نسخه فارس برای اشتغال‌زایی در کرمانشاه

گزارش نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در بهار امسال نشان می‌دهد همدان دارای کمترین نرخ بیکاری و چهارمحال‌ و بختیاری بیکارترین استان کشور بوده است. همدان با 6/1 درصد و پس از آن فارس با 7 درصد دارای کمترین نرخ بیکاری در میان استان‌های کشور بودند. بیشترین میزان بیکاری هم متعلق به چهارمحال ‌و ‌بختیاری با 16/7 درصد و خوزستان با  16/2 درصد است.

ضعف اشتغال‌زایی در کرمانشاه
به گزارش همشهری، نرخ بیکاری در بهار امسال در حالی منتشر شد که کرمانشاه سال‌هاست در صدر بیکارترین استان‌های کشور جای گرفته و نگاه کارشناسان اقتصادی و اجتماعی به آن بوده. بهار امسال البته کرمانشاه وضع بهتری داشت، اما باز هم با نرخ بیکاری 14/7 درصد همچنان جزو بیکارترین استان‌های کشور محسوب می‌شود.

عده‌ای از صاحب‌نظران و مسئولان معتقدند فرهنگ کار در بخش‌هایی از کرمانشاه ضعیف است و به عبارتی بخشی از جمعیت این استان سخت‌کوش نیستند و مصداق این سخن را آمار بیکاران استان می‌دانند. حال آن‌که بیکاران، ضعف مسئولان در اشتغال‌زایی را عامل بالا بودن نرخ بیکاری می‌دانند.

فضل‌الله رنجبر، فرماندار کرمانشاه، در اظهارنظری بیان کرد: فرهنگ کار در بخش‌هایی از کرمانشاه ضعیف است و هنوز نگاه بسیاری از خانواده‌ها به استخدام دولتی و کار کارمندی است. این نگاه موجب عقب‌ماندگی‌ و مهاجرت شده است. در کرمانشاه ضعف فرهنگ کار و نبود میل به بهره‌برداری از فرصت‌ها و زمینه‌ها وجود دارد. علیرضا مرادی، محقق و پژوهشگر کرمانشاهی، اما در گفت‌وگو با همشهری تعبیر «تنبلی» به عنوان یک تبیین علمی و مانع اجتماعی‌ و فرهنگی برای توسعه اقتصادی استان را توجیه مدیرانی دانست که قربانیان را مقصر وضع موجود می‌دانند. وی با رد بحث تنبلی به عنوان یکی از علل بیکاری و توسعه نیافتن اقتصادی استان گفت: در کجای اقتصاد، صنعت و کشاورزی ما بستر و ظرفیت کافی برای اشتغال وجود داشته است و مردم بدان تمایل نداشتند؟ مرادی تاکید کرد: یکی از بحث‌های مهم، انباشت سرمایه و پس‌انداز است. در کرمانشاه با این پدیده مواجهیم که سرمایه از این استان خارج می‌شود و از سرمایه‌های موجود برای اشتغال‌زایی و کارآفرینی استفاده نمی‌شود. باید مطابق با سبک زندگی استان صنایع مولد در داخل استان تولید شود. یوسف محمدی‌فر، استاد دانشگاه رازی، البته به نکته جالبی اشاره کرد.

او ضعف فرهنگ کار جمعی و سازمانی را از عوامل فرهنگی و اجتماعی موثر بر توسعه‌نیافتگی اقتصادی و بیکاری کرمانشاه دانست و بیان کرد: اشتغال مدرن به وسیله افراد ایجاد نمی‌شود بلکه به وسیله سازمان‌ها ایجاد می‌شود و برای تحقق اشتغال پایدار باید فرهنگ کار سازمانی در استان شکل بگیرد.  وکیل احمدی، عضو هیات علمی دانشگاه رازی، هم با اشاره به نرخ بالای بیکاری استان به همشهری گفت: در محافل مدیریتی تحلیل‌ها و تبیین‌ها درباره چرایی این معضل فرهنگی و اجتماعی این است که مردم کرمانشاه دل و دماغ کار ندارند و به نوعی تنبلند و چنین تحلیل‌هایی در پس میزان بیکاری آورده می‌شود. زمانی 80 درصد استان روستایی بود و برای تامین معیشت خود زمین بایر را شخم می‌زد و حالا نان خود را از دل مسائل و آسیب‌های اجتماعی درمی‌آورد. با توجه به این واقعیت، باعث تعجب است که بگوییم اینجا فرهنگ کار کردن ضعیف است. احمدی اخلاق کار، وجدان کاری، مسئولیت‌پذیری و تعهد کاری را از مفاهیم تعریف کار در کشور دانست و افزود: مفهوم کار چند بعدی است. میل به موفقیت، تجربه‌ورزی، خردورزی، برنامه‌ریزی، سختکوشی، اراده‌گرایی، انگیزه پیشرفت، پشتکار و اخلاق حرفه‌ای در میان مردم وجود دارد، اما  ویژگی مهارت داشتن در استان کمرنگ است.

تجربه کارآ‏فرینی در فارس
آنچه کارشناسان در کرمانشاه تاکید می‌کنند،‌ همان چیزی است که در فارس اتفاق افتاده. آمار بیکاری استان فارس در سال 84، بیش از 13 درصد و در سال 89 بیش از 20 درصد (بالاترین آمار بیکاری در میان استان‌های کشور) بوده است، در حالی که امروز فارس با نرخ بیکاری 7 درصد پس از همدان کمترین آمار بیکاری را در استان‌های کشور دارد.

آن‌طور که مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی فارس تاکید کرد تقویت بخش خصوصی، تعاونی، اصناف و همچنین نهادهای عمومی و دولتی در ایجاد اشتغال وظیفه و نقش دارند.
سهراب مختاری با بیان این‌که آمار بیکاران فارس (بر اساس سرشماری سال 95) بیش از 198 هزار نفر بوده است، افزود: به عنوان مثال، برای حفظ اشتغال در کارخانه کاشی حافظ، پشم شیشه ایران و روغن نباتی نرگس تلاش زیادی از سوی نهادها و ارگان‌های مسئول مانند استانداری، اداره کل کار و تعاون و حتی در سطح وزیر و معاون وزیر کار صورت گرفت و این تلاش‌ها موجب شد بخش خصوصی به جای تعطیلی و فروش زمین و املاک کارخانه، فعالیت خود را ادامه ‌دهد.

وی در ادامه با اشاره به اولویت‌های چهارده‌گانه کارگروه اشتغال فارس از جمله آموزش و تأمین اعتبار برای کارگاه‌های تولیدی افزود: سال گذشته از محل اعتبار روستایی فراگیر و حمایتی، نظام بانکی بیش از 500 میلیارد تومان به کارفرمایان مشمول و دارای تأییدیه کارگروه‌های مربوطه پرداخت کرده است. به گفته مختاری، استان فارس در بخش مصوب پرداخت تسهیلات روستایی در جایگاه سوم و در بخش پرداخت نیز در جایگاه دوم در میان استان‌های کشور قرار دارد. وی با بیان این‌که 50 درصد فعالیت اقتصادی در استان فارس متعلق به بخش خدمات، 30 درصد بخش صنعت و 20 درصد بخش کشاورزی است افزود: فارس در بخش خدمات، جذابیت‌های بالقوه ویژه‌ای در میان استان‌های کشور دارد و از طریق توزیع مناسب ثروت و حذف انحصار می‌توان در این بخش شغل‌های بیشتری ایجاد کرد.

وعده مسئولان کرمانشاه؛ بهبود فضای کسب‌وکار
تجربه فارس احتمالا نسخه خوبی برای کرمانشاه خواهد بود. معاون امور اقتصادی استاندار کرمانشاه هم البته به نکته‌های مشابهی اشاره کرد و به همشهری گفت: بهبود فضای کسب‌وکار یکی از اولویت‌های استان است که استاندار بر آن تاکید دارد. سال گذشته در همین موقع رتبه سی‌و‌یکم فضای کسب‌وکار را داشتیم. به همین دلیل بر اصلاح فرایندها تمرکز کردیم و جاهایی که بیشترین آسیب‌پذیری را داشت در دستور کار اصلاح قرار دادیم و به سمت الکترونیکی شدن بخشی از فعالیت‌ها حرکت کردیم. هدایت حاتمی از کاهش 4/7 درصد نرخ بیکاری در استان طی ۳ ماه نخست امسال خبر داد و افزود: در زمان زلزله بخشی از تیم مجموعه مدیریتی استان درگیر بود، اما حوزه اقتصاد فراموش نشد و از اولویت‌های کاری بوده است.
وی با بیان این‌که رتبه اول بیکاری کرمانشاه در حال تاریخی شدن است این موضوع را ناخوشایند توصیف و اظهار کرد: یک آسیب جدی که اقتصاد استان و سایر ابعاد زندگی اجتماعی استان از جمله ناهنجاری‌های اجتماعی، ابعاد سیاسی و موضوعات امنیتی را تهدید می‌کند، معضل بیکاری است. به همین دلیل در 2 بخش کارآفرینی بر حسب ضرورت و کارآفرینی نوآورانه 2 جبهه را باز کردیم که امیدواریم هم در کوتاه‌مدت و هم به صورت اصولی و اساسی بتوانیم معضل بیکاری را ریشه‌کن کنیم.

   بیشترین و کمترین نرخ بیکاری در استان‌ها
بر اساس نتایج طرح آمارگیری نیروی ‌کار در بهار ۹۸، بررسی نرخ بیکاری افراد ١٠ ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که 8/10 درصد از جمعیت فعال بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار ١٣٩٧)، 3/1 درصد کاهش یافته است. طبق این آمار، بالاترین نرخ بیکاری مربوط به استان‌های چهارمحال ‌و بختیاری با 7/16، خوزستان 2/16، لرستان 1/16 و هرمزگان 9/15 درصد و کمترین نرخ بیکاری مربوط به استان‌های همدان با 1/6، فارس 7، خراسان‌ شمالی 9/7 و سمنان و گیلان 2/8 درصد بوده است. جمعیت شاغلان ١٠ ساله و بیشتر در این فصل ٢٤ میلیون و ٣٨٢ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل (بهار ١٣٩٧)، ٣٢١ هزار نفر افزایش داشته است.