سال تعدادی از کتاب‌های نویسندگان بومی خریداری می‌شود و در بخشی مربوط به نویسندگان بومی در کتابخانه‌ها قرار داده می‌شود.

ذکریاپور یکی از بخش‌های فعال کتابخانه‌های کرج را بخش کودک می‌داند و ادامه می‌دهد: در هر کتابخانه یک بخش کودک وجود دارد و در واقع 18 بخش کودک در کتابخانه‌های شهرستان فعال است. فضای این بخش‌ها به گونه‌ای طراحی شده که برای کودکان مناسب باشد و علاوه بر قفسه، میز و صندلی و کتاب‌های مخصوص کودک، نمای داخلی آن هم مانند یک مهدکودک و مناسب روحیه کودکان طراحی شده است و کتابدار تخصصی کودک در این بخش فعالیت می‌کند.

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی استان البرز ادامه می‌دهد: تعداد اعضای بخش کودک در کتابخانه‌های کرج به هزار نفر می‌رسد و حدود 53 هزار نسخه در این بخش موجود است.
وی با اشاره به این‌که کودکان به عنوان قشر آینده‌ساز از اهمیت زیادی برخوردارند می‌گوید: تمام تلاش ما این است که کودکان از کودکی با کتاب و کتابخوانی آشنا و در آینده تبدیل به افرادی کتابخوان شوند.


سرانه پایین مطالعه

رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی استان البرز با اشاره به سرانه پایین مطالعه می‌گوید: سرانه مطالعه به طور کلی در کشور ما نسبت به کشورهای توسعه‌یافته پایین است و باید فرهنگ‌سازی برای مطالعه و همچنین قرار دادن کتاب در سبد کالای خانوار وجود داشته باشد. البته برخی به دلیل گرانی کتاب، از خرید آن غافل می‌مانند، اما عضویت در کتابخانه‌ها و فراهم کردن زیرساخت‌های کتابخانه‌ای می‌تواند این موضوع را به‌خوبی جبران کند؛ بنابراین نیاز به فراهم کردن فضای کتابخانه عمومی بیشتر می‌شود.

«حسین ذکریاپور» ادامه می‌دهد: اکنون سامانه مدیریت کتابخانه‌های عمومی کشور (سامان) امکان جست‌وجوی کتاب برای اعضا را به صورت آنلاین فراهم کرده و افراد می‌توانند کتاب مورد نظر را از کتابخانه در شهر مورد نظر خود دریافت کنند. حتی قابلیت رزرو کتاب برای امانت بردن از طریق این سامانه وجود دارد.
این مسئول به عضویت سراسری در کتابخانه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: عضویت سراسری از دیگر خدماتی است که برای تسهیل در ارائه خدمات به اعضا انجام شده و به این ترتیب اعضا می‌توانند از تمام کتابخانه‌های کشور کتاب دریافت کنند.